हर्षचरितसङ्ग्रहः /22

हर्षचरितसंग्रहे
 
नरपतिस्तु त तच्छ्रुत्वा प्रीयमाणेन अन्तःकरणेन तामवा-

दीत् - -"देवि, मुदोऽवसरे विषीदसि । समृद्धास्ते गुरुजनाशिषः ।
।
पूर्णा नो मनोरथाः । परिगृहीतासि कुलदेवताभिः । प्रसन्नस्ते

भगवान् अंशुमाली । न चिरेणैव अतिगुणवदपत्यत्रयलाभेन

आनन्दयिष्यति भवतीम्" इति । अवतीर्य च यथाक्रियमाणाः

क्रियाश्चकार । यशोवत्यपि तुतोष तेन पत्युर्भाषितेन ॥
 

 
ततः समतिक्रान्ते कस्मिंश्चितत्कालांशे, देव्यां च यशोवत्यां

देवो राज्यवर्धनः प्रथममेव संबभूव गर्भे । गर्भस्थितस्यैव च

यस्य यशसेव <error>पाण्डुतामादत्त</error> <fix>पाण्डुतामादत्ता</fix> जननी । गुणगौरवक्लान्तेव गात्र-

मुद्रोवोढुं न शशाक । उदरे तूतनयेन हृदये च भर्त्रा तिष्ठता

द्विगुणितामिव लक्ष्मीमुवाह ॥
 
4
 

 
अवतीर्णे च दशमे मासि <flag>असूत<flag> देवं राज्यवर्धनम् ।

मासमेकं दिवसमिव महोत्सवमकरोन्नरपतिः ॥
 

 
अथान्यस्मिन्नतिक्रान्ते कस्मिंश्चितत्काले, नभसि, देव्या

देवक्या इव चक्रपाणिर्यशोवत्या हृदये गर्भे च सममेव संबभूव

हर्ष: षः। चतुर्णामपि महार्णवानाम् एकीकृतेनाम्भसा स्नातुमस्या

वाञ्छा बभूव । संनिहितेष्वपि मणिदर्पणेषु, मुखमुत्खाते खड्ग..
-
पट्टे वीक्षितुं व्यसनमासीत् । पञ्जरकेसरिषु चक्षुररमत ॥
 

 
ततश्च प्राप्ते ज्येष्ठामूलीये मासि बहुलासु बहुलपक्षद्वादश्यां
 

 
[commentary]
 
नभसि श्रावणमासे । व्यसनम् आसक्तिः । ज्येष्ठामूलीये ज्यैष्ठे मासि ।
।
" ज्येष्ठामूलीयमिच्छन्ति मासमाषाढ पूर्वजम् ।" बहुलाः कृत्तिकाः । बहुलपक्षः
 

कृष्णपक्षः ॥