2023-06-25 23:29:58 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
ಸಂಗೀತ ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಕೋಶ
ಪೂರ್ವಭಾಗದ ವಿಷಯ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಬಾಲ್ಯ ಮತ್ತು ಬಾಲಲೀಲೆಗಳ
ಹೃದಯಂಗಮವಾದ ಚಿತ್ರ. ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸುವ ಮತ್ತು ಅವನ ಲೀಲೆಗಳನ್ನು
ಚಿತ್ರಿಸುವ ಗೀತೆಗಳು ಸೊಗಸಾಗಿವೆ. * ಮಡು ಬೆಳಗಾಯಿತೆಚ್ಚರು ಮುದ್ದು
ಗೋಪಾಲ, ಆಡುವ
ನಿನ್ನ ನರಸುತ್ತ ಬಂದಿವೆ ನೋಡು "
ತಾಯಿ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸುತ್ತಾಳೆ. ( ತನ್ನ ನೆನೆವುದು ಜೀವ ' ಎಂಬ ಗೀತೆ
ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಅಲೌಕಿಕ ವಿಷಯಗಳ ತುಯಾಡುವ ಭಕ್ತನ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ
ಮಾನಸಿಕ ತಲ್ಲಣವನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಕ್ಕಳು
ಎಂದು
(C
ತನ್ನ ನೆನೆವುದು ಜೀವ ತಲ್ಲಣಿಪುದು ಕೂಡೆ ನಿನ್ನ
ನೆನೆವುದೊಯ್ಯನೆ ನೆಲೆಗೆ ನಿಲ್ಲುವುದು ॥ ಪ ।
ಮರಳಿ ಮರಳಿತಾನು ಮಾಡುವ ಪಾಪಂಗಳ
ಬಿರುಬ ನೆನೆದುಮಿಗೆ ಬೆದರುವುದು
ನರಪತಿ ಯದುಕುಲನಾಥ ತೇರೇರಿ ನೀ
ನೊರೆದೊಂದು ನುಡಿಯರಿತುರ್ಬಿ ಕೊರ್ಬುವುದು
- ಚೆಲ್ಲವಾಡದಿರೆನ್ನ ಸಲಹೆ ಪಶ್ಚಿಮರಂಗ " ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ
ಭಗವಂತನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಪ್ರಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ಆರ್ತ ಮೊರೆಯು ಹೃದಯಂಗಮವಾಗಿ
ಚಿತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಗೀತಗಳಲ್ಲಿ ಪಲ್ಲವಿಯ ನಿಲುವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಹೋಲಿಕೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಅನೇಕ
ಚರಣಗಳಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ಈ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಭಾವಗಳು ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿವೆ.
"ಒಲಿದು ಲಾಲಿಸಿದೊಡಮೊಲ್ಲದಿರ್ದೊಡವೊಂದೆ
ನೆಲೆಯೊಳು ನಲ್ಲನನೆರೆ ನಂಬಿ ಬಾಳುವ
ಕುಲದೊಳು ಪುಟ್ಟದ ಕುವರಿಯಂದದೊಳು ನೀ
ನೆಲವ ಕೂರ್ತಿರುವ ನಾನುಳಿದುದ ನರಿಯೆನು
ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಮಧುರ ಭಾವ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.
* ತಡೆಯಲಾರದ ಕೋಪದಟ್ಟುಳಿಯಿಂದೊಮ್ಮೆ
ಬಡಿದು ನೂಕಿದತಾಯ ಬಳಿಯಿಂದ ತೊಲಿಗದೆ
ಎಡೆವಿಡದಳುತವಳೆರಕವನೆಳಸುವ
ಕಡುಗೂಸಿನಂದವ ಕೈವಿಡಿದೆರ್ಪೆನು
ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ವಾತ್ಸಲ್ಯಭಾವವು ತುಂಬಿದೆ.
೨೮೫
"
""
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ದಿವ್ಯ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಗೋಪಿಯರ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಚಿತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ
ಒಂದು ಬಗೆಯ ಸರಳ ಮುಗ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಮಾಯಕತೆಯು ವ್ಯಾಪಿಸಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ
ಒಂದು ನಿಲುವು ಉಂಟಾಗಿರುವುದನ್ನು ಗಮಿನಿಸಬಹುದು.
ಪೂರ್ವಭಾಗದ ವಿಷಯ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ಬಾಲ್ಯ ಮತ್ತು ಬಾಲಲೀಲೆಗಳ
ಹೃದಯಂಗಮವಾದ ಚಿತ್ರ. ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸುವ ಮತ್ತು ಅವನ ಲೀಲೆಗಳನ್ನು
ಚಿತ್ರಿಸುವ ಗೀತೆಗಳು ಸೊಗಸಾಗಿವೆ. * ಮಡು ಬೆಳಗಾಯಿತೆಚ್ಚರು ಮುದ್ದು
ಗೋಪಾಲ, ಆಡುವ
ನಿನ್ನ ನರಸುತ್ತ ಬಂದಿವೆ ನೋಡು "
ತಾಯಿ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸುತ್ತಾಳೆ. ( ತನ್ನ ನೆನೆವುದು ಜೀವ ' ಎಂಬ ಗೀತೆ
ಲೌಕಿಕ ಮತ್ತು ಅಲೌಕಿಕ ವಿಷಯಗಳ ತುಯಾಡುವ ಭಕ್ತನ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ
ಮಾನಸಿಕ ತಲ್ಲಣವನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಕ್ಕಳು
ಎಂದು
(C
ತನ್ನ ನೆನೆವುದು ಜೀವ ತಲ್ಲಣಿಪುದು ಕೂಡೆ ನಿನ್ನ
ನೆನೆವುದೊಯ್ಯನೆ ನೆಲೆಗೆ ನಿಲ್ಲುವುದು ॥ ಪ ।
ಮರಳಿ ಮರಳಿತಾನು ಮಾಡುವ ಪಾಪಂಗಳ
ಬಿರುಬ ನೆನೆದುಮಿಗೆ ಬೆದರುವುದು
ನರಪತಿ ಯದುಕುಲನಾಥ ತೇರೇರಿ ನೀ
ನೊರೆದೊಂದು ನುಡಿಯರಿತುರ್ಬಿ ಕೊರ್ಬುವುದು
- ಚೆಲ್ಲವಾಡದಿರೆನ್ನ ಸಲಹೆ ಪಶ್ಚಿಮರಂಗ " ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ
ಭಗವಂತನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡ ಪ್ರಪತ್ತಿ ಮತ್ತು ಆರ್ತ ಮೊರೆಯು ಹೃದಯಂಗಮವಾಗಿ
ಚಿತ್ರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಗೀತಗಳಲ್ಲಿ ಪಲ್ಲವಿಯ ನಿಲುವನ್ನು ಸಾಧಿಸುವ ಹೋಲಿಕೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಅನೇಕ
ಚರಣಗಳಿವೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ಈ ರಚನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಭಾವಗಳು ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿವೆ.
"ಒಲಿದು ಲಾಲಿಸಿದೊಡಮೊಲ್ಲದಿರ್ದೊಡವೊಂದೆ
ನೆಲೆಯೊಳು ನಲ್ಲನನೆರೆ ನಂಬಿ ಬಾಳುವ
ಕುಲದೊಳು ಪುಟ್ಟದ ಕುವರಿಯಂದದೊಳು ನೀ
ನೆಲವ ಕೂರ್ತಿರುವ ನಾನುಳಿದುದ ನರಿಯೆನು
ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಮಧುರ ಭಾವ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.
* ತಡೆಯಲಾರದ ಕೋಪದಟ್ಟುಳಿಯಿಂದೊಮ್ಮೆ
ಬಡಿದು ನೂಕಿದತಾಯ ಬಳಿಯಿಂದ ತೊಲಿಗದೆ
ಎಡೆವಿಡದಳುತವಳೆರಕವನೆಳಸುವ
ಕಡುಗೂಸಿನಂದವ ಕೈವಿಡಿದೆರ್ಪೆನು
ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ವಾತ್ಸಲ್ಯಭಾವವು ತುಂಬಿದೆ.
೨೮೫
"
""
ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ ದಿವ್ಯ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಗೋಪಿಯರ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಚಿತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ
ಒಂದು ಬಗೆಯ ಸರಳ ಮುಗ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಮಾಯಕತೆಯು ವ್ಯಾಪಿಸಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ
ಒಂದು ನಿಲುವು ಉಂಟಾಗಿರುವುದನ್ನು ಗಮಿನಿಸಬಹುದು.