काव्यडाकिनि /65
This page has not been fully proofread.
पञ्चमी दृष्टिः ।
अत्र रोगानुभावादीनां कम्पकाइर्यादीनां बाध्यत्वेनोपात्तानामनुपा-
तानां वा प्रकृतरससाधारण्यान रसविघातकता ।
यत्र त्वनुभावस्थाऽसाधारण्यं तत्र बाध्यत्वाऽनवगमे दोषः ।
ममाऽस्ति सर्वथा तन्वि ! सर्वत्र समष्टिता ।
परिहृत्य हृढं मानं प्रयच्छाssलिङ्गनानि मे ॥
इत्यादावनुभावस्य शृङ्गारविरुद्धस्य शृङ्गारे वर्णनमनुचितम् ।
सरोजनयनाः सौम्याः सत्यं सौम्यास्तु सम्पदः ।
मृणालीलतिकातन्तुनश्वरं किन्तु जीवितम् ॥
अत्र जीवनाऽस्थैर्य शान्तमेव पुष्णाति, अतो बाध्यत्वेनोक्तः शुङ्गा-
रधिभावस्तमेव पुष्णाति । तथा चाऽत्र विरुद्ध विभाषोपादाने न दोषः ।
अनुकारे तु सर्वेषां दोषाणां स्याददोषता ॥१८॥
॥१८॥
यथा-
मद्राक्षं पक्षमलाक्षीनां कटाक्षानहमित्ययम् ।
छूते पुनर्गविश्याह पुनर्देवत इत्यपि ॥
अत्र 'कटाक्षान्' इत्यन्तं श्रोत्रकटुत्वं, 'गो' इत्यत्र व्युतसंस्कृतित्वं,
वतः' इत्यत्राऽप्रयुक्तत्वं च न दोषः । पथमप्यन्येषामालोचनीयमिति ॥
इति श्रीमैथिल श्रीगङ्गानन्दकवीन्द्रकृतौ
काव्यडाकिन्यां पञ्चमी दृष्टिः ॥
५९
समाप्त
UNIVERSITY LIBRARY
OSMANIA UNIVERSITY
S 645
अत्र रोगानुभावादीनां कम्पकाइर्यादीनां बाध्यत्वेनोपात्तानामनुपा-
तानां वा प्रकृतरससाधारण्यान रसविघातकता ।
यत्र त्वनुभावस्थाऽसाधारण्यं तत्र बाध्यत्वाऽनवगमे दोषः ।
ममाऽस्ति सर्वथा तन्वि ! सर्वत्र समष्टिता ।
परिहृत्य हृढं मानं प्रयच्छाssलिङ्गनानि मे ॥
इत्यादावनुभावस्य शृङ्गारविरुद्धस्य शृङ्गारे वर्णनमनुचितम् ।
सरोजनयनाः सौम्याः सत्यं सौम्यास्तु सम्पदः ।
मृणालीलतिकातन्तुनश्वरं किन्तु जीवितम् ॥
अत्र जीवनाऽस्थैर्य शान्तमेव पुष्णाति, अतो बाध्यत्वेनोक्तः शुङ्गा-
रधिभावस्तमेव पुष्णाति । तथा चाऽत्र विरुद्ध विभाषोपादाने न दोषः ।
अनुकारे तु सर्वेषां दोषाणां स्याददोषता ॥१८॥
॥१८॥
यथा-
मद्राक्षं पक्षमलाक्षीनां कटाक्षानहमित्ययम् ।
छूते पुनर्गविश्याह पुनर्देवत इत्यपि ॥
अत्र 'कटाक्षान्' इत्यन्तं श्रोत्रकटुत्वं, 'गो' इत्यत्र व्युतसंस्कृतित्वं,
वतः' इत्यत्राऽप्रयुक्तत्वं च न दोषः । पथमप्यन्येषामालोचनीयमिति ॥
इति श्रीमैथिल श्रीगङ्गानन्दकवीन्द्रकृतौ
काव्यडाकिन्यां पञ्चमी दृष्टिः ॥
५९
समाप्त
UNIVERSITY LIBRARY
OSMANIA UNIVERSITY
S 645