karṇāṭaka-saṅgīta-śabda-kośa /71

ಸಂಗೀತ ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಕೋಶ
 
ರಾಗಗಳು.
 
ಆಧುನಿಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ರಾಗಗಳು
ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚಿರಪರಿಚಿತವಾಗಿರುವ

ಹಿಂದೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದ್ದ ರಾಗಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಕ್‌ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಗಳೆಂದು ಹೆಸರು.

ಈ ಬಗೆಯ ವರ್ಗಿಕರಣವು ಶಾರ್ಙ್ಗದೇವನ ( ಸಂಗೀತ ರತ್ನಾಕರ 'ದಲ್ಲಿ ಕಂಡು
 

ಬರುತ್ತದೆ.
 

 
ಆಹಾರಾರ್ಯಾಭಿನಯ-
ಒಡವೆ ವಸ್ತ್ರ ವರ್ಣಾದಿಗಳಿಂದ

ಅಂಗಾದ್ಯಭಿನಯ ಪ್ರಯುಕ್ತವಾಗಿ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತವಾಗುವಂತಹುದು

ನಾಟ್ಯವ್ರಯೋಗದ ಯಶಸ್ಸಿಗೆ ಇದು ಸಹಕಾರಿ

ಭಾವಪುಷ್ಟಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವಂತಹ ಈ ಆಹಾರಾಭಿನಯವನ್ನು ನೇಪತ್ಯವಿಧಿ ಎಂದು

ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಪುಸ್ತ, ಅಲಂಕಾರ, ಅಂಗರಚನ ಮತ್ತು ಸಂಜೀವ ಎಂಬ

ನಾಲ್ಕು ವಿಧಗಳಿವೆ.
 

 
ಆಂಗಿಕಾಭಿನಯ-
ಭರತನಾಟ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕು ಬಗೆಯ ಅಭಿನಯಗಳಿವೆ.

ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಆಂಗಿಕವು ಒಂದು ವಿಧ. ಇದರಲ್ಲಿ ವಾಕ್ಯ, ಸೂಚ್ಯ, ಅಂಕುರ, ಶಾಖ,

ನಾಟ್ಯಾಯಿತ ಮತ್ತು ನಿವೃತ್ಯಂಕುರ ಎಂಬ ಆರು ವಿಧಗಳಿವೆ.
 

 
ಆಂಧಾಳಿ-
ಈ ರಾಗವು ೨೮ನೆಯ ಮೇಳಕರ್ತ ಹರಿಕಾಂಭೋಜಿಯ ಒಂದು
 

ಜನ್ಯರಾಗ,
 

ಆ : ಸ ರಿ ಮ ಪ ನಿ ಸ
 

ಅ : ಸ ನಿ ಪ ಮ ರಿ ಗ ಮ ರಿ ಸ
 

ಇದು - ಸಂಗೀತ ಸಮಯಸಾರ 'ವೆಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಉಕ್ತವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಪುರಾತನ

ಸಂಗೀತ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಪ್ರದರ್ಶಿನಿ ಎಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಈ ರಾಗಕ್ಕೆ ಷಾಡವ
 
ರಾಗ
 

ಆರೋಹಣ ಅವರೋಹಣಗಳನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದೆ.
 

ಆ :
 
೬೫
 
ಸ ರಿ ಮ ಪ ನಿ ಸ
ಅ : ಸನಿಪ ಮಗರಿಸ
ಅಲಂಕೃತವಾದ

ಆಹಾರಾಭಿನಯ.
 

ಆಭರಣಾದಿ ವೇಷಭೂಷಣಗಳಿಂದ
 
ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ನಿ ಸ
ಸ ನಿ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ
 

ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಲಕ್ಷದ ಆಧಾರವು ಕಂಡು ಬರುವುದಿಲ್ಲ.
 

ಇದೊಂದು ಉಪಾಂಗರಾಗ,
 

ಒಂದು ರಾಗದ ಹೆಸರು.
 

ಸಾರ್ವಕಾಲಿಕ ರಾಗ, ತ್ಯಾಗರಾಜರ • ಅಭಿ

ಮಾನ ಮುಲೇದೇವಿ " ಮತ್ತು ಮುತ್ತು ಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರ - ಬೃಹನ್ನಾಯಕಿ '

ರಚನೆಗಳು ಈ ರಾಗದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೃತಿಗಳು.
 

ಎಂಬ
 

 
ಆಂಧಾಳಿಭಾಷಾ
ಸಂಗೀತ ರತ್ನಾಕರ 'ವೆಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಉಕ್ತವಾಗಿರುವ
 
ಆ
 
5
 

 
ಆಂಧದೇಶಿಕ-
ಈ ರಾಗವು ೧೫ನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ಮಾಯಾಮಾಳವಗೌಳದ

ಒಂದು ಜನ್ಯರಾಗ,
 

ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ದ ನಿ ಸ
 

ಸ ನಿ ಸ ದ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ