2023-05-08 02:13:29 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
काव्यकल्पल तावृत्तिः ।
वः श्रियः इति कर्मविशेषणे स्त्रीलिङ्गे शस् ।
तमः स्तोमभिदाचारू रविचन्द्राविवाङ्गिनाम् ।
स्वतुल्यो जिनवाक्पूरस्तनुतां मुखसम्पदम् ॥
स्मेरपुष्कररोचिष्णू राजन्यकृतशेखरः ।
कृपाणस्तव हस्तौ च कीर्
एवमन्येऽ
चारु पटु इत्याद्या अग्न्यन्ताः, रेफादयः
रज्जु रस रत रमणीय रचित रहित रिपु रिक्त रुचि रुजा रुचिर रोचित रेखा र
राजा रोम रा
विषयाः सनान्तस्वरनि
धातुचतुर्थ्येकवचः पुरस्थनमलर्
4
-
ये शब्दा उकारान्ताः प्रथमाबहुवचने वान्ता यान्ताः सन्तोऽ
रेकत्वबहुत्वयोः साम्यम् । उकारान्ताः शब्दा यथा
शुचि रुचि राजि नाभि
प्रदेशा इव गाय
साधवः, अधिकंदवः । अथ इकारान्ताः शब्दाः--
लोभितरुचयः, उच्चक्रोधराजयः, ज्ञातवेदनाभयः, सदासरभयः, रमतिमयः,
अधिभूमयः परमखनयः, अयोनयः, अधिभूरयः, भोगिरयः,
तारकालयः, शुभकेशवलयः, तारकेलयः इत्यादि शब्दा ऊह्याः ।
स्वच्छत्रपालयः,
9
सनान्ता इति । ये शब्दा: सान्ता नान्ताश्च त एव सनहीना अकारान्ता अ
मिलन्ति तेषामग्रे प्रथमैकवचनेन एकत्वबहुत्वयोः साम्यम् । यथा--मह
सान्ताः, सझन्
सान्ताः, सद्मन्प्रभृतिकाः नान्ताः शब्दाः । सहीनो महशब्दः । नहीनः सद्मशब्दः ।
सती मा लक्ष्मीर्यस्य स सल्लक्ष्मीवाचकः शब्दः । परमहारविरिव सत्पुरुषाः । पर
देश इव धनुर्धराः । बहुतराः, निविडतमाः, पुरोगमनाः, बिलसदनाः, बहुधावदनाः,
पुरोगच्छदनाः, कृतकदनाः, बहुश्रीमदनाः, बहुस्वस्थानाः, कृतबहुधानाः, परम-
ध्वान्ताः, रम्यानेकपानाः, विशदध्वनदानाः, परमानाः,
असमानाः, शोभितानाः,
सम्पन्नयानाः,
कलितस्वानाः,
असमानाः, शोभितानाः, सम्पन्नयानाः, कलितस्वानाः, अधिकवचाः,
सदम्भा,
कलशमनाः, बहुदमनाः, सम्पन्नमनाः, सदयाः,
चरदुच्चैरजाः, बहुस्वर्णाः, प्रगुणितवेधाः, इत्यादि शब्दा अन्येऽप्यू
नान्
सत्पुरुषाः । परमेतेषां नान्तानामग्रे विसर्ग
सान्तनान्तानामग्रे ये वकारादिकाः शब्दास्त एव वकारं विना स्वरादिकाश्च विशिष्टाः
वर्ण वेला वार्ता अशिष्टा अर्ण
प्रयोज्याः । पुल्लिङ्गे एकत्वबहुत्वेषु साम्यम्म । यथा--परमहाविशिष्टेन राघवा इव सप्तर्षि