2023-05-02 06:48:01 by Ravi Gopal Bhat
This page has not been fully proofread.
२८
कविरहस्यम्
उच्चुर्लुम्पति लावण्यं नेत्राञ्जलिपुटैर्जनः ॥ १७५ ॥
देधते यः सदाचारं सदा चारणसंस्तुतः ॥
दधते शासनं यस्य शिरसा च नरेश्वराः ॥ १७६ ॥
ददते द्रविणं भूरि ब्राह्मणेभ्यः सदैव यः ॥
दं
ददते ब्राह्मणा यस्मै सन्तुष्टा नित्यमाशिषः ॥ १७७ ॥
स्रंसते दुरितं राष्ट्ररे प्रजाभ्यो यत्प्रभावतः ॥
प्रेर्यमाणा शरोरौघेण स्त्रसते ऽरिपताकिनी ॥ १७८ ॥
प्रमादेनापि देवामिग्निगुरुभ्यः शँशपते न यः
साक्षात्कृतागसे कोपादासायापि न शप्येयति ॥ १७९ ॥
नटन्ति नाटके यस्य चरितं भरतादयः ॥
नाटयन्ति स्फुटं येषां पताका विक्रमक्रमाः ॥ १८० ॥
होमाग्रिधूमसुरभिः पवेवते मारुतो मृदुः ॥
गोदावरीतरङ्गार्द्रः पुनीते' यद्भुवि प्रजाः ॥ १८१ ॥
यो न वञ्चयते कञ्चित् सदा सत्यपरायणः ॥
पञ्चन्ति च शरच्चन्द्रशुचयो दिक्षु यदुद्गुणाः ॥ १८२ ॥
योs घिमीमति मीमांसां तदर्थमनुतिष्ठति ॥
पशवोपि न मीमन्ति यद्देशे दुःखपीडिताः ॥ १८३ ॥
सुखं कृषति शालेयमिक्षुक्षेत्रं चकंपति ॥
कर्षति ॥
यत्प्रसादादविज्ञातक्लेशो जनपदः सदा ॥ १८४ ॥
१ चुलुम्प् इति लुप्यर्थको भ्वादीदौ आकृत्या गणितः (१-५) । २ दध् (अ)
धारणे (१ - आ. ) ।
३ धा (डु-ञ्) धारणपोषणयोः (३- उ. ) ।
४
दद् (अ) दाने (१-आ.) ।
५ दा (डु-ञ्) दाने ( ३- उ. )
६संस्रंस् (उ) अवलंसने (१-आ.) ।
७खस्रस् (उ) प्रमादे ( १ - अ. )
८ शप् (अ) आक्रोशे (१ - उ ) ।
९ शप् (अ) " (४-उ.)
१० नट् (अ) नृती (१-प.) । तौ (१-प.) ।
११ नट् " अवस्यन्दने (१०-उ.) ।
८
१५ व।
१२ पू. (ङ्) पवने ( १-आ.) ।
१३ पू (ञ्च
POONA
१२ पू. (ङ्) पवने ( १-आ.) । १३ पू (ञ) पवने (९-उ. ) ।
१४ वञ्चच् (उ) प्रलम्भने (१०-आ.) ।
( १-प. ) ।
१५ वञ्च् ( उ ) गत्यर्थः ( १-प. ) ।
१६ मीम् (ऋ ) गतौ शब्दे च ( १-प.) ।
१७ "
१८ कृष् (अ) विलेखने (६-उ.)।
१९ कृष् (अ) "
( उमेत्यर्थः
(उ
१७ ।
FOUNDED
1917
Bhandarkar Oriental
Research Institute
( १-प. ) ।
कविरहस्यम्
उच्चु
देधते यः सदाचारं सदा चारणसंस्तुतः ॥
दधते शासनं यस्य शिरसा च नरेश्वराः ॥ १७६ ॥
ददते द्रविणं भूरि ब्राह्मणेभ्यः सदैव यः ॥
दं
ददते ब्राह्मणा यस्मै सन्तुष्टा नित्यमाशिषः ॥ १७७ ॥
स्रंसते दुरितं राष्ट्
प्रेर्यमाणा श
प्रमादेनापि देवा
साक्षात्कृतागसे कोपादासायापि न शप्
नटन्ति नाटके यस्य चरितं भरतादयः ॥
नाटयन्ति स्फुटं येषां पताका विक्रमक्रमाः ॥ १८० ॥
होमाग्रिधूमसुरभिः प
गोदावरीतरङ्गार्द्रः पुनीते' यद्भुवि प्रजाः ॥ १८१ ॥
यो न वञ्चयते कञ्चित् सदा सत्यपरायणः ॥
पञ्चन्ति च शरच्चन्द्रशुचयो दिक्षु य
योs घिमीमति मीमांसां तदर्थमनुतिष्ठति ॥
पशवोपि न मीमन्ति यद्देशे दुःखपीडिताः ॥ १८३ ॥
सुखं कृषति शालेयमिक्षुक्षेत्रं च
यत्प्रसादादविज्ञातक्लेशो जनपदः सदा ॥ १८४ ॥
१ चुलुम्प् इति लुप्यर्थको भ्वा
३ धा (डु-ञ्) धारणपोषणयोः (३- उ. ) ।
४
५ दा (डु-ञ्) दाने ( ३- उ. )
६
७
८ शप् (अ) आक्रोशे (१ - उ ) ।
९ शप् (अ) " (४-उ.)
१० नट् (अ) नृ
११ नट् " अवस्यन्दने (१०-उ.)
८
१५ व
१२ पू. (ङ्) पवने ( १-आ.) ।
१३ पू (ञ्
POONA
१२ पू. (ङ्
१४ वञ्
( १-प. ) ।
१५ वञ्च् ( उ ) गत्यर्थः ( १-प. ) ।
१६ मीम् (ऋ ) गतौ शब्दे च ( १-प.) ।
१७ "
१८ कृष् (अ) विलेखने (६-उ.)।
१९ कृष् (अ) "
( उमेत्यर्थः
(उ
१७ ।
FOUNDED
1917
Bhandarkar Oriental
Research Institute