कादम्बरी /178

विलासवत्या देवताराधनम् ]
 
पूर्वभागः ।
 
कृत [^१४५
 
कृत]विचित्रçवतोपयाचितकानि सिषेवे । दर्शितप्रत्ययानि [^२]तप्रत्ययानि [^३]संनिधानमातृकाभवनानि जगाम ।
प्रसिद्धेषु नागकुलहह्रदेषु ममज्ज । अश्वत्थप्रभृतीनुपपादितपूजान्महावनस्पतीन्कृतप्रदक्षिणा
ब
ववन्दे । [^४]दोलायमानवलयेन पाणियुगलेन स्त्रोता स्वयमर्[^५]स्नाता स्वयम- [^६]खण्ड [^७]सिक्थसंपादितं रजत [^८]पात्रपरिगृहीतं वाय-
गृह वाय सेभ्यो दध्योदनबलिमदात् । अं[^९]अपरिमितकुसुमधूप विलेपापूप- पललपाय सबै [^१०]बलिला-
जकलितामहरहर [^११]म्बादेवीसंसपर्या- माततान । स्वयमु [^१२]पहृतपिण्डपात्रान्भक्तिप्रवणेन मनसा सिद्धा
देशान्नन्ग्नक्षपणकान्पप्रच्छ । विप्रश्निकादेशवचनानि बहु मेने । निमित्तज्ञानुपचचार । शकुन-
ज्ञानविदामादरमदर्शयत् । अनेकवृद्ध- परम्परागैमा [^१३]गमागतानि रह[^१४]स्यान्यङ्गीचकार । [^१५]दर्श- नागतं-

 
[ टि ]-- कृतेति । कृतानि विहितानि विचित्राणि देवतानां प्रतिमा- नामुपयाचितकानि [^1]भैक्ष्यचर्याणि येषु तानि । अथ
चनि संनि- धनना[^2]नि समवर्तीनि यानि मातृकाभवनानि माहेश्वरीप्रभृति- देवीनां गृहाणि जगाम गतवती । कीदृ-
शानि । दर्शितः प्रकाशितः प्रत्ययो विश्वासो यैस्तानि प्रत्ययोऽनुष्ठानानुरूपं देवतावच नमिति
वा । यद्वा
मातृगृहाण्यभिमतमातॄणां भवनानि । प्रसिद्धति । प्रसि- द्धेषु जगद्विख्यातेषु नागकुलानि तेषां हह्रदा द्रहास्तेषु
ममज्ज मज्जनं चकार । अश्वत्थः पिप्पलः प्रभृतिरादौ येषां तान्महावनस्पतीन्महा- वृक्षानुपपादिता विहिता
पूजार्चा येषां तान्कृता विहिता प्रदक्षिणा यया सैर्ववंभूता ववन्दे वन्दनं कृतवती । तथा दोलायमानं कम्पमानं

वलयं कङ्कणं यस्य तत्तथा तेन पाणियुगलेन हस्तयुग्मेन दध्योदन- बलिं दधियुक्तो य ओदनस्तल्लक्षणो यो
बलिस्तं वायसेभ्यः काकेभ्यः स्वयमात्मना स्नाता कृतस्नाना सत्यदाद्दत्तवती । बलिं विशिनष्टि - अख-
ण्डेति । अखण्डास्फुटितोदनँ [^3]दनरूपेण पक्कैःवै: सिक्थैरन्नकणैः संपादितं निष्पादितं
यत्पात्रं भजनं तस्मिन्परिगृही- तमात्तम् । अहरहरिति प्रतिदिनमम्बादेवी दुर्गा तस्याः
सपर्यां सेवामातनान विस्तारयामास । तामेव विशेषयन्नाह – अपरिमि- तेति । अपरिमितानि बहूनि कुसुमानि पुष्पाणि,
धूपो गन्धपिशा- चिका, विलेपो विलेपनम्, अपूपः पिष्टकः, पिष्टतिलयोजितमन्नं पललम्, पायसं परमान्नम् ।
बलिलाजा बल्यर्थमक्षताः, एतैः कलितां व्याप्ताम् । स्वयमिति । स्वयमात्मना भक्तिः पूर्वं व्याख्याता,
तया प्रवणेन युक्तेन मनसा खास्वान्तेनोपहृतान्युपढौकितानि पिण्डपात्राणि येभ्यस्तान्सिद्धादेशा [^5]न्सिद्धसंज्ञिता
नमान्नग्ना वस्त्ररहिता ये क्षपणका दिगम्बर रास्तान्पप्रच्छाप्राक्षीत् । विप्रश्निकेति । शुभाशुभप्रकाशिकाः स्त्रियो
विप्रर्लिं विप्र [^5]श्निकास्त।तासामादेशवचनान्याज्ञावचनानि बहु मेन आदरविशेषेणाङ्गीचकार । निमित्तेति । निमित्तं भौमा-
द्यष्टविधं जानन्तीति निमित्तज्ञास्तानुपचचार तेषां समीपे ययौ । शकुनज्ञान- विदां वसन्तराजादिशास्त्रज्ञान-
विदामादरं बहुमानमदर्शयद्दर्शित- वती । अनेकेति । अनेके ये वृद्धाः स्थविरास्तेषां परम्परा परिपाटी

तस्यां य आगमः प्रसिद्धिस्तदागतानि यानि रहस्यानि तत्त्वान्यङ्गी- चकार स्वीचक्रे । परिपाट्यां य आगमो
मन्त्रशास्त्रं तदागतानि रहस्यानि वा । दर्शनेति । दर्शनार्थमागतं प्राप्तमेवंभूतं द्विजजनं ब्राह्मणलोकमात्मजः
 
।
 
रजतस्य रूप्यस्य
सपर्या सेवामात-
टिप्प० -
 
 
[^1]F. इदमप्यशुद्धम् । 'यदि मे पुत्रलाभ: स्यात्तदा पुनरप्येवमेव समर्पयेयम्' इत्यङ्गीकार-
पूर्वमुपहारदानमुपयाचितकम् । 'दीयते यत्तु देवेभ्यो मनोराज्यस्य सिद्धये । उपयाचितकं दिव्यं दोहदं

तद्विदुर्बुधाः' जटाधरः ।
[^2]F. 'संनिहितमातृकाभवनानि' इत्येव पाठः । संनिहितानि मातृणाम् (ब्राह्मी
त्यादीनाम्) भवनानीति तदर्थः । 8
[^3]F.अखण्डैः अक्षतैः सिक्थैः धान्यकणैः संपादितम् ( दध्योद- नम् )
इति व्याख्यानमुचितम् ।
[^4]F. अन्नभाजनानि ।
[^5]F. सिद्धः सत्यः आदेशः आज्ञावाक्यं येषां तानित्यर्थः ।

[^6]F. 'विप्रश्निका वीक्षणका दैवज्ञा' इत्यमरः ।
 
पाठा० -
 
१ विविध.
२ प्रत्यादेशानि.
३ संनिहितमातृभवनान्याजगाम; संनिधमातृभवनानि जगाम.
४ मणिव-
लयेन.
५ कृतखाना.
६ अखण्डित.
७ सिक्थकुसुमसंपादितम्.
८ पात्रे.
९ अपरिमितधूप विलेपं पललपायसनलिम्.

१० सलाज.
११ ज्येष्ठादेवी.
१२ उपाहित; उपाहृत,
१३ समागतानि; गतानि
१४ चकार; अङ्गीकरोति स्म.

१५ दर्शनागतम्.
 

१९ का०