2023-05-07 17:31:11 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
काव्यकल्पलतावृत्तिः ।
पूर्वभूधर
प्रेक्ष्यतेऽत्र रजनीमुखेऽधुना 'विद्रुमप्रतिमदीधिति
अन्यवस्तूनां यथा-
कान्तकोपपरवामलोचनालोचनान्तविततारुणद्युतौ ।
सान्ध्यरागप
स्वर्ण
स्वर्णं सिन्दूरपूरश्रि कर्पूरं पद्मरागरु
जपाकुस
अथ वर्णान्तरसङ्गाद्वस्तूनां वर्णविपर्ययः क्रियते । यथा-
शशिमुकुटललाटे शैलजागण्डपालीविगलितमृगनाभिव्यक्त
समजनि नरकारिश्यामलो यामिनीशः 'श्रयति मलिनसङ्गात्कश्मलत्वं न को वा’ ॥
मसृण
समरुणदरुणत्वं कामिनीकण्ठहारो 'जगति भवति रागो रागिसङ्गान्न क
क्षितिधरपतिपुत्रीमौक्तिकव्यक्तिभङ्गी
हिमरुचिरुचिरा
एवमनया रीत्या सर्वत्राप्यूह्यम् ।
धर्मध्यानव्यसनरसिका स्पष्टमष्टाब्दयोगात्
केयं बाला पतितदशना पाण्डुरीभूतकेशा ।
भक्तिव्यक्त
ज्योतिर्जालैस्त्रिदशतटिनीनीर
रङ्गेऽस्मिन् रङ्गदभ्रंलिहगृहवल
ज्ज्योतिर्जातप्रपाता द्युतिकरविधुरीभू
कालिन्दीकालकान्तिः समजनि रजनीजीवितव्याधिनाथो
'धत्ते को वा कलावानपि न हि मलिनासङ्गतः कश्मलत्वम्’ ॥
अहो राहुग्रहग्रस्तसमस्तोज्ज्वलमण्डलः ।
इन्दुः कज्जलबिन्दुश्रीर्हानिः कस्य न विप्लवे ॥
एवं सर्वत्रापि सङ्गवशाद्वर्णव्यतिक्रमो विधेयः ॥
FIXED
प्रतीच्यां यदि मार्तण्ड: समुदेति स्फुरत्करः ।
तदा सब्जायते नून 'मग्निस्तुहिनशीतलः ॥
दृष्टान्तबद्धयदिशब्दत
द्वितीयवस्तुनिदर्शनं दृष्टान्तः, तद्वस्तुस्वभावादन्यस्मिन्नथें यदिशब्दे यदिशब्देन
संयुज्यते समस्या पूर्यते ।
१५१
प्रतीच्यां यदि मार्तण्डः समुदेति स्फुरत्करः ।
तदा सञ्जायते नून'मग्निस्तुहिनशीतलः' ॥
पुराणैः
एवं सर्व
windeclioph