2023-04-12 04:24:58 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
स्तबक: ६ ]
शल्येन धारितस्यासेर्धाराद्वितीयबिम्बतः ।
त्रिमूर्तिरिव रजेऽसौ त्रिवेदीवेदिजोर्डाचतुम् ॥
ब्रह्ममुखवेदवर्णां हरिभुजसुरगजरदचतुरिकास्तम्भाः ।
सङ्घसमुद्राश्रमघातगोस्तनाश्रमकषायदिशः ॥ २५८ ॥
गजजातियाम सेनाङ्गदण्डहस्ता महाजने वणिजः ।
दशरथपुत्रोपाध्यायध्यान कथाभिनयरीतिगोचरणाः ॥ २५९ ॥
यथा-
काव्यकल्पकता वृत्तिः ।
माल्यस्तबककराङ्गुलिसंज्ञासुरभेद्योजनक्रोशाः ।
पते सलोकपालाः काव्ये योज्याश्चतुःसंख्याः ॥ २६० ॥
यथा-
संसारिस्फुटरोषदोषपटलीखेलाय संश्लेषिणो
मार्गानुग्रतमप्रमादरजनीयामानू निकामाक्षयान् ।
संसारोरुपुरप्रधानपुरुषान् व्यामोहकारागृह
द्वारप्राहरिकान् क्षिपन्ति चतुरः केचित् कषायत्विषः ॥
वृकोदराद्याः सहसा मनस्विनः सहोदरास्तं परिवधिरे नृपम् ।
हस्तिनो हस्तमिवासहृद्गुणच्छिदानिदानं रणपारदा रदाः ॥
स्मरबाणपाण्डवेन्द्रियकराङ्गुलीशम्भुमुखमहायज्ञाः ।
विषयव्याकरणाङ्गव्रतवन्हिसुपार्श्व फणिफणाश्चैव ॥ २६१ ॥
परमेष्ठिमहाकाव्यस्थानकतनुवातमृगशिरस्ताराः
पञ्चकुलमहाभूताः प्रणामपञ्चोत्तरविमानाः ॥ २६२ ॥
महाव्रतमरुद्वक्षसमिनिस्थानकानि च ।
।
शस्त्रश्रमस्य त्वेतानि बध्नीयात् पञ्चसंख्यया ॥ २६३ ॥
पञ्चेषुद्धिपभेदपञ्चवदनः पञ्चव्रतस्वस्तरुः
स्वर्णाद्रिः समुचिपञ्चविषयव्यापारपांशुमान् ।
पञ्चाङ्ग स्थितिमु कपञ्चमगतिः प्रस्थानपञ्चारवः
सेव्य: पञ्चसमित्पदा दिनिलयः पञ्चेन्द्रियाणां जयः ॥
कर्णस्य सुनुर्वृषसेनवीरः शरप्रपातैः परिपीडितायाः ।
पञ्चेन्द्रियाणीव परध्वजिन्या द्राग् द्रौपदेयाम् विधुरीचकार ॥
रसरागवजकोणास्त्रिशिरोनेन्त्रान्तररारिगुणतर्काः ।
दर्शनगुहमुखभूखण्ड चक्रिणः स्युरिह षट्संख्याः ॥ २६४ ॥
१४५
यथा-
यस्योप्रमुत्तैः शरभूबंभार षड्भिर्मुखैः षण्मुखतां प्रतापः ।
यत्कुण्डलानीव विरेजुरुच्चैश्चश्चद्युतिद्वादशमण्डलानि ॥
विवाहपातालशक्रवाहमुखदुर्गतिसमुद्राः ।
भयसप्तपर्णपर्णगोदावर्यस्त्वमी सप्त ॥ २६५ ॥
१६ का० क०
शल्येन धारितस्यासेर्धाराद्वितीयबिम्बतः ।
त्रिमूर्तिरिव रजेऽसौ त्रिवेदीवेदिजोर्डाचतुम् ॥
ब्रह्ममुखवेदवर्णां हरिभुजसुरगजरदचतुरिकास्तम्भाः ।
सङ्घसमुद्राश्रमघातगोस्तनाश्रमकषायदिशः ॥ २५८ ॥
गजजातियाम सेनाङ्गदण्डहस्ता महाजने वणिजः ।
दशरथपुत्रोपाध्यायध्यान कथाभिनयरीतिगोचरणाः ॥ २५९ ॥
यथा-
काव्यकल्पकता वृत्तिः ।
माल्यस्तबककराङ्गुलिसंज्ञासुरभेद्योजनक्रोशाः ।
पते सलोकपालाः काव्ये योज्याश्चतुःसंख्याः ॥ २६० ॥
यथा-
संसारिस्फुटरोषदोषपटलीखेलाय संश्लेषिणो
मार्गानुग्रतमप्रमादरजनीयामानू निकामाक्षयान् ।
संसारोरुपुरप्रधानपुरुषान् व्यामोहकारागृह
द्वारप्राहरिकान् क्षिपन्ति चतुरः केचित् कषायत्विषः ॥
वृकोदराद्याः सहसा मनस्विनः सहोदरास्तं परिवधिरे नृपम् ।
हस्तिनो हस्तमिवासहृद्गुणच्छिदानिदानं रणपारदा रदाः ॥
स्मरबाणपाण्डवेन्द्रियकराङ्गुलीशम्भुमुखमहायज्ञाः ।
विषयव्याकरणाङ्गव्रतवन्हिसुपार्श्व फणिफणाश्चैव ॥ २६१ ॥
परमेष्ठिमहाकाव्यस्थानकतनुवातमृगशिरस्ताराः
पञ्चकुलमहाभूताः प्रणामपञ्चोत्तरविमानाः ॥ २६२ ॥
महाव्रतमरुद्वक्षसमिनिस्थानकानि च ।
।
शस्त्रश्रमस्य त्वेतानि बध्नीयात् पञ्चसंख्यया ॥ २६३ ॥
पञ्चेषुद्धिपभेदपञ्चवदनः पञ्चव्रतस्वस्तरुः
स्वर्णाद्रिः समुचिपञ्चविषयव्यापारपांशुमान् ।
पञ्चाङ्ग स्थितिमु कपञ्चमगतिः प्रस्थानपञ्चारवः
सेव्य: पञ्चसमित्पदा दिनिलयः पञ्चेन्द्रियाणां जयः ॥
कर्णस्य सुनुर्वृषसेनवीरः शरप्रपातैः परिपीडितायाः ।
पञ्चेन्द्रियाणीव परध्वजिन्या द्राग् द्रौपदेयाम् विधुरीचकार ॥
रसरागवजकोणास्त्रिशिरोनेन्त्रान्तररारिगुणतर्काः ।
दर्शनगुहमुखभूखण्ड चक्रिणः स्युरिह षट्संख्याः ॥ २६४ ॥
१४५
यथा-
यस्योप्रमुत्तैः शरभूबंभार षड्भिर्मुखैः षण्मुखतां प्रतापः ।
यत्कुण्डलानीव विरेजुरुच्चैश्चश्चद्युतिद्वादशमण्डलानि ॥
विवाहपातालशक्रवाहमुखदुर्गतिसमुद्राः ।
भयसप्तपर्णपर्णगोदावर्यस्त्वमी सप्त ॥ २६५ ॥
१६ का० क०