2023-05-11 11:02:54 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
अमरचन्द्रपतिकृता-
आधेर्
आधेयं रूपकं यथा-
-
[ प्रतानः ४-
सिंहरत्नसरोऽम्भोजचन्द्रोदित्यद्रुमादयः ।
स्वाधारै रूपकप्रोक्
-
वनपर्वतगुहादीनां सिंह आधेयम्, यथा--कुलकाननसिंहोऽयम्
समुद्रताम्रपर्णीरोहणाद्रिप्रभृतीनां रत्नमाधेयम्, यथा--कुलाम्भोनिधिमाणिक्यम् । भूपर्व-
तारण्यादीनां सर आधेयम्, यथा-
वंशपर्वतपीयूषसरोवरमयं नृपः ।
भूरि स्फुरति संसारमरुभूरिखधारसः ॥ इत्यादि ।
नदीसरः प्रभृतीनां जलस्थानानामम्भोजमाधेयम् नीतिस्रोतस्विनीपद्मम्, राजा
राज्यसरोऽम्बुजम् इत्यादि । नभोब्धिशिवभालानां चन्द्र आधेयम्, यथा-कुलाकाशे
निशानाथो, ज्ञानाब्धौ हिमदीधितिः । इत्यादि । आकाशस्य रविराधेयम् ।
मही
यम्, यथा--संसारभूमिकल्पद्रुः, कुलाद्रौ देवपादपः, राज्यारामरसाल
आधेयं केवलैः क्वचित् ॥ ५० ॥
मौ
रहितेन आधेयं कोटीरादि रूपकं भवति । यथा-
इति, तथा कुलतिलक इति । वृक्षस्य लतायाश्च पत्रपुष्पफलशाखामूलकन्दपक्षिजाति-
प्रभृतय आधेयम् । पर्वतस्य नदीवृक्षरत्नमृगसिंह
नद्याः पद्मभ्रमरहंसचक्रवाक
श्रीमुक्तातरङ्गश्रीमत्स्यविद्रुमफेनविष्णुविषादय आधेचम् । चन्द्रस्य ज्योत्स्नाकला-
कलङ्कादय आधेयम् । आदित्यस्य तापकिरणादि आधेयम् । आ
गङ्गाप्रभृतय आधेयम् । पातालस्य गङ्गानागदै
आधेयम् । स्वर्गस्य देवेन्द्रविमान
सन्तानकादय आधेयम् । मेरोर्देवस्वर्गकामधेनुचिन्तामणिमन्दारप्रभृतय आधेयम् ।
कामिन्याः सीमन्तकुङ्गुमस्तबलकलीला
क्षधम्मिलवेणीकुचमुखकरचक्षुर्नासादय आधेयम् । वनस्य सरसीवापिकाहंसचक्रवाक-
वृक्षपर्वत
गजस्य आदर्शसिन्दूरभूषणाङ्कुशवरत्रागुडिकोष्टक पताकायोधमुखपटकर
दन्तकर्णपादाद
पुष्पप्रकरादय आधेयम् । विन्ध्यस्य गजनर्
कस्तूरिकामृगदेवदारु
आधेयम् । रोहणस्य रत्ना
गृहस्य स्तम्भकपाटद्वारादय आधेयम् ॥
M