2023-05-03 17:56:54 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
श्रा
अनयोः शुद्धभेदयोः कार्यकारणभावः सम्बन्धः, सादृश्याभावान्न गौणता । यथा
आयुष्कारणं घृतं तथा न क्षीरादीति क्षीरादिवैसादृश्येन आयुःशब्दान्न व्यभिचारतीति
कार्यकारित्वादि प्रयोजनम् ।
स्तबक: ४ ]
उपादानलक्षणा, लक्षणलक्षणा
शुद्धसाव्यवसाना इति षड् भेदाः
४५
............................षड्भेदेति लक्षणा ॥ १८१ ॥
उपादानलक्षणा, लक्षणलक्षणा, गौणसारोपा, गौणसाध्यवसाना, शुद्धसारोपा,
शुद्धसाव्यवसाना इति षड् भेदाः ।
आरो
पुनः साध्यवसानायामरो
आरोप्यो गवादिः आरोपविषयो वाहीकादिः, सारोपा सादृश्य
मानोपमेयत्र विद्यमानरूपत्वात् रूपकालङ्कारबीजम् । यत्राऽऽरोप्येण गवादिना निगीर्ण-
तया आरोपविषयस्य वाहीकादेः प्रतीतिः सा साध्यवसाना, इयमतिशयोक्तेर्बीजम् । यथा
कमलमनम्भसि कमले च कुवलये तानि कनकलतिकायाम् ।
सा च सुकुमारसुभगेत्युत्पातपरम्परा
कार्यकारणभावादिलक्षणायां तु न रूपकादिविषयता, स
आयुर्घृतं यशस्त्यागो भयं चौरः सुखं प्रिया ।
वैरं द्यूतं गुरुर्ज्ञानं श्रेयः सत्तीर्थसेवनम् ॥
तथा अन्यापदेशालङ्कारस्य साव्यवसानलक्षणात्वम् । यथा
अनर्थः कोऽप्यन्तस्तव हरिण हेवाकमहिमा
स्फुरत्येकस्यैव त्रिभुवनचमत्कारजनकः ।
इत्यत्र हरिणेन सह प्रतीयमानस्याऽभेदः ।
सम्बन्धा बहवः । यदुक्तम्-
इन्द्रार्था: स्थूणा इन्द्रः । क्वचि
दवयवावयविभावाद्यथा
-
-
-
यथा -
यथा--अतक्षा तक्षा ।
क्रोशन्ति । इत्यादयः सर्वे यथालक्ष्यं लक्षणीयाः । यदा
वृत्तिमानधरणसामीप्ययोगसाधनाधिपत्येभ्यो ब्राह्मणमञ्चकटराज
नपुरुषेष्वतद्भावेऽपि तदुपचा
जनात्, काचि
अथ लक्षणा
चित्रेन्द्रजालवाच्यद्विर्भावस्वप्नयमकसंवादाः ।
द्वैगुण्याभिनयकथाद्विरुक्तिपर्यायवक्रपुनरुक्तिः ॥ १८३ ॥
चित्रेन्द्रजालवाच्यद्विर्भावस्वप्नयमकसंवादाः ।
द्वैगुण्याभिनयकथाद्विरुक्तिपर्यायवक्रपुनरुक्तिः
रूपावस्थार्थावपुर्भवान्तरं परिणतिविवर्त्
अनुवादानुप्रासानुकृतिच्छाया प्रतिबिम्बशब्दौ च ॥ १८४ ॥
प्रतिवीरमल्लनायककविवेशी