2023-02-22 15:02:02 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
३४
कविरहस्यम्
यःस्वप्नेनापि चात्मीयं गुणं कापि न कथ्यते ॥
कथंयसादिराजानां चरितानि सहस्त्रशः ॥ २२७ ॥
कायः क्लाम्यति नाक्रन्दे यस्य प्रहरतो रिपून् ॥
क्लार्मेन्ति रिपुसेनाश्च वेपमाना दिशो दश ॥ २२८ ॥
व्यनॅक्तियच्छरीरस्थं लक्षणं सार्वभौमता ॥
आभर्नक्ति न गोदोहं यद्देशे याज्ञिको जनःः ॥ २२९ ॥
आचटॅन्ति नखैर्बाहु मुखमाचोर्टेयन्ति च ॥
याहुकृतवैधव्या रुदन्त्यो यदरिस्त्रियः ॥ २३० ॥
विपाशयति यः शत्रून् बन्धनैरखिलानपि ॥
विपाशयंति चात्मानं ज्ञानात् कर्म क्षयं नयन् ॥ २३१ ॥
घूर्णते शात्रवस्यापि यद्गुणश्रवणे शिरः ॥
मित्रोदासीनवृत्तीनां घूर्णतीति किमद्भुतम् ॥ २३२ ॥
यस्य लक्ष्मीर्विकसति प्रजा धर्मेण रक्षतः ॥
विकसन्ते च भूयांसो गुणाः श्रवणहारिणः ॥ २३३ ॥
किलॅन्ति ललनाः कामं क्रीडैंन्ति स्थविरा अपि ॥
अज्ञातव्याधिवैक्लव्य सुखिता यस्य मण्डले ॥ २३४ ॥
यः कूटॅयति शत्रूणां दृष्ट्वा गजंघटा रणे ॥
संकुटन्ति भयाक्रान्ताः शत्रवो यस्य दर्शनात् ॥ २३९ ॥
27
४
१ कथ्थ् (अ) श्लाघायाम् (१-आ.) । २ कथ (०) वाक्यप्रबन्धने
( १० - उ. ) । ३ कम् (उ) ग्लानी (४-प.) ष्ठिवुकमुचमामि-
(( २३२० ) ति दीर्घः ।
( १ - प. ) । ५ अञ्ज ( ऊ ) व्य-
तिम्रक्षणकान्तिगतिषु ( ७–उ. ) । ६ भञ्ज (ओ) आमर्दने (७–प.)
आङ्पूर्वः । ७ चुट् (अ) च्छेदने (६-प. ) । ८ चुट् ( अ ) "
( १०-उ. ) । ९ पश् (अ) बन्धने ( १०-उ. ) । १० विपाश
इति नामधातुः तत्करोतीति णिच् ।
१२ घूर्ण ( अ ) "
१४ कास् (ऋ) दीप्ती (१-आ.) ।
(६-प. ) ।
११ घूर्ण (अ) भ्रमणे (१-आ.)
१३ कस् (अ) गते। (१ प. )
१५ किल् (अ) चैत्यक्रीडनयो:
POONA
T
( ६-प. )
( ० ) परितापे
। १६ क्रीड् (ऋ )
(१०-उ. ) । १८ कुट् ( अ ) कौटिल्ये
विहारे ( १-प.)
१ कट
(६-प.) ।
Bhandarkar Oriental
Research Institute
कविरहस्यम्
यःस्वप्नेनापि चात्मीयं गुणं कापि न कथ्यते ॥
कथंयसादिराजानां चरितानि सहस्त्रशः ॥ २२७ ॥
कायः क्लाम्यति नाक्रन्दे यस्य प्रहरतो रिपून् ॥
क्लार्मेन्ति रिपुसेनाश्च वेपमाना दिशो दश ॥ २२८ ॥
व्यनॅक्तियच्छरीरस्थं लक्षणं सार्वभौमता ॥
आभर्नक्ति न गोदोहं यद्देशे याज्ञिको जनःः ॥ २२९ ॥
आचटॅन्ति नखैर्बाहु मुखमाचोर्टेयन्ति च ॥
याहुकृतवैधव्या रुदन्त्यो यदरिस्त्रियः ॥ २३० ॥
विपाशयति यः शत्रून् बन्धनैरखिलानपि ॥
विपाशयंति चात्मानं ज्ञानात् कर्म क्षयं नयन् ॥ २३१ ॥
घूर्णते शात्रवस्यापि यद्गुणश्रवणे शिरः ॥
मित्रोदासीनवृत्तीनां घूर्णतीति किमद्भुतम् ॥ २३२ ॥
यस्य लक्ष्मीर्विकसति प्रजा धर्मेण रक्षतः ॥
विकसन्ते च भूयांसो गुणाः श्रवणहारिणः ॥ २३३ ॥
किलॅन्ति ललनाः कामं क्रीडैंन्ति स्थविरा अपि ॥
अज्ञातव्याधिवैक्लव्य सुखिता यस्य मण्डले ॥ २३४ ॥
यः कूटॅयति शत्रूणां दृष्ट्वा गजंघटा रणे ॥
संकुटन्ति भयाक्रान्ताः शत्रवो यस्य दर्शनात् ॥ २३९ ॥
27
४
१ कथ्थ् (अ) श्लाघायाम् (१-आ.) । २ कथ (०) वाक्यप्रबन्धने
( १० - उ. ) । ३ कम् (उ) ग्लानी (४-प.) ष्ठिवुकमुचमामि-
(( २३२० ) ति दीर्घः ।
( १ - प. ) । ५ अञ्ज ( ऊ ) व्य-
तिम्रक्षणकान्तिगतिषु ( ७–उ. ) । ६ भञ्ज (ओ) आमर्दने (७–प.)
आङ्पूर्वः । ७ चुट् (अ) च्छेदने (६-प. ) । ८ चुट् ( अ ) "
( १०-उ. ) । ९ पश् (अ) बन्धने ( १०-उ. ) । १० विपाश
इति नामधातुः तत्करोतीति णिच् ।
१२ घूर्ण ( अ ) "
१४ कास् (ऋ) दीप्ती (१-आ.) ।
(६-प. ) ।
११ घूर्ण (अ) भ्रमणे (१-आ.)
१३ कस् (अ) गते। (१ प. )
१५ किल् (अ) चैत्यक्रीडनयो:
POONA
T
( ६-प. )
( ० ) परितापे
। १६ क्रीड् (ऋ )
(१०-उ. ) । १८ कुट् ( अ ) कौटिल्ये
विहारे ( १-प.)
१ कट
(६-प.) ।
Bhandarkar Oriental
Research Institute