2023-03-13 15:42:44 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
न्यायघण्टा
न्यासे √ व
पखाउज
पखाउजी
पछेडउ
पछेवडउ
पञ्चकुल
पञ्चज्ञानानि
पञ्च परमेष्ठिनः
पञ्चपरमेष्ठिपद
पञ्चशब्दवादक
पञ्चसमिति
पञ्चाङ्गप्रणाम
f. the bell of justice. 86.4; 107.24. Vide PC.
to pay in advance. प्रातः मन्त्रिणा आकारितस्य चाचरीयाकस्य सहस्रद्वयी
न्यासे कृता । इत्युक्तं च – यत् त्वया पौषधशालाद्वारे चच्चरे चच्चरो मण्डनीयः । एवं
षण्मासं मण्डितः । ततः सत्कृत्य प्रहितः । 76.4-6.
n.?
a timbrel, a type of drum. अन्यदा मध्यरात्रौ नागलदेवी राज्ञश्चरणसंवा-
हनं कुर्वाणा श्रान्ता । ततस्तयोक्तं वृद्ध महिलीबउलीपुरः – यत् त्वं चरणसंवाहनं कुरु ।
अहं श्रान्तास्मि । ततो मयणसाहारेणोक्तम् – यत् त्वं आत्मानं पखाउजीपुत्रीत्वं न
वेत्सि । पखाउजसत्कं भोजनं कुसणाती निर्विण्णा न । अधुना खिन्ना । 79.11-13.
cf. Pkt. पक्खाउज्ज; Guj. पखवाज, पखाज, Hindī पखावज; Mar. पखवाज.
Vide पखाउजी.
m.
m.
n. pl.
m. same as पछेडउ. अग्निपखालु पछेवडउ. 46.28. Vide माणिकउ पछेडउ;
also vide PC.
m. pl.
155
n.!
a government officer. अन्यदा श्रीकन्यकुब्जदेशीयमहणकराज्ञ्याः [ पञ्चकुलं ]
गूर्जरधरोद्ब्राहणके गच्छति । 12.29-30 ; अथ कन्यकु० तद्राजसुता महणका
कञ्चुकसम्बन्धे गूर्जर० पञ्चकुलं षण्मासैरुद्राहित २४ लक्षपारुथकद्रमान् ४००० तेजी-
तुरङ्गान्, [ सौराष्ट्रघाटे ] लात्वा...128.13-14. Vide PC.
n.
m.
पञ्चशब्दसांराविण n.
one who plays upon the timbrel. 79.12. cf. Guj. पखवाजी,
पखाजी Vide पखाउज.
a scarf, a sheet. 40.2. Vide पछेवडउ, माणिकउ पछेडउ; also vide
PC.
m.
the five kinds of knowledge (according to Buddhist
philosophy ). 106.22.
the five chief venerable ones of the Jainas, viz. Arhat,
Siddha, ācārya, Upādhyāya and Sādhu. 68.24. [ A Jaina
technical term.] Vide पञ्चपरमेष्ठिपद.
same as नमस्कार ( मन्त्र ). It contains salutation to five vener-
able ones. 42.3. [ A Jaina technical term ] Vide पञ्च
परमेष्ठिनः.
the accummulated sound of all the five musical instru-
ments played upon simultaneously. 83.13. Vide पञ्चशब्दवादक.
f. pl. the five ways of right conduct. 15.12. [ A Jaina tech-
nical term.] Vide समिति.
the player of the five types of musical instruments. रङ्केण
पञ्चशब्दवादकान् बहुस्वर्णेन विभेद्य तस्य तुरगस्यारोहणकाले एव क्रियमाणे पञ्चशब्द-
सांराविणे तार्क्ष्यवदुड्डीय स दिवमुत्पतितः । 83.12-13. Vide पञ्चशब्दसांराविण;
also vide PC.
a peculiar way of paying homage, wherein the worshipper
touches the ground with five limbs viz. 2 knees, 2 hands
and the head. 124.6. Vide पञ्चाङ्गप्रसाद; also vide PC.
न्यासे √ व
पखाउज
पखाउजी
पछेडउ
पछेवडउ
पञ्चकुल
पञ्चज्ञानानि
पञ्च परमेष्ठिनः
पञ्चपरमेष्ठिपद
पञ्चशब्दवादक
पञ्चसमिति
पञ्चाङ्गप्रणाम
f. the bell of justice. 86.4; 107.24. Vide PC.
to pay in advance. प्रातः मन्त्रिणा आकारितस्य चाचरीयाकस्य सहस्रद्वयी
न्यासे कृता । इत्युक्तं च – यत् त्वया पौषधशालाद्वारे चच्चरे चच्चरो मण्डनीयः । एवं
षण्मासं मण्डितः । ततः सत्कृत्य प्रहितः । 76.4-6.
n.?
a timbrel, a type of drum. अन्यदा मध्यरात्रौ नागलदेवी राज्ञश्चरणसंवा-
हनं कुर्वाणा श्रान्ता । ततस्तयोक्तं वृद्ध महिलीबउलीपुरः – यत् त्वं चरणसंवाहनं कुरु ।
अहं श्रान्तास्मि । ततो मयणसाहारेणोक्तम् – यत् त्वं आत्मानं पखाउजीपुत्रीत्वं न
वेत्सि । पखाउजसत्कं भोजनं कुसणाती निर्विण्णा न । अधुना खिन्ना । 79.11-13.
cf. Pkt. पक्खाउज्ज; Guj. पखवाज, पखाज, Hindī पखावज; Mar. पखवाज.
Vide पखाउजी.
m.
m.
n. pl.
m. same as पछेडउ. अग्निपखालु पछेवडउ. 46.28. Vide माणिकउ पछेडउ;
also vide PC.
m. pl.
155
n.!
a government officer. अन्यदा श्रीकन्यकुब्जदेशीयमहणकराज्ञ्याः [ पञ्चकुलं ]
गूर्जरधरोद्ब्राहणके गच्छति । 12.29-30 ; अथ कन्यकु० तद्राजसुता महणका
कञ्चुकसम्बन्धे गूर्जर० पञ्चकुलं षण्मासैरुद्राहित २४ लक्षपारुथकद्रमान् ४००० तेजी-
तुरङ्गान्, [ सौराष्ट्रघाटे ] लात्वा...128.13-14. Vide PC.
n.
m.
पञ्चशब्दसांराविण n.
one who plays upon the timbrel. 79.12. cf. Guj. पखवाजी,
पखाजी Vide पखाउज.
a scarf, a sheet. 40.2. Vide पछेवडउ, माणिकउ पछेडउ; also vide
PC.
m.
the five kinds of knowledge (according to Buddhist
philosophy ). 106.22.
the five chief venerable ones of the Jainas, viz. Arhat,
Siddha, ācārya, Upādhyāya and Sādhu. 68.24. [ A Jaina
technical term.] Vide पञ्चपरमेष्ठिपद.
same as नमस्कार ( मन्त्र ). It contains salutation to five vener-
able ones. 42.3. [ A Jaina technical term ] Vide पञ्च
परमेष्ठिनः.
the accummulated sound of all the five musical instru-
ments played upon simultaneously. 83.13. Vide पञ्चशब्दवादक.
f. pl. the five ways of right conduct. 15.12. [ A Jaina tech-
nical term.] Vide समिति.
the player of the five types of musical instruments. रङ्केण
पञ्चशब्दवादकान् बहुस्वर्णेन विभेद्य तस्य तुरगस्यारोहणकाले एव क्रियमाणे पञ्चशब्द-
सांराविणे तार्क्ष्यवदुड्डीय स दिवमुत्पतितः । 83.12-13. Vide पञ्चशब्दसांराविण;
also vide PC.
a peculiar way of paying homage, wherein the worshipper
touches the ground with five limbs viz. 2 knees, 2 hands
and the head. 124.6. Vide पञ्चाङ्गप्रसाद; also vide PC.