2023-02-19 13:58:54 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
"
#
-
→
:
५ अध्यायः]
१ साधारणमधिकरणम् ।
विधि । सा पुनर्भूस्ततस्तस्यां पौनर्भव उदाहृतः ॥ ततोऽपि वेश्या न्यूना ।
सामान्यत्वात् ।
अन्यस्मात्कारणाद्विमर्शमाह -
अन्यकारणवशात्परपरिगृहीतापि पाक्षिकी चतुर्थीति गोणि-
कापुत्रः ॥
अन्यकारणवशादिति पुत्रात्सुखाच्च यदन्यत्कारणं तद्वशात् । पाक्षि-
कीति यदा कारणान्तरं तदा तस्मिन्पक्षे भवतीति पाक्षिकी । अन्यदा तु
नैवेति वात्रव्यमतमनुसृत्याह ।
गोणि॑िकापुत्रः पारदारिकं पृ॑थक्प्रोवाचेत्युक्तम् । तत्र विषयस्तदर्थमाह -
स यदा मन्यते स्वैरिणीयम् ॥
स इति नायकः । मैन्यतेऽधिगच्छेत्खैरिणीयम् । खैरिणी स्वतन्त्रा ।
तदेव दर्शयति ----
अन्यतोऽपि वैहुशो व्यवसितचारित्रा तस्यां वेश्यायामित्र ग
मनमुत्तमवणिन्यामपि न धैर्मपीडां करिष्यति । पुनर्भूरियम् ॥
अन्यतोऽपीति । यथा मामभियुञ्जाना शीलं खण्डयति तथान्येष्वपि
बहून्चारान्व्यवसितचारित्रा खण्डितशीला । ततश्च वेश्यातुल्या । तस्यां
वेश्यायामिव । 'पुनर्स्वामिव' ईत्यनाम्नायः पाठः । यत एकस्माद्वितीयं प्राप्ता
पुनर्भूः । सा च न बहुशः खण्डितचारित्रेति न समानो दृष्टान्तः । उत्तम-
वर्णिन्यामिति किमसवर्णाघमवर्णयोरेवं वर्ण्यते । तत्रापि न दोषः । यथो-
क्तम् – 'जालकार्मुकवस्त्रादीन्दद्यादात्मविशुद्धये । चतुर्णामपि वर्णानां ना-
रीहित्वा व्यवस्थिताः ॥" इति । अस्यार्थः - जालं जयधर्मभुवं ब्राह्मणाय
दद्यात् । क्षत्रियां कार्मुकम् । वैश्यां वस्त्रम् । शूद्रामविमिति । यत्र हि "
१. 'गोणिकापुत्रोऽपि पा०. २. 'तद्यदर्थमाह' पा०. ३. 'मन्यते'
४. 'बहुश एवं' पा०. ५. 'खण्डितचारित्रा' पा०. ६. उत्तम-
वर्णायाम्' 'पा०. ५ 'धर्मपीडाकारीति' पा०. ८. 'पुनर्मूचेयम्' पा०,
पा.
पा.
१०. 'असमानः' पा०. ११. 'मन्यते'
९. 'इत्येवान्वयः' पा०.
१२. 'हिसापि' पा०.
J
#
-
→
:
५ अध्यायः]
१ साधारणमधिकरणम् ।
विधि । सा पुनर्भूस्ततस्तस्यां पौनर्भव उदाहृतः ॥ ततोऽपि वेश्या न्यूना ।
सामान्यत्वात् ।
अन्यस्मात्कारणाद्विमर्शमाह -
अन्यकारणवशात्परपरिगृहीतापि पाक्षिकी चतुर्थीति गोणि-
कापुत्रः ॥
अन्यकारणवशादिति पुत्रात्सुखाच्च यदन्यत्कारणं तद्वशात् । पाक्षि-
कीति यदा कारणान्तरं तदा तस्मिन्पक्षे भवतीति पाक्षिकी । अन्यदा तु
नैवेति वात्रव्यमतमनुसृत्याह ।
गोणि॑िकापुत्रः पारदारिकं पृ॑थक्प्रोवाचेत्युक्तम् । तत्र विषयस्तदर्थमाह -
स यदा मन्यते स्वैरिणीयम् ॥
स इति नायकः । मैन्यतेऽधिगच्छेत्खैरिणीयम् । खैरिणी स्वतन्त्रा ।
तदेव दर्शयति ----
अन्यतोऽपि वैहुशो व्यवसितचारित्रा तस्यां वेश्यायामित्र ग
मनमुत्तमवणिन्यामपि न धैर्मपीडां करिष्यति । पुनर्भूरियम् ॥
अन्यतोऽपीति । यथा मामभियुञ्जाना शीलं खण्डयति तथान्येष्वपि
बहून्चारान्व्यवसितचारित्रा खण्डितशीला । ततश्च वेश्यातुल्या । तस्यां
वेश्यायामिव । 'पुनर्स्वामिव' ईत्यनाम्नायः पाठः । यत एकस्माद्वितीयं प्राप्ता
पुनर्भूः । सा च न बहुशः खण्डितचारित्रेति न समानो दृष्टान्तः । उत्तम-
वर्णिन्यामिति किमसवर्णाघमवर्णयोरेवं वर्ण्यते । तत्रापि न दोषः । यथो-
क्तम् – 'जालकार्मुकवस्त्रादीन्दद्यादात्मविशुद्धये । चतुर्णामपि वर्णानां ना-
रीहित्वा व्यवस्थिताः ॥" इति । अस्यार्थः - जालं जयधर्मभुवं ब्राह्मणाय
दद्यात् । क्षत्रियां कार्मुकम् । वैश्यां वस्त्रम् । शूद्रामविमिति । यत्र हि "
१. 'गोणिकापुत्रोऽपि पा०. २. 'तद्यदर्थमाह' पा०. ३. 'मन्यते'
४. 'बहुश एवं' पा०. ५. 'खण्डितचारित्रा' पा०. ६. उत्तम-
वर्णायाम्' 'पा०. ५ 'धर्मपीडाकारीति' पा०. ८. 'पुनर्मूचेयम्' पा०,
पा.
पा.
१०. 'असमानः' पा०. ११. 'मन्यते'
९. 'इत्येवान्वयः' पा०.
१२. 'हिसापि' पा०.
J