2023-03-13 15:42:41 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
दाहिमा
दिन
दिशो दिशम्
दीप दिन
दीपालिका
दीपाली
दुनी
दुर्वेस
दुःषमा
दू मित
m.
m.
adv.
m.?
147
N. of a Rājaput clan. 86.6. cf. Guj, Hindi दाहिमा.
a day. अद्यतनो दिनो भ्रातालभ्यः 4.19-20 ; गतमात्र एव दुर्ग गृह्णामि वा
यावन्तो दिनास्तत्र लगन्ते...88.18-19 ; बहवो दिना जाता: । 98.33; तात !
पर्वताधस्तादेते वाणिज्यकारका एतान् दिनानू किं स्थापिता: ?
कियद्दिनाः स्थिताः । 107.6; दिना घनतरा गताः । 111.6.
peculiarity. In Guj. the word is in masculine.]
in all directions. 48.24; 109.16. Vide PK. दिशोदिशि.
103.20-21 ;
[ A gender
the Dipavali-day, i.e. the new-moon day or the fifteenth
day of the dark half of the month of Aśvin. दीपदिने श्मशाने
गतः । 13.28. Vide दीपालिका, दीपाली.
f.
the Diwālī holidays. कुम्भीपुरे यशोधनो व्यवहारी । तस्य पुत्रो विद्यानन्दो
विस्तरेण परिणीतः । दीपालिकायामागता वधूः । 112.23-24. cf. Pkt.
दीवाली; Guj., Mar. दिवाळी; Hindī दिवाली Vide दीपदिन, दीपाली.
f. same as दीपदिन. दीपाली निशि मग० चौरवध्यभूमिपार्श्वे शूकरं प्रति बाणम् ।
128.25. cf. Pkt. दीवाली; Guj., Mar. दिवाळी; Hindī दिवाली.
Vide दीपालिका.
m.
(
f. the world. दुनीमध्ये किं पुष्पं वृद्धम् ? .... • वुणिफलं वृद्धम् । येन नवखण्ड-
पृथ्व्या लज्जा ढङ्मयते । तेन हेतुना जगढङ्कणीति विरुदं दत्तम् । Int. 30.27-28.
[This is a Sanskritisation of Arabic duniyá', which is
also prevalent in a number of modern Indian languages. ]
a fakir, a Muslim mendicant मशीतिं विलोकितुं गतस्तत्र स्वर्णटककलक्षं
दुर्वेसादीनां ददौ । 86.10. [ दुर्वेस is a Sanskritisation of the
Persian word daraveśa, which is also prevalent in several
modern Indian languages.]
f. N. of a spoke or a particular period in the wheel of time,
viz. the fifth in the Avasarpini and the second in the
Utsarpini.
दुःषमाजलधौ येन मग्ना सुविहितस्थितिः ।
हेलयेव समुद्दध्रे धरित्रीवादिपोत्रिणा ॥ 26.5.
[The present wheel of time is Avasarpini and the parti-
cular period is Duḥşamā. Hence the Jainas describe it as
the fifth spoke (Guj. 'पांचमो आरो' ). A Jaina technical
term. Vide for detailed explanation Abhidhānarajendra,
Vol. IV, pp. 26006-26016.]
adj. afflicted, distressed. विशेषतो दानं दीयमानं दृष्ट्वा मनसि दूमितो राणकः ।
74.32 ; स लकुटैः कुट्टयित्वा गृहीतः । आभरणानि गतानि । शरीरे दूमितो...
110.24 ; कुसुमशय्यायां वृन्तेन दूमितोऽस्मि । 113.4. cf. Pkt. दूमिअ;
Old Guj. दूमिउ, दूमिओ.
दिन
दिशो दिशम्
दीप दिन
दीपालिका
दीपाली
दुनी
दुर्वेस
दुःषमा
दू मित
m.
m.
adv.
m.?
147
N. of a Rājaput clan. 86.6. cf. Guj, Hindi दाहिमा.
a day. अद्यतनो दिनो भ्रातालभ्यः 4.19-20 ; गतमात्र एव दुर्ग गृह्णामि वा
यावन्तो दिनास्तत्र लगन्ते...88.18-19 ; बहवो दिना जाता: । 98.33; तात !
पर्वताधस्तादेते वाणिज्यकारका एतान् दिनानू किं स्थापिता: ?
कियद्दिनाः स्थिताः । 107.6; दिना घनतरा गताः । 111.6.
peculiarity. In Guj. the word is in masculine.]
in all directions. 48.24; 109.16. Vide PK. दिशोदिशि.
103.20-21 ;
[ A gender
the Dipavali-day, i.e. the new-moon day or the fifteenth
day of the dark half of the month of Aśvin. दीपदिने श्मशाने
गतः । 13.28. Vide दीपालिका, दीपाली.
f.
the Diwālī holidays. कुम्भीपुरे यशोधनो व्यवहारी । तस्य पुत्रो विद्यानन्दो
विस्तरेण परिणीतः । दीपालिकायामागता वधूः । 112.23-24. cf. Pkt.
दीवाली; Guj., Mar. दिवाळी; Hindī दिवाली Vide दीपदिन, दीपाली.
f. same as दीपदिन. दीपाली निशि मग० चौरवध्यभूमिपार्श्वे शूकरं प्रति बाणम् ।
128.25. cf. Pkt. दीवाली; Guj., Mar. दिवाळी; Hindī दिवाली.
Vide दीपालिका.
m.
(
f. the world. दुनीमध्ये किं पुष्पं वृद्धम् ? .... • वुणिफलं वृद्धम् । येन नवखण्ड-
पृथ्व्या लज्जा ढङ्मयते । तेन हेतुना जगढङ्कणीति विरुदं दत्तम् । Int. 30.27-28.
[This is a Sanskritisation of Arabic duniyá', which is
also prevalent in a number of modern Indian languages. ]
a fakir, a Muslim mendicant मशीतिं विलोकितुं गतस्तत्र स्वर्णटककलक्षं
दुर्वेसादीनां ददौ । 86.10. [ दुर्वेस is a Sanskritisation of the
Persian word daraveśa, which is also prevalent in several
modern Indian languages.]
f. N. of a spoke or a particular period in the wheel of time,
viz. the fifth in the Avasarpini and the second in the
Utsarpini.
दुःषमाजलधौ येन मग्ना सुविहितस्थितिः ।
हेलयेव समुद्दध्रे धरित्रीवादिपोत्रिणा ॥ 26.5.
[The present wheel of time is Avasarpini and the parti-
cular period is Duḥşamā. Hence the Jainas describe it as
the fifth spoke (Guj. 'पांचमो आरो' ). A Jaina technical
term. Vide for detailed explanation Abhidhānarajendra,
Vol. IV, pp. 26006-26016.]
adj. afflicted, distressed. विशेषतो दानं दीयमानं दृष्ट्वा मनसि दूमितो राणकः ।
74.32 ; स लकुटैः कुट्टयित्वा गृहीतः । आभरणानि गतानि । शरीरे दूमितो...
110.24 ; कुसुमशय्यायां वृन्तेन दूमितोऽस्मि । 113.4. cf. Pkt. दूमिअ;
Old Guj. दूमिउ, दूमिओ.