karṇāṭaka-saṅgīta-śabda-kośa /302

೨೯೬
 
ಅವನ ಅಹಂಕಾರವು ಅಡಗಿತು.

ಮಾಡಿದನು.
 
ಗುರುವಿಗೆ ಶರಣಾಗತನಾಗಿ ಅಪರಾಧಕ್ಷಾಪಣ
 

 
ಗುಮ್ಮಕಾಂಭೋಜಿ-
ಈ ರಾಗವು ೧೫ನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ಮಾಯಾಮಾಳವ

ಗೌಳದ ಒಂದು ಜನ್ಯರಾಗ.
 

ಆ . ಸ ರಿ ಗ ಪ ದ ನಿ ದ ಸ

ಅ ಸ ದ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ
 
ಗು-
 
ಗುಮ್ಕಿ
ಮೃದಂಗವಾದನದಲ್ಲಿ ಗುಂಕಾರವನ್ನು ನುಡಿಸುವಿಕೆಗೆ ಗುಮ್ಮಿ ಎಂದು

ಹೆಸರು. ಮೃದಂಗದ ಎಡಭಾಗವನ್ನು ತಟ್ಟಿ ಅಂಗೈಯಿಂದ ಮಧ್ಯಕ್ಕೆ ನುಡಿಸುವುದು

ಬಲಭಾಗದ ಕರಣೆಯನ್ನು ಬೆರಳಿನಿಂದ ಬಾರಿಸಿದ ಕೂಡಲೆ ಎಡಗೈನ ನುಡಿಕಾರ

ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.
 
ಗು
 
ಗುಮ್ಮಾವಳಿ-
ಈ ರಾಗವು ೫೬ನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ಷಣ್ಮುಖಪ್ರಿಯದ ಒಂದು
 

ಸ ರಿ ಗ ಪ ದ ನಿ ಸ
 

ಸ ದ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ
 
ಗುವ
 
ಗುಮ್ಯದ್ಯುತಿ-
ಈ ರಾಗವು ೨೯ ಮೇಳಕರ್ತ ಧೀರಶಂಕರಾಭರಣದ ಒಂದು
 

ಜನ್ಯರಾಗ,
 
ಆ .
 
ಜನ್ಯರಾಗ
 
ಸಂಗೀತ ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಕೋಶ
 

ಸ ರಿ ಗ ಪ ದ ನಿ ಸ ದ ಸ

ಸ ನಿ ದ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ
 
ಒಂದು ಅಂಗ.
 
ಗುರು-
 
ಗುರು
(೧) ಇದು ಕರ್ಣಾಟಕ ಸಂಗೀತದ ತಾಳ ಪದ್ಧತಿಯ ಷಡಂಗಗಳಲ್ಲಿ
ಒಂದು ಅಂಗ.
ಇದರ ಕಾಲ ಪ್ರಮಾಣ ೨ ಮಾತ್ರೆಗಳು ಅಥವಾ ೮ ಅಕ್ಷರಕಾಲ.

ಬಲಗೈಯಿಂದ ತಟ್ಟಿ ಒಂದು ಸುತ್ತು ಮುಷ್ಟಿಯನ್ನು ಪ್ರದಕ್ಷಿಣವಾಗಿ ಚಲಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆ.

(೨) ಭರತನಾಟ್ಯದ ಒಂದು ದೇವತಾ ಹಸ್ತ. ಎರಡು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಶಿಖರ ಹಸ್ತವನ್ನು

ಜನಿವಾರದಂತೆ ತೋರಿಸಿ, ನಂತರ ಬಲಗೈಯಲ್ಲಿ ಪತಾಕ ಹಸ್ತವನ್ನು ಹಿಡಿಯುವುದು.
ಗುರುಗದ-
 
ಗುರುಗದ್ಯ
ಈ ರಾಗವು ೫೬ನೆ ಮೇಳಕರ್ತ ಷಣ್ಮುಖಪ್ರಿಯದ ಒಂದು
 

ಜನ್ಯರಾಗ
 

ನಿ ಸ ಗ ಮ ಪ ದ ನಿ
 

ದ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ ನಿ ಸ
 

 
ಗುರುಗುಹ-
ಸಂಗೀತ ತ್ರಿರತ್ನರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ಮುತ್ತುಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರು

ತಮ್ಮ ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಗುರುಗುಹ ಎಂಬ ಮುದ್ರೆಯನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಜೀವನದ

ಒಂದು ಘಟನೆಯು ಈ ಅಂಕಿತದ ಬಳಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
 

ದೀಕ್ಷಿತರು ವಾರಣಾಸಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿದ್ದು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತಕ್ಕೆ

ತಿರುತ್ತಣಿಗೆ ಹೋಗಿ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಸ್ವಾಮಿಯ ದರ್ಶನ ಮಾಡಿ
 

ಹಿಂತಿರುಗಿದರು.