karṇāṭaka-saṅgīta-śabda-kośa /106

2023-06-25 23:29:19 by ambuda-bot

This page has not been fully proofread.

ಸಂಗೀತ ಪಾರಿಭಾಷಿಕ ಕೋಶ

ಋ-ರುದ್ರ, ದೇವಮಾತಾ, ತ್ರಿವಿಕ್ರಮ, ರೋಹಿಣೀ ಗಣನಾಯಕ, ಭಾವ
ಭೂತಿ ಮುಂತಾದ ಅರ್ಥಗಳಿವೆ.

೧೦೦

ಋಷಭಪ್ರಿಯ-ಈ ರಾಗವು ೧೧ನೆಯ ರುದ್ರಚಕ್ರದ ಎರಡನೆಯ ಮೇಳ
೬೨ನೆಯ ಮೇಳಕರ್ತ ರಾಗ ವೆಂಕಟಮಖಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಈ

ಕರ್ತ ರಾಗ.

ರಾಗಕ್ಕೆ ರತಿಪ್ರಿಯಾ ಎಂದು ಹೆಸರು.

ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ದ ನಿ ಸ

ಸ ನಿ ದ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ

ಅ :

ಷಡ್ಡ, ಚತುಶ್ರುತಿ ರಿಷಭ, ಅಂತರಗಾಂಧಾರ,

ಪ್ರತಿಮಧ್ಯಮ, ಪಂಚಮ, ಶುದ್ಧ

ಧೈವತ ಮತ್ತು ಕೈಶಿಕಿ ನಿಷಾದಗಳು ಈ ರಾಗದ ಸ್ವರಸ್ಥಾನಗಳು ಷಡ್ಡವು ಗ್ರಹ, ಅಂಶ
ಮತ್ತು ನ್ಯಾಸಸ್ವರ,
ಛಾಯಾಸ್ವರಗಳು,

ಗಾಂಧಾರ, ಮಧ್ಯಮ, ನಿಷಾದಗಳು ಈ ರಾಗದ ಜೀವ ಮತ್ತು
ಕರುಣಾ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿರಸಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾದ ರಾಗ,

ಎಲಾ

ವೇಳೆಗಳಲ್ಲೂ ಹಾಡಬಹುದಾದ ರಾಗ. ಸ ದ ಪ ಮ ಪ ದ ಸ, ಸ ರಿ ಗ ಸ, ದ ಸ
ರಿ ಗ ಸ, ಪಾ ಮ ರಿ ಗ ಸ ಗಳು ವಿಶೇಷ ಸಂಚಾರಗಳು ಕೆಲವು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕೃತಿಗಳು
ಮಹಿಮದಕ್ಕಿಂಚು ತ್ಯಾಗರಾಜರು
ಮಾರರತಿ ಪ್ರಿಯಂ
ಮಹಾತ್ಮುಲೇ

ಮುತ್ತು ಸ್ವಾಮಿ ದೀಕ್ಷಿತರು
ವಾಸುದೇವಾಚಾರ

ಋಷಭವಾಹಿನಿ-ಈ ರಾಗವು ೪೨ನೆಯ ಮೇಳಕರ್ತ ರಘುಪ್ರಿಯದ ಒಂದು

ಜನ್ಯರಾಗ

ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ದ ಸ
ಸ ನಿ ಸ ದ ಮ ಗ ರಿ ಸ

ಋಷಿಪ್ರಿಯ-ಈ ರಾಗವು ೨೧ನೆಯ ಮೇಳಕರ್ತ ಕೀರವಾಣಿಯ ಒಂದು

99 :

-

ಜನ್ಯರಾಗ,

ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ನಿ ಸ
ಸ ನಿ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ

ಋಷ್ಯಕೇತುಪ್ರಿಯ-ಈ ರಾಗವು ೨೭ನೆಯ ಮೇಳಕರ್ತ ಸರಸಾಂಗಿಯ
ಒಂದು ಜನ್ಯರಾಗ

ಆ : ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ನಿ ಸ

ಸ ನಿ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ

ಎ ಶ್ರದ್ಧಾ, ಭಯ, ಜ್ಞಾನಧೀರ, ವ, ವಿಷ್ಣು, ಭಗವತೀ, ಮೋಹಿನೀ,
ಪದ್ಮನಾಭ, ಅನುಕಂಪ ಮುಂತಾದ ಅರ್ಥಗಳಿವೆ.

ಎಕ್ಕಾಲ-ಇದು ನೆಟ್ಟಗಿರುವ ಕೊಂಬು, ಹಿತ್ತಾಳೆ ಅಥವಾ ತಾಮ್ರದ
ನಾಲ್ಕು ಕೊಳಬೆಗಳನ್ನು ಒಂದಕ್ಕೊಂದು ಅಳವಡಿಸಿದೆ. ಇದನ್ನು ಊದಿ