2023-04-14 13:49:16 by Bharadwajraki
This page has not been fully proofread.
र्य
हेत्वलंकारस्यात्यद्भुतातथ्यौदार्यवर्णनात्मिकयात्युक्त्या स
प्रतिपादकमात्रपरतया व्यञ्जकसाधारण्यादेषां च त्रयाणामेकवाचकानुप्रवेश
उदात्तादिमात्रस्यैव हेत्वलंकारादिचारुतापादकत्वेनातिशयोक्तिसंकरस्याङ्ग
[commentary]
तयोस्तद्गुणकाव्यलिङ्गयोः । तन्मूलः संकरमूलः । ताभ्यां संकरभ्रान्तिमद्भ्याम् ।
तयोः संकरभ्रान्तिमतोः । तस्य उदात्तस्य । हेतुमतः कार्यस्य अभेदकथनं तत्त्या-
गलीलायितस्य कार्यमिति वक्तव्ये तदेव त्यागलीलायितमित्यभेदकथनम् ॥ त
दीयेति ॥ राजकीयेत्यर्थः ॥ अतथ्यौदार्येति ॥ असत्यौदार्येत्यर्थः ॥ तन्मू-
लकस्येति ॥ वितरणोत्कर्षपर्यवसायि हेत्वलंकारमूलकस्येत्यर्थः । ननु राजसं-
पत्समृद्धेर्व्यञ्जनागम्यत्वेनावाच्यत्वात्कथं तद्वर्णनात्मकोदात्तालंकारेण सह्रैकवाच -
कानुप्रवेशकथनमित्याशङ्कायामाह-वाचकशब्दस्येति ॥ त्रयाणामिति ॥
एक उदात्तातिशक्तयोरपरो हेत्वत्युत्त्योरन्यो व्यङ्ग्योदात्ताप्रस्तुत प्रशंसा प्रस्तुता-
कुरान्यतरयोरित्येवं त्रयाणां परस्परमित्यर्थः ॥
—
उदात्तालंकारस्य हेत्वलंकाराङ्गतायाः पूर्वमुक्तवाददात्तातिशयोक्तिसंकरस्यापि
तदङ्गत्वमिति शङ्कां निरस्यति - उदात्तादिमात्रस्यैवेति ॥ उदात्तादीत्यादि-
पदेन हेत्वलंकारपरिग्रहः । हेवलंकारादीत्यादिपदेन चाप्रस्तुतप्रशंसापरिग्रहः ।
तत्रापि निरतिशयैश्वर्य वितरणोत्कर्षपर्यवसायिनो हेवलंकारस्यैव तादृशवितरणरू-
पकार्यपरिष्कारद्वारा तद्गम्य प्रस्तुतराज संपदुत्कर्ष प्रशंसारूपायामप्रस्तुत प्रशंसायाम-
ङ्गत्वं न त्वद्भुतातथ्यवर्णनरूपात्युक्तिसंकरस्यापेक्षेति भावः ॥ यथायोग्यमि-
M