2023-02-20 04:42:14 by vishal
This page has not been fully proofread.
(i) अतिक्रमणेनातिदेशः - विष्णुधर्मोत्तरपुराणः, पृ० 13
(ii) अतिदेशस्तु यत् किञ्चिदर्थजातमुदीर्य च।
एवमन्यदपि ज्ञेयमिति स्थापनमुक्तिभिः॥
इदत्यतिदेशः।
- तन्त्रयुक्ति, पृ० 14
(iii) अतिदेशस्तु पूर्वोक्तन्यायस्थानुषङ्गितः।
- तन्त्रयुक्तिविचार, पृ० 8
This maxim presupposes the extended application of
some statement which is stated before. Sometimes the
same statement is extended.
Prof.V.K.Lele has the following explanation to offer--
(Extention of application to analogous topics).
connecting the properties of one with those of the other
or superimposing of one upon those of the other is
'atideśa'.
Prof. Lele has cited many definitions of "atideśa". Some
of them are given below--
(i) अतिदेशस्तु पूर्वोक्तन्यायस्यसान्यानुषाड्गिता।
- नीलमेघऽतन्त्रयुक्ति विचार, पृ० 87
(ii) अतिदेशो नाम यत्किञ्चिदेव प्रकाश्यार्थमनुक्तार्थासधनायैव
एकमन्यदपि प्रत्येतव्यमिति परिभास्यते। चरक संहिता I,
p. 103 (Prof. W.K. Lele, The Doctrine of the
Tantrayukti, p. 36-37).
23. <headword>अतिपरिचयन्यायः</headword>
अतिपरिचयादवज्ञा सन्ततगमनादरो भवति ।
मलये भिल्लपुरन्ध्री चन्दनतरुकाष्ठमिन्धनं कुरुते ॥
- सुभाषित, शार्ङ्गधरणपद्धति नीति 83
'Familiarity breeds contempt'--is the implication of this