2023-03-13 15:42:06 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
उद् + √ ग्रह्
उद्घाट
उद्वृत्त
उपदा
उपयुक्त
उपरि
उपरिस्थायिन्
उप + V लक्ष्
उपशमश्रेणि
उपाश्रय
उभाकर्णि
उरस्थल
उल्लण्ठ
ऊपरवट
Vऊर्ध्वं
ऊर्ध्व / स्था
47
(causal) to collect revenues or to draw tributes. करमु-
ड्राहयन्ति 120.29 ; उग्राहयन्तो निषिद्धा: 120.30-31. Vide PC.
open. तत्रोद्घाटे हट्टे उपविष्टान् 25.27; रात्रौ विपणीन् वणिजो न संवृणन्ति;
उद्घाटान् विमुञ्चन्ति 91.28. cf. Guj. उघाडां मूके छे.
surplus, saved. वध्वाः पुनर्वैरभरात्कुलत्यादि कदशनं दत्तम् । वधूः पुनः
स्थाल्यामुद्वृत्तं पायसं प्रच्छन्नं गृहीत्वा...5.24; अहं हतश्चेत्तत्र तदा मन्मानु-
षाणामुपरि कृपा करणीया । उद्वृत्तश्चेदहं तदा जितं जितम् । 50.25-26.
a present (offered to a king ). II9.20; 120.2. Vide PC.
adj. cautious and unswerving. प्रकटितावधूतरूपश्चरिष्याम्युपयुक्तः 18.
f.
adj.
adj.
19-20.
ind. [1] beyond तत्रैकं शकलं योजनत्रयोपरि न्यपतत् 68.30.
m. a supervising officer, a superintendent. 122.16.
to recognise. अक्षराण्युपलक्षितानि 30.29-30 ; दृष्टास्तैस्तत्र सूरयः ।
उपलक्ष्य वन्दिताः। 31.22 ; प्रातरमूनि पद्यानि स्वयमामो ददर्श । वर्णान्
कवित्वगतिं च उपलक्षयामास । 39.3 cf Guj. ओळखवुं; Mar. ओळखणें.
[2] over and above. सत्रे सत्रे मिष्टान्नानि । [ उपरि ] ताम्बूलानि
[ च ] 109.19 ; उत्सवा उत्सवोपरि प्रास्फुरन् 104.19.
A Gujarātī construction. cf Guj. उपर.
f.
a gradual process of removing the Karmans. 53.6. [ A
Jaina technical term.] Vide क्षपक श्रेणि. Vide Abhidhāna-
rājendra, II, pp. 10434 - 10479 for explanation.
a Jaina monastory. 46.16, 17 ; 53.30; 75.12. [ A Jaina
technical term.] Vide Abhidhānarājendra, II, p. 1047a
for explanation. cf. Guj. उपासरो, अपासरो.
m.
adv.
on all sides, frequently; lit.: with both the ears'.
भवतः कीर्तिमुभाकर्णि समाकर्ण्य करुणरुदितव्याजेनात्मानं ज्ञापयित्वा त्वामहमु -
पागमम् 69.28-29.
the bosom. 114.31.
n.
adj. haughty, ill-mannered. 56.14.
m.
N. of the horse of king Viradhavala of Dhavalakka ( mod.
Dholakā in Ahmedabad District ) 104.4,25; 106.14.
15, 19, 26.
to erect, to construct. तत्र सूत्रधार : शोभनदेवो मण्डपचतुःस्तम्भी-
मूर्ध्वयितुमुपक्रमते 122.28-29. cf. Guj. ऊभुं करवुं.
[ 1 ] to remain in standing position. अथ ध्यानेनोर्ध्वस्तस्थौ
चिरम् 122.27.
[2] to wait. तेषां दैन्यं दृष्ट्वा मन्त्रिणाऽभाणि - अत्रैव स्थीयतामूर्वैः क्षणम् ।
116.7.
cf. Guj. ऊभुं रहेवुं in both these senses.
उद्घाट
उद्वृत्त
उपदा
उपयुक्त
उपरि
उपरिस्थायिन्
उप + V लक्ष्
उपशमश्रेणि
उपाश्रय
उभाकर्णि
उरस्थल
उल्लण्ठ
ऊपरवट
Vऊर्ध्वं
ऊर्ध्व / स्था
47
(causal) to collect revenues or to draw tributes. करमु-
ड्राहयन्ति 120.29 ; उग्राहयन्तो निषिद्धा: 120.30-31. Vide PC.
open. तत्रोद्घाटे हट्टे उपविष्टान् 25.27; रात्रौ विपणीन् वणिजो न संवृणन्ति;
उद्घाटान् विमुञ्चन्ति 91.28. cf. Guj. उघाडां मूके छे.
surplus, saved. वध्वाः पुनर्वैरभरात्कुलत्यादि कदशनं दत्तम् । वधूः पुनः
स्थाल्यामुद्वृत्तं पायसं प्रच्छन्नं गृहीत्वा...5.24; अहं हतश्चेत्तत्र तदा मन्मानु-
षाणामुपरि कृपा करणीया । उद्वृत्तश्चेदहं तदा जितं जितम् । 50.25-26.
a present (offered to a king ). II9.20; 120.2. Vide PC.
adj. cautious and unswerving. प्रकटितावधूतरूपश्चरिष्याम्युपयुक्तः 18.
f.
adj.
adj.
19-20.
ind. [1] beyond तत्रैकं शकलं योजनत्रयोपरि न्यपतत् 68.30.
m. a supervising officer, a superintendent. 122.16.
to recognise. अक्षराण्युपलक्षितानि 30.29-30 ; दृष्टास्तैस्तत्र सूरयः ।
उपलक्ष्य वन्दिताः। 31.22 ; प्रातरमूनि पद्यानि स्वयमामो ददर्श । वर्णान्
कवित्वगतिं च उपलक्षयामास । 39.3 cf Guj. ओळखवुं; Mar. ओळखणें.
[2] over and above. सत्रे सत्रे मिष्टान्नानि । [ उपरि ] ताम्बूलानि
[ च ] 109.19 ; उत्सवा उत्सवोपरि प्रास्फुरन् 104.19.
A Gujarātī construction. cf Guj. उपर.
f.
a gradual process of removing the Karmans. 53.6. [ A
Jaina technical term.] Vide क्षपक श्रेणि. Vide Abhidhāna-
rājendra, II, pp. 10434 - 10479 for explanation.
a Jaina monastory. 46.16, 17 ; 53.30; 75.12. [ A Jaina
technical term.] Vide Abhidhānarājendra, II, p. 1047a
for explanation. cf. Guj. उपासरो, अपासरो.
m.
adv.
on all sides, frequently; lit.: with both the ears'.
भवतः कीर्तिमुभाकर्णि समाकर्ण्य करुणरुदितव्याजेनात्मानं ज्ञापयित्वा त्वामहमु -
पागमम् 69.28-29.
the bosom. 114.31.
n.
adj. haughty, ill-mannered. 56.14.
m.
N. of the horse of king Viradhavala of Dhavalakka ( mod.
Dholakā in Ahmedabad District ) 104.4,25; 106.14.
15, 19, 26.
to erect, to construct. तत्र सूत्रधार : शोभनदेवो मण्डपचतुःस्तम्भी-
मूर्ध्वयितुमुपक्रमते 122.28-29. cf. Guj. ऊभुं करवुं.
[ 1 ] to remain in standing position. अथ ध्यानेनोर्ध्वस्तस्थौ
चिरम् 122.27.
[2] to wait. तेषां दैन्यं दृष्ट्वा मन्त्रिणाऽभाणि - अत्रैव स्थीयतामूर्वैः क्षणम् ।
116.7.
cf. Guj. ऊभुं रहेवुं in both these senses.