2023-06-25 23:30:57 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
ಸಂಗೀತ ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಕೋಶ
ಧೇನುಕ-ಈ ರಾಗವು ನೇತ್ರ ಚಕ್ರದ ೩ನೆಯ ರಾಗ, ೯ನೆ ಮೇಳಕರ್ತರಾಗ,
ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ದ ನಿ ಸ
ಸ ನಿ ದ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ
೫೭೫
ಶುದ್ಧರಿಷಭ, ಸಾಧಾರಣ ಗಾಂಧಾರ, ಶುದ್ಧ ಮಧ್ಯಮ, ಶುದ್ಧ ಧೈವತ ಮತ್ತು
ಕಾಕಲಿನಿಷಾದಗಳು ಈ ರಾಗದ ಸ್ವರಸ್ಥಾನಗಳು, ರಿಷಭ, ನಿಷಾದಗಳು ರಾಗ ಛಾಯಾ
ಸ್ವರಗಳು. ಗಾಂಧಾರ, ನಿಷಾದಗಳು ಜೀವಸ್ವರಗಳು. ಗಾಂಧಾರ, ಧೈವತಗಳು
ವಾದಿ ಸಂವಾದಿಗಳು.
ಈ ರಾಗವು ತ್ಯಾಗರಾಜರ - ತೆಲಿಯಲೇರು ರಾಮ' ಎಂಬ
ಕೃತಿಯಿಂದ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿತು.
ಧೈವತ-ಇದು ಸಂಗೀತದ ಸಪ್ತ ಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ಆರನೆಯ ಸ್ವರ. ಧ್ವನಿದಾರ್ಡ್ಯತೆ
ಯನ್ನು ಹೊಂದಿ ವೀರರಸ ಪ್ರಚೋದಕವಾಗಿದೆ.
ಧೈವತಿ-ಇದು ಷಡ್ಡ ಗ್ರಾಮದ ಸಪ್ತ ಶುದ್ಧ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಶುದ್ಧ ಜಾತಿ,
ಇದು ಶಂಕರಾಭರಣ ರಾಗದ ನಿಷಾದ ಮೂರ್ಛನವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದೊಂದು
ವಿಕೃತ ಪಂಚಮಮೇಳ,
ಧೈವತಯ ಭಾಷಾಂಗರಾಗ ಕೋಮಲ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ ಧೈವತ
ವಿರುವ ಭಾಷಾಂಗರಾಗ, ಒಂದು ಧೈವತವು ಸ್ವಕೀಯ ಸ್ವರವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತೊಂದು
ಅನ್ಯಸ್ವರವಾಗಿಯೂ ಇರುತ್ತದೆ. ಭೈರವಿ ರಾಗವು ಇದಕ್ಕೆ ನಿದರ್ಶನ ಇದರಲ್ಲಿ
ಶುದ್ಧವತವು ಸ್ವಕೀಯ ಸ್ವರವಾಗಿಯೂ, ಚತುಶ್ರುತಿ ಧೈವತವು ಅನ್ಯಸ್ವರ
ವಾಗಿಯೂ ಇವೆ.
ಧೈರ್ಯಂಕರಿ-ಕೀ ಟು ಹಿಂದೂ ಮ್ಯೂಸಿಕ್' (Key to Hindu
Music) ಎಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಉಕ್ತವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಜನ್ಯರಾಗ,
ಧೈರ್ಯಮುಖಿ. ಈ ರಾಗವು ೯ನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ಧೇನುಕದ ಒಂದು
ಜನ್ಯರಾಗ,
ಆ :
ಅ .
ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ದ ಸ
ಸ ನಿ ಪ ಮ ಸ ರಿ ಗ
ಧೈರ್ಯೋದಾರಿ-ಈ ರಾಗವು ೨೦ನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ನಠಭೈರವಿಯ
ಒಂದು ಜನ್ಯರಾಗ.
ಸ ಗ ಮ ಪ ನಿ ಸ
ಸ ದ ಪ ಮ ರಿ ಗ ರಿ ಸ
ಧೈವತಭೂಷಿತ ಸಂಗೀತಸುಧಾ ಎಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಉಕ್ತವಾಗಿರುವ
ಒಂದು ರಾಗ.
ಭೈರುಂಕಾರ-ಈ ರಾಗವು ೨೯ನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ಧೀರಶಂಕರಾಭರಣದ
ಒಂದು ಜನ್ಯರಾಗ,
ಧೇನುಕ-ಈ ರಾಗವು ನೇತ್ರ ಚಕ್ರದ ೩ನೆಯ ರಾಗ, ೯ನೆ ಮೇಳಕರ್ತರಾಗ,
ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ದ ನಿ ಸ
ಸ ನಿ ದ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ
೫೭೫
ಶುದ್ಧರಿಷಭ, ಸಾಧಾರಣ ಗಾಂಧಾರ, ಶುದ್ಧ ಮಧ್ಯಮ, ಶುದ್ಧ ಧೈವತ ಮತ್ತು
ಕಾಕಲಿನಿಷಾದಗಳು ಈ ರಾಗದ ಸ್ವರಸ್ಥಾನಗಳು, ರಿಷಭ, ನಿಷಾದಗಳು ರಾಗ ಛಾಯಾ
ಸ್ವರಗಳು. ಗಾಂಧಾರ, ನಿಷಾದಗಳು ಜೀವಸ್ವರಗಳು. ಗಾಂಧಾರ, ಧೈವತಗಳು
ವಾದಿ ಸಂವಾದಿಗಳು.
ಈ ರಾಗವು ತ್ಯಾಗರಾಜರ - ತೆಲಿಯಲೇರು ರಾಮ' ಎಂಬ
ಕೃತಿಯಿಂದ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿತು.
ಧೈವತ-ಇದು ಸಂಗೀತದ ಸಪ್ತ ಸ್ವರಗಳಲ್ಲಿ ಆರನೆಯ ಸ್ವರ. ಧ್ವನಿದಾರ್ಡ್ಯತೆ
ಯನ್ನು ಹೊಂದಿ ವೀರರಸ ಪ್ರಚೋದಕವಾಗಿದೆ.
ಧೈವತಿ-ಇದು ಷಡ್ಡ ಗ್ರಾಮದ ಸಪ್ತ ಶುದ್ಧ ಜಾತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಶುದ್ಧ ಜಾತಿ,
ಇದು ಶಂಕರಾಭರಣ ರಾಗದ ನಿಷಾದ ಮೂರ್ಛನವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದೊಂದು
ವಿಕೃತ ಪಂಚಮಮೇಳ,
ಧೈವತಯ ಭಾಷಾಂಗರಾಗ ಕೋಮಲ ಮತ್ತು ತೀವ್ರ ಧೈವತ
ವಿರುವ ಭಾಷಾಂಗರಾಗ, ಒಂದು ಧೈವತವು ಸ್ವಕೀಯ ಸ್ವರವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತೊಂದು
ಅನ್ಯಸ್ವರವಾಗಿಯೂ ಇರುತ್ತದೆ. ಭೈರವಿ ರಾಗವು ಇದಕ್ಕೆ ನಿದರ್ಶನ ಇದರಲ್ಲಿ
ಶುದ್ಧವತವು ಸ್ವಕೀಯ ಸ್ವರವಾಗಿಯೂ, ಚತುಶ್ರುತಿ ಧೈವತವು ಅನ್ಯಸ್ವರ
ವಾಗಿಯೂ ಇವೆ.
ಧೈರ್ಯಂಕರಿ-ಕೀ ಟು ಹಿಂದೂ ಮ್ಯೂಸಿಕ್' (Key to Hindu
Music) ಎಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಉಕ್ತವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಜನ್ಯರಾಗ,
ಧೈರ್ಯಮುಖಿ. ಈ ರಾಗವು ೯ನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ಧೇನುಕದ ಒಂದು
ಜನ್ಯರಾಗ,
ಆ :
ಅ .
ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ದ ಸ
ಸ ನಿ ಪ ಮ ಸ ರಿ ಗ
ಧೈರ್ಯೋದಾರಿ-ಈ ರಾಗವು ೨೦ನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ನಠಭೈರವಿಯ
ಒಂದು ಜನ್ಯರಾಗ.
ಸ ಗ ಮ ಪ ನಿ ಸ
ಸ ದ ಪ ಮ ರಿ ಗ ರಿ ಸ
ಧೈವತಭೂಷಿತ ಸಂಗೀತಸುಧಾ ಎಂಬ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಉಕ್ತವಾಗಿರುವ
ಒಂದು ರಾಗ.
ಭೈರುಂಕಾರ-ಈ ರಾಗವು ೨೯ನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ಧೀರಶಂಕರಾಭರಣದ
ಒಂದು ಜನ್ಯರಾಗ,