कविरहस्यं व्याख्यासहितम् /36

2023-03-18 00:02:34 by Ravi Gopal Bhat

This page has been fully proofread once and needs a second look.

कविरहस्यम्

तिपन्तिंतिप[‌‌‌‌‌‌‌^१]न्ति यस्य मातङ्गास्तेपेप[‌‌‌‌‌‌‌^२]न्ते च तुरङ्गमाः ॥

तेपय[‌‌‌‌‌‌‌^३]न्ति मनुष्याश्च युद्धे निम्नोन्नतां भुवम् ॥ ९६ ॥

तपसा भर्जत[‌‌‌‌‌‌‌^४]ते पापं तेजसाऽरींश्च यभृज्ज~~ति ॥~~
[‌‌‌‌‌‌‌^५]ति ॥
<flag>कर्मेबजानि </flag> सर्वाणि योगाभ्यासा<flag>र्दृणोति[‌‌‌‌‌‌‌^६]ति</flag> यः ॥ ९७ ॥

रिक[‌‌‌‌‌‌‌^७]ङ्के रिपुर्यदाक्रान्तो धनैस्तन्त्रैश्च रेच~~ति ॥~~
[‌‌‌‌‌‌‌^८]ति ॥
रे~~चंय~~चय[‌‌‌‌‌‌‌^९]न्ति च तन्नारीलोचनान्य श्रुवारिभिः ॥ १८ ॥

सत्यं वद[‌‌‌‌‌‌‌^१०]ति सर्वत्र सर्वस्य वैवद[‌‌‌‌‌‌‌^११]ते हितम् ॥

यन्न सत्यं न च हितं न वादय[‌‌‌‌‌‌‌^१२]ति तद्वचः ॥ ९९ ॥

सर्वोप्यर्जय[‌‌‌‌‌‌‌^१३]ति द्रव्यमात्मनः प्रीतिहेतवे ॥

अर्ज[‌‌‌‌‌‌‌^१४]ते शाश्वततीं कीर्तिं यश्चार्ज[‌‌‌‌‌‌‌^१५]ति जयं स्थिरम् ॥ १०० ॥

यस्य सङ्ग्रा मशौण्डत्वं शाल[‌‌‌‌‌‌‌^१६]न्ते बाहुशालिनः ॥

शलॅल[‌‌‌‌‌‌‌^१७]न्ति यगुणा दिक्षु शलॅल[‌‌‌‌‌‌‌^१८]न्ते च सुरालयम् ॥ १०१ ॥

लक्ष~~यॅन्~~य[‌‌‌‌‌‌‌^१९]न्त्यस्थि लक्ष[‌‌‌‌‌‌‌^२०]न्ते मां~~स लै~~सं लक्ष[‌‌‌‌‌‌‌^२१]न्ति शोणितम् ॥

यत्खड्गखण्डिताङ्गानां शत्रूणां कोणपा रणे ॥ <error>२ ॥

79

एव

१</error> <fix>१०२ </fix>॥

[‌‌‌‌‌‌‌^१] तिप् (ॠ) क्षरणे (१ -आ.) अत्र चान्द्रादिमतेन परस्मैपदम् ।
संज्ञापूर्वक
विवेधेरनित्यत्वोक्तेर्गुणाभाव इति बोध्यम् ।
[‌‌‌‌‌‌‌^२] तेप् " "
[‌‌‌‌‌‌‌^३] स
एव णिजन्तः ।
[‌‌‌‌‌‌‌^४ ] <error>भ्रूजू </error> <fix>भृज् </fix>(ई) भर्जने (१-आ.) ।
[‌‌‌‌‌‌‌^५
भ] भ्रस्ज् (अ) पाके (६-प.) संप्रसारणे सस्य श्रुचुत्वे, झलां जराश् (५२)

इति जश्वत्वेन जकारः ।
[‌‌‌‌‌‌‌^६ ~~भ्र~~] भृ ( ० ) ।
[‌‌‌‌‌‌‌^७] रिच् ( इर् ) विरेचने (७-
उ.) ।
[‌‌‌‌‌‌‌^८] रिच् (अ) वियोजनसंपर्चनयोः (१०-प. ) । णिजभावः ।

[‌‌‌‌‌‌‌^९
] " णिचो रूपम् ।
[‌‌‌‌‌‌‌^१०] वद् (अ) व्यक्तायां वाचि (१-प.) । ११

[‌‌‌‌‌‌‌^११] वद् (अ) सन्देशवचने (१०-उ.) णिजभावः ।
[‌‌‌‌‌‌‌^१२] " णिचो रूपम् ।

[‌‌‌‌‌‌‌^१३] अर्ज् (अ) प्रतियत्ने <error>सम्यादनेच</error><fix> सम्पादने च</fix> (१० - उ.)
[‌‌‌‌‌‌‌^१४] ऋज् (अ) गतिस्था-
नार्जनोपार्जनेषु ( १ -आ.) ।
[‌‌‌‌‌‌‌^१५] अर्ज् (अ) अर्जने (१-प.)
[‌‌‌‌‌‌‌^१६] शाल
ल् (ॠ) कत्यथने (१ -आ) ।
[‌‌‌‌‌‌‌^१७] शलल् (अ) आशुगमने (१ -प.) 1 ।
[‌‌‌‌‌‌‌^१८
] शलल् (अ) चलनसंवरणयोः (१-आ.) ।
[‌‌‌‌‌‌‌^१९] ळक्षष् (आ) दर्शनाङ्कनयोः
(१०– उ ) ।
[‌‌‌‌‌‌‌^२०] " ।
[‌‌‌‌‌‌‌^२१
उ
ज्ञेयः ।

] "

77

सामान्यणिज्विकल्पपक्षेण गिणिजभावी

1917

॥ तेजस्वि

तु

Bhandarkar Oriental
Research Institute

वो ज्ञेयः ।