2023-02-19 13:18:38 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
सप्तमोच्छवासः ।
उदकुम्भाकृष्टपाटलशर्कराशक लशिशिरीकृतदिशां घटमुखघटितकर-
हाटपाटलपुष्पपुटानाम् अटवीप्रवेशप्रपाणां शैत्येन त्याजयन्तमिव
ग्रैष्ममूष्माणम्, कचिदन्यत्र ग्राहयन्तमिव अङ्गारीयदारुसंग्रह-
दाहिभिः व्योकारैः, सर्वतश्च प्रातिवेश्यविपयवासिनी समासन्न-
ग्रामगृहस्थापितस्थविरपरिपाल्य मानपाथेय स्थगितेन कृतदारुणदारु-
व्यायामयोग्याङ्गाभ्यङ्गेन स्कन्धाध्यालितकठोरकुठारकण्ठलम्ब-
मानप्रातराशपुटेन पाटञ्चरप्रत्यवायप्रतिपन्नपटबरेण काठसंग्रहार्थ-
मटवीं प्रविशता नैकटिककुटुम्बिलोकन व्याप्तदिगन्तरम्, अति-
विप्रकृष्टान्तरैः मरकत स्निग्धस्नुहीवाटवेष्टितैः कार्मुककर्मण्यवंश-
pok
पाटलाः श्वेतरताः, शर्कराः पानककलनाय उद्कुम्भेषु निक्षिप्ता. मधुराः
खण्डविकृतयः । जलनैर्मल्याय पाटलवर्णाः दृषत्कणा निक्षिप्यन्त इत्यन्ये ।
शैत्याय उदकुम्भानामधस्तात् आर्द्राः सिकताः प्रक्षिप्यन्त इति तदभिप्रायेणेद-
मिति परे । घनमुखेषु घटिताः स्थापिताः करहाटानां पद्मकन्दानां पाटलपुष्पाणी
च पुढाः यासु ताः तादृश्य: । प्रपाः पानीयशालाः । अङ्गारेभ्य इमानि अङ्गारी-
याणि । "तथं विकृतेः प्रकृतौ" इति छः । "व्योकारो लोकारकः" इत्य-
मरः । प्रानिषेश्यविषयः समीपस्थो देशः । समासन्नं यत् ग्रामगृहं ग्रामचावटि
इति भाषायां प्रसिद्धं तत्र स्थापितानि यानि स्थविरपरिपाल्यमानानि पाथेयानि
मार्गगमनोपयोगीनि अपूपादीनि तैः स्थगितन तत्क्रयणाय किंचित्कृत विलम्बेन ।
समासन्नो यो ग्रामः तत्रत्ये गृहे स्थापितः स्थविर वृद्धः तेन परिपाल्यमानैः
पाथेय: स्थगितेन व्याप्तेन सहितेन वेति केचित् । व्यायामः देहश्रम । अभ्यङ्गः
तैलानुलेपनम् । प्रातराशपुटः कल्यवर्तमूतः । गृहं पाढयन् चरतीति पाटश्चरः
तस्करः । प्रत्यवायः दोषः पीडेति यावत् । प्रतिपन्नं स्वीकृतम् । पटच्चरं जीर्ण-
वत्रम् । निकटे भत्रः नैकटिकः । वाट: श्रेणि: । कर्मगि साधवः कर्मण्याः ।
कर्मणे प्रभवति कार्मुकम् । कार्मुककर्मण्याः धनुष्करणयोग्याः वंशविटपा वेणु-
शाखा: तैः संकटानि व्याप्तानि तैः ॥
5
-
उदकुम्भाकृष्टपाटलशर्कराशक लशिशिरीकृतदिशां घटमुखघटितकर-
हाटपाटलपुष्पपुटानाम् अटवीप्रवेशप्रपाणां शैत्येन त्याजयन्तमिव
ग्रैष्ममूष्माणम्, कचिदन्यत्र ग्राहयन्तमिव अङ्गारीयदारुसंग्रह-
दाहिभिः व्योकारैः, सर्वतश्च प्रातिवेश्यविपयवासिनी समासन्न-
ग्रामगृहस्थापितस्थविरपरिपाल्य मानपाथेय स्थगितेन कृतदारुणदारु-
व्यायामयोग्याङ्गाभ्यङ्गेन स्कन्धाध्यालितकठोरकुठारकण्ठलम्ब-
मानप्रातराशपुटेन पाटञ्चरप्रत्यवायप्रतिपन्नपटबरेण काठसंग्रहार्थ-
मटवीं प्रविशता नैकटिककुटुम्बिलोकन व्याप्तदिगन्तरम्, अति-
विप्रकृष्टान्तरैः मरकत स्निग्धस्नुहीवाटवेष्टितैः कार्मुककर्मण्यवंश-
pok
पाटलाः श्वेतरताः, शर्कराः पानककलनाय उद्कुम्भेषु निक्षिप्ता. मधुराः
खण्डविकृतयः । जलनैर्मल्याय पाटलवर्णाः दृषत्कणा निक्षिप्यन्त इत्यन्ये ।
शैत्याय उदकुम्भानामधस्तात् आर्द्राः सिकताः प्रक्षिप्यन्त इति तदभिप्रायेणेद-
मिति परे । घनमुखेषु घटिताः स्थापिताः करहाटानां पद्मकन्दानां पाटलपुष्पाणी
च पुढाः यासु ताः तादृश्य: । प्रपाः पानीयशालाः । अङ्गारेभ्य इमानि अङ्गारी-
याणि । "तथं विकृतेः प्रकृतौ" इति छः । "व्योकारो लोकारकः" इत्य-
मरः । प्रानिषेश्यविषयः समीपस्थो देशः । समासन्नं यत् ग्रामगृहं ग्रामचावटि
इति भाषायां प्रसिद्धं तत्र स्थापितानि यानि स्थविरपरिपाल्यमानानि पाथेयानि
मार्गगमनोपयोगीनि अपूपादीनि तैः स्थगितन तत्क्रयणाय किंचित्कृत विलम्बेन ।
समासन्नो यो ग्रामः तत्रत्ये गृहे स्थापितः स्थविर वृद्धः तेन परिपाल्यमानैः
पाथेय: स्थगितेन व्याप्तेन सहितेन वेति केचित् । व्यायामः देहश्रम । अभ्यङ्गः
तैलानुलेपनम् । प्रातराशपुटः कल्यवर्तमूतः । गृहं पाढयन् चरतीति पाटश्चरः
तस्करः । प्रत्यवायः दोषः पीडेति यावत् । प्रतिपन्नं स्वीकृतम् । पटच्चरं जीर्ण-
वत्रम् । निकटे भत्रः नैकटिकः । वाट: श्रेणि: । कर्मगि साधवः कर्मण्याः ।
कर्मणे प्रभवति कार्मुकम् । कार्मुककर्मण्याः धनुष्करणयोग्याः वंशविटपा वेणु-
शाखा: तैः संकटानि व्याप्तानि तैः ॥
5
-