Laukika-nyāya-kośa /117

106
 
Laabsence of one renders the presence of the other ukikanyāyakośa
 
absenseless
or ineffece of one renders the presence of the other useless
or ineffective.
 

 
395. <headword>नासिकाङ्गुलिन्यायः
 
</headword>
 
समस्तव्यस्ततामेवं सति व्याचक्षतेऽत्र ये।

कर्षन्ति नासिकाग्रेण कर्णमूलं सुखेन ते ॥
 

- -सुरेश्वर, बृहदारण्यक वार्तिक IV.3.1182
 

 
The maxim is related to some inmpossible task like

uprooting the origin of the ear with the tip of the nose.

 
396. <headword>निम्नगाप्रवाहन्यायः
 
</headword>
 
Ex. कुर्वते कर्म भोगाय कर्म कर्तुं च भुञ्जते ।

नद्यां कीटा इवावतीदावर्तान्तरमाशुं ते ।

व्रजन्तो जन्मनो जन्म लभते नैव निर्वृतिम् ।

सत्कर्मपरिपाकान्ते करुणानिधिनोदधृताः ।

प्राप्य तीरतरुच्छायां विश्राम्यन्ति यथासुखम् ॥

- -लौकिकन्याय साहस्त्री; सा० 151
 

 
Once an insect was afloat in the current of a river.

It could escape from one whirlpool but unfortunately

it got involved in another whirlpool. Similarly, says the

maxim, an individual cannot escape from the troubles

of rebirth all the time.
 

 
397. <headword>निर्धनमनोरथन्यायः
 
</headword>
 
उन्नम्योन्नम्य तत्रैव निर्धनानां मनोरथाः ।

हृदयेष्वेव लीयन्ते विधवास्त्रीस्तनाविव ॥
 

- -लौकिकन्याय साहस्त्री; सा० 805
 

 
This maxim maintains that less the wealth a man has,

the more are his longings.
 

 
398. <headword>निर्व्यापाराम्बष्ठन्यायः
 
</headword>
 
This maxim says that an idle barber applies his razor