karṇāṭaka-saṅgīta-śabda-kośa /80

2023-06-25 23:29:14 by ambuda-bot

This page has not been fully proofread.

೭೪

ರಾಗ.

ಸಂಗೀತ ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಕೋಶ

ಅಭೀರು-ಈ ರಾಗವು ೪೭ನೆಯ ಮೇಳಕರ್ತ ಸುವರ್ಣಾಂಗಿಯ ಒಂದು ಜನ್ಯ
ಇದರಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪಕ್ಷಗಳಿವೆ.
ಸ ರಿ ಗ ನಿ ಸ

(೧) ಆ :

ಸ ದ ಪ ಮ ಪ ಗ ರಿ ಸ

ಸ ರಿ ಗ ರಿ ಮ ಪ

ಸ

ದ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ

ಸ ಗ ರಿ ನಿ ನಿ ಸ ಗ ಗ ರಿ ನಿ ಸ

ದ ಪ ಮ ಪ ಗ ಸ ಸ ದ ಪ ಗ ಸ

ಆ .

(೩) ಆ :

ಆಭೋಗ-ಇದು ಪುರಾತನ ಪ್ರಬಂಧದ ನಾಲ್ಕು ಅಂಗಗಳು ಅಥವಾ ಧಾತು
ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಧಾತು ಇದು ಕೊನೆಯ ಧಾತುವಿನ ಹೆಸರು. ಇತರ ಧಾತುಗಳು

ಉತ್ಸಾಹ, ಮೇಲಾಪಕ ಮತ್ತು ಧ್ರುವ

ಆಭೋಗಚರಣ -ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವಾಗ್ಗೇಯಕಾರನ ಅಂಕಿತವಿರುವ ಕೊನೆಯ
ಚರಣ. ಇದು ಹಲವು ಚರಣಗಳಿರುವ ಕೃತಿಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಒಂದೇ ಚರಣ
ವಿರುವ ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಆ ಚರಣವೇ ಮುದ್ರೆಯಿರುವ ಚರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ತೇವಾರಂ
ಹಾಡುಗಳ ತಿರುಕ್ಕಡೈಾಪ್‌ನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಆಭೋಗಚರಣದಲ್ಲಿ ವಾಗ್ಗೇಯ
ಕಾರನ ಮುದ್ರೆಯಿರುವ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲದಿರುವ ಎರಡು ಬಗೆಗಳುಂಟು, ಎರಡನೆ ಬಗೆ
ಯಲ್ಲಿ ಮುದ್ರೆಯು ಪಲ್ಲವಿ ಅಧವಾ ಅನುಪಲ್ಲವಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.

ಆಭ್ರದೇಶಿ- ಈ ರಾಗವು ೬೨ನೆಯ ಮೇಳಕರ್ತ ಋಷಭಪ್ರಿಯದ ಒಂದು
ಜನ್ಯರಾಗ,

ಸ ಗ ಮ ಪ ದ ನಿ ದ ಸ
ಸ ನಿ ದ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಗ ಸ

ಆಭ್ರಕೇಶಿ-ಈ ರಾಗವು ೬೨ನೆಯ ಮೇಳಕರ್ತ ಋಷಭಪ್ರಿಯದ ಒಂದು
ಇದೇ ಹೆಸರಿನ ಮತ್ತೊಂದು ರಾಗವಿದೆ.
ಸ ಗ ಮ ಪ ದ ನಿ ದ ಸ
ಸ ದ ನಿ ಪ ಮ ಗ ಸ

(೧) ಆ :

(೨) ಆ

ಅರಿಕಾ- ಸಂಗೀತರತ್ನಾಕರ 'ವೆಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಉಕ್ತವಾಗಿರುವ
ಕಕುಭದ ವಿಭಾಷರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಗ, C ಸಂಗೀತ ಸುಧಾ " ಎಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ

ಈ ರಾಗವು ಪಂಚಮದ ಹತ್ತು ಭಾಷಾ ರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೆಂದು ಹೇಳಿದೆ.

ಅಭ್ಯಂತರ-ಇದು ಭರತನಾಟ್ಯದ ಸಾತ್ವಿಕಾಭಿನಯದ ಮೂರು ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ
ಒಂದು ವಿಧ, ಉದ್ರೇಕಕಾರಕವಲ್ಲದಿರುವ, ಸಂಭ್ರಮಾದಿಗಳಿಂದಿರುವಂತಹ ಅವಿದ್ದ

ಜನ್ಯರಾಗ,

ಸ ಗ ಮ ಪ ದ ನಿ ದ ಸ
ಸ ನಿ ದ ಪ ಮ ಗ ಸ

6