2023-04-04 12:35:13 by Bharadwajraki
This page has been fully proofread once and needs a second look.
कुवलयानन्दः ।
[ विषमालंकारः ३८
गोपाल इति कृष्ण त्वं प्रचुरक्षीरवाञ्छया ।
श्रितो मातृस्तनक्षीरमप्यलभ्यं त्वया कृतम् ॥
इदमर्थावाप्तिरूपेष्टार्थसमुद्यमादिष्टानवाप्ताव
अनर्थपरिहारार्थरूपेष्टार्थसमुद्यमात् । तदुभयं यथा -
निष्टप्रतिलम्भे चोदाहरणम् ।
दिवि श्रितवतश्चन्द्रं सैंहिकेयभयाद्भुवि ।
शशस्य पश्य तन्वङ्गि साश्रयस्य ततो भयम् ॥
अत्र न केवलं शशस्य स्वानर्थपरिहारानवाप्तिः किंतु साश्रयस्थाप्यनर्था
दिधक्षन्मारुतेर्वालं तमादीप्य
आत्मीयस्य पुरस्यैव सद्यो दहनमन्वभूत् ॥
पुरस्यैवेत्येवकारेण परानिष्टप्रापणाभावो दर्शितः । अनिष्टस्याप्यवाप्तिश्चेति
लोकेऽनिष्टावाप्तेरपिशब्दसंगृहीताया इष्टानवाप्तेश्च प्रत्येकमपि विषमपदेना
तत्र केवलानिष्टप्रतिलम्भो यथा -
WOOD
[commentary]
द्विषममित्यर्थः । अपिना इष्टानवाप्तिः संगृह्यते । चकारः पूर्वोक्तविषमसमुच्च
प
स्यैव तदुत्तरापिशब्दसमुच्चिताया इष्टानवाप्तेरप्याप्नोतिनैवान्वयो नतु तत्पदपरा