2023-04-12 05:06:16 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
अमरचन्द्रयतिकृता-
अनुप्रासो लाक्षणिको द्वितीये स्तबकाः स्मृताः ॥ ४ ॥
श्लेषव्युत्पादनं सर्ववर्णनोद्दिष्टवर्णने ।
[ प्रतानः १-
अद्भुतं चित्रमित्येते तृतीये स्तबकाः कृताः ॥ ५ ॥
तुर्ये पुनरलङ्काराभ्यासवर्
प्रकीर्णकाभिधः संख्यासमस्ये स्त
इति शास्त्र
काव्यस्य छन्दोमूलत्वात् प्रथमं छन्दःसिद्धिप्रतानः, तत्र पूर्वमनुष्टुप्छासनं यथा-
आदौ साध्यपदं स्थाप्यम्
आदौ प्रथमं साध्यमवश्यं प्रयोज्यं पदं कार्य
यथा
तनया,
-
एकादिद्विलघु द्वयात् ।
एको ह्रस्वो दीर्घो वा वर्ण आदौ ययोस्तौ एकादी, द्वौ लघू यत्र पदे तदेकादिद्वि-
लघु पदं जलधिजा
देवी, इयं वारिधिजा देवी ।
ह
ह्रस्वादिद्विलघुपदस्यादौ लघू गुरुलघू च न प्रयोज्यौ । यथा
देवी, अत्र जलधिजा देवी ।
पञ्चाक्षरं समासे के विभक्तिभ्रंशिनि स्वरे ॥ ७ ॥
पञ्चाक्षरं पदं कुमारपाल-क्षीराब्धिपुत्री
वा विभक्ति
अं
क्षीराब्धिपुत्रिका
स्याश्चतुष्पञ्चषड्
चतुर्
न्तगुरुभ्यो वा परतः प्रयोज्यम् । यथा
दशरथः, विस्मेरं कमलवनं, रम्यं समवसरणम् ।
शे
शेषं काव्यं विशेषणैः पूर्
तूर्णं काव्यप्रदं पदम् ॥ ८ ॥
इत्युक्तप्रकारेण प्रयुज्यमानं पदं शीघ्रं काव्यप्रदं भवति । अनुष्टुभि प्रायः पथ्या
वक्त्रेणा
.