2023-03-13 15:42:12 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
तर्जनक
तलहट्टिका
तलारक्ष
ताम्बूलदासी
ताम्बूलस्थगिका
तालक
तिक्ष्णता
तिहुअणपालदेवनन्दन
तूअरि
तूली
तेजनतूरिका
तोडक
तोबा
Vत्रुद्
त्रैलोक्यजयिनी विद्या.
67
a whip. क्षुल्लकं दीर्घेण तर्जनकेन पृष्ठे दृढमाहत्य 126.7. cf. Old and
Mod. Guj. ताजगो, derived, according to the Sārtha Gujarātī
Jodanīkośa, from Persian tājiyānah'.
f. . the foot or base of a mountain. 25.11; 114.15; 121.2.
Vide PC.
a protector ( of the earth ) 83.31; 84.20. [ तलवर in Pkt.
and in Old Guj. are widely used in the sense of a
high-placed police officer, i.e., a protector of the people.
Vide e.g. Mahīrāja's Nala-davadantī-rāsa ( Prācīna Gur-
jara Granthamālā, no. 2, Baroda, 1954), verse 273:
महाभंडारी रसोई तलार, राजवैद्य गजवैद्य ज सार ।
दीवटीआ सुहबोला जेह, उचितबोला बइठा छइ तेह् ॥
3
m.
m.
a maid serving betels. 50.14.
a betel-box. 80.17 Vide PC. स्थगिका.
n.
a lock. 47.22. cf. Guj. ताळुं.
f. sharpness. 14.16. [ A spelling peculiarity.]
son of king Tribhuvanapāla, Kumārapāla. 52.21.
f.
f.
m.
f.
f. à kind of pulse: a pigeon pea, Cajanus indicus. 33.4;
तूअरिछोडं दृष्ट्वा पृष्टम् 33.3. cf. Guj. तूवर, तुवर, तुवेर; Hindī तूवर.
a mattress. सोपधाना खट्वा सतूलीका । 88.7-8. cf. Guj. तळाई.
f. केचिद्वृद्धा वदन्ति — तत्र तेजनतूरिकायाः करण्डश्चटितः श्रीमन्त्रीश्वरस्य । 109.5.
[This word appears to connote some precious thing, but
the exact meaning is not clear. The PK. mentions that a
karanda containing tejanatūrikā was found by Vastupāla
among other precious things in the house of a wealthy
sea-faring merchant at Stambhatirtha (mod. Khambhāta).]
m. a type of anklet. तत्र रोला-तोलयोरद्रयोर्मुखे मिलित्वा तोडकमिव
जातमास्ते । 95.1-2. cf. Guj. तोडो; Hindi, Mar. तोडा.
f. exasperation हन्यन्ते यवनाः । उच्छलितो बुम्बारवः । केचिद्दन्तान्तरं अङ्गुली
गृह्णन्ति; अपरे तु तोबां कुर्वन्ति । तथाऽपि न च्छुटन्ति । 117.26-28. [ This
word, derived from Arabic, is fairly prevalent in Mod.
Guj. also. ]
S
[ 1 ] to be missed. तत्रैऋविंशोपको लेख्यके व्यतीति 77.24.
[2 ] to lose, to be at a disadvantage न बयं धने दत्ते ठ्यामः ।
92.7; त्रुटितधनं श्रावककुलं दीनारसहस्रं दखोद्धार्यम् । 98.11.
cf. Guj. तूटवुं; Hindi टूटना.
f.
a type of miraculous lore. एकदा देशनायां योगी कश्चिदागतः । [ [ स
त्रैलोक्यजयिनीं विद्यां साधयितुं द्वात्रिंशल्लक्षणभूषितं नरं विलोकयति । तस्मिन्
समये ते त्रय एव । एको विक्रमादित्यः, द्वितीयो जीवसूरिः, तृतीयः स एव योगी,नान्यः ।
राजाऽवध्यः । नरकपाले एकपुटी षण्मासी यावद्भिक्षा याच्यते भुज्यते च ततः सिध्यति ।
तेन सर छलयितुमायातः 17.31-8.3.
तलहट्टिका
तलारक्ष
ताम्बूलदासी
ताम्बूलस्थगिका
तालक
तिक्ष्णता
तिहुअणपालदेवनन्दन
तूअरि
तूली
तेजनतूरिका
तोडक
तोबा
Vत्रुद्
त्रैलोक्यजयिनी विद्या.
67
a whip. क्षुल्लकं दीर्घेण तर्जनकेन पृष्ठे दृढमाहत्य 126.7. cf. Old and
Mod. Guj. ताजगो, derived, according to the Sārtha Gujarātī
Jodanīkośa, from Persian tājiyānah'.
f. . the foot or base of a mountain. 25.11; 114.15; 121.2.
Vide PC.
a protector ( of the earth ) 83.31; 84.20. [ तलवर in Pkt.
and in Old Guj. are widely used in the sense of a
high-placed police officer, i.e., a protector of the people.
Vide e.g. Mahīrāja's Nala-davadantī-rāsa ( Prācīna Gur-
jara Granthamālā, no. 2, Baroda, 1954), verse 273:
महाभंडारी रसोई तलार, राजवैद्य गजवैद्य ज सार ।
दीवटीआ सुहबोला जेह, उचितबोला बइठा छइ तेह् ॥
3
m.
m.
a maid serving betels. 50.14.
a betel-box. 80.17 Vide PC. स्थगिका.
n.
a lock. 47.22. cf. Guj. ताळुं.
f. sharpness. 14.16. [ A spelling peculiarity.]
son of king Tribhuvanapāla, Kumārapāla. 52.21.
f.
f.
m.
f.
f. à kind of pulse: a pigeon pea, Cajanus indicus. 33.4;
तूअरिछोडं दृष्ट्वा पृष्टम् 33.3. cf. Guj. तूवर, तुवर, तुवेर; Hindī तूवर.
a mattress. सोपधाना खट्वा सतूलीका । 88.7-8. cf. Guj. तळाई.
f. केचिद्वृद्धा वदन्ति — तत्र तेजनतूरिकायाः करण्डश्चटितः श्रीमन्त्रीश्वरस्य । 109.5.
[This word appears to connote some precious thing, but
the exact meaning is not clear. The PK. mentions that a
karanda containing tejanatūrikā was found by Vastupāla
among other precious things in the house of a wealthy
sea-faring merchant at Stambhatirtha (mod. Khambhāta).]
m. a type of anklet. तत्र रोला-तोलयोरद्रयोर्मुखे मिलित्वा तोडकमिव
जातमास्ते । 95.1-2. cf. Guj. तोडो; Hindi, Mar. तोडा.
f. exasperation हन्यन्ते यवनाः । उच्छलितो बुम्बारवः । केचिद्दन्तान्तरं अङ्गुली
गृह्णन्ति; अपरे तु तोबां कुर्वन्ति । तथाऽपि न च्छुटन्ति । 117.26-28. [ This
word, derived from Arabic, is fairly prevalent in Mod.
Guj. also. ]
S
[ 1 ] to be missed. तत्रैऋविंशोपको लेख्यके व्यतीति 77.24.
[2 ] to lose, to be at a disadvantage न बयं धने दत्ते ठ्यामः ।
92.7; त्रुटितधनं श्रावककुलं दीनारसहस्रं दखोद्धार्यम् । 98.11.
cf. Guj. तूटवुं; Hindi टूटना.
f.
a type of miraculous lore. एकदा देशनायां योगी कश्चिदागतः । [ [ स
त्रैलोक्यजयिनीं विद्यां साधयितुं द्वात्रिंशल्लक्षणभूषितं नरं विलोकयति । तस्मिन्
समये ते त्रय एव । एको विक्रमादित्यः, द्वितीयो जीवसूरिः, तृतीयः स एव योगी,नान्यः ।
राजाऽवध्यः । नरकपाले एकपुटी षण्मासी यावद्भिक्षा याच्यते भुज्यते च ततः सिध्यति ।
तेन सर छलयितुमायातः 17.31-8.3.