2023-03-19 23:53:07 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
दीपिकाख्यव्याख्यानम् ।
१३
जनममृतिमान । अन्यथा सौनावनित 'वरस्यन्यमायाति अतो जानकी-
●
शिष्टाः
एतम्य निर्भय सूचितम । भी क्षत्रियाः शृणुत कि-
जनाःलेन मनः भिन्ना इत्यर्थः । 'लोक-
ः पुमान इति परणि: 'शुल्कम' इति पाठे जनकम्य
.
शुरु पर्यशृयुत । नमः । नत्र धतुषि कुशवदनभुजानां शक्ति: गुण्डिना
जाना, दैनं धन्ः कोऽपि नमवति सारोपणना मैथिली तस्य तदारोपणकर्तुदराः
स्थान
विशिष्टा त्रिभुवनजयलक्ष्मी । गन्नामो त्रिभुवनं
तिनं भरभाव धनुरागेपणेनामिनावना ॥ १८ ॥
श्रीरामः नाट्यम्-
1
★
●
.
कपोले जानक्या: करिकलभदन्तद्युतिमुपि
स्मरम्मेरं गण्डोडुमरपुलकं वक्रकमलम् ।
मुहुः पश्यशृण्वजनिचरमैनाकलकलं
जटाजूटयान्थरचयति रघृणां परिवृदः ॥ १९ ॥
इयोगमः सवलीक्य नदुधानं नाटयति- ' अन रामे चिन्नरमः
प्रतिपाय । धनःस्थान निर्व: शुन्यमुपविष्टाया जानस्याः कपोले मरम्मेरं सफाम-
विम्यानया व निमुत्रचिन्दनतिम्पियन । एतेन मधुरम्मो
। [धिशि कपीले । करिफलभः करिशासनम्य दन्तयोगतिं किंचिन
गुणानीति तन्मिन् । एतेन मोताया अपि चरमकशारत्वमुक्तम ।
वगंरागनरक्षः सेनाकोलाहलं च श्रृण्वन् वयं बलाद्धरिष्याम इत्येवरूपम् । एतेन
भयानसे दर्शिनः । जटाजूटममृहमन्थि रनयति । अनेन वीररसो
दागेन । 'प्रणिनम्नु सटा जटा इत्यमरः । गण्डोडुमरपुलकं गण्ड:
व्यापम नाम्यगरयः स्निग्नसास्थिको हातः रसत्रयेऽध्यमरः प्रचण्ड-
।
परिकृष्ठोधिपः उत्तं मदीयरमोधी' शबलत्वं हि रसनां सर्वेषामेव जायते यत्र
दशमः सोत्र निरक्तचित्रमः सर्वरमसारः' इति ॥ १९ ॥
गृहीतहरकोदण्डे रामे परिणयोन्मुखे ।
पस्पन्द नयनं वामं जानकी जामदग्र्ययोः ॥ २० ॥
धनुरुद्धरणटम्बरे सीताजामदग्योः शुभाशुभं द्योतयति गृहति । परपन्द
अस्फुरत् । तदुक्तं वसन्तराजे- 'चक्षुर्वामं मृगहशो जयकारि भृशं त्वरा । तदेव
पुरुषारात्मकुरितं भयशंसनम् ' इति ॥ २० ॥
१३
जनममृतिमान । अन्यथा सौनावनित 'वरस्यन्यमायाति अतो जानकी-
●
शिष्टाः
एतम्य निर्भय सूचितम । भी क्षत्रियाः शृणुत कि-
जनाःलेन मनः भिन्ना इत्यर्थः । 'लोक-
ः पुमान इति परणि: 'शुल्कम' इति पाठे जनकम्य
.
शुरु पर्यशृयुत । नमः । नत्र धतुषि कुशवदनभुजानां शक्ति: गुण्डिना
जाना, दैनं धन्ः कोऽपि नमवति सारोपणना मैथिली तस्य तदारोपणकर्तुदराः
स्थान
विशिष्टा त्रिभुवनजयलक्ष्मी । गन्नामो त्रिभुवनं
तिनं भरभाव धनुरागेपणेनामिनावना ॥ १८ ॥
श्रीरामः नाट्यम्-
1
★
●
.
कपोले जानक्या: करिकलभदन्तद्युतिमुपि
स्मरम्मेरं गण्डोडुमरपुलकं वक्रकमलम् ।
मुहुः पश्यशृण्वजनिचरमैनाकलकलं
जटाजूटयान्थरचयति रघृणां परिवृदः ॥ १९ ॥
इयोगमः सवलीक्य नदुधानं नाटयति- ' अन रामे चिन्नरमः
प्रतिपाय । धनःस्थान निर्व: शुन्यमुपविष्टाया जानस्याः कपोले मरम्मेरं सफाम-
विम्यानया व निमुत्रचिन्दनतिम्पियन । एतेन मधुरम्मो
। [धिशि कपीले । करिफलभः करिशासनम्य दन्तयोगतिं किंचिन
गुणानीति तन्मिन् । एतेन मोताया अपि चरमकशारत्वमुक्तम ।
वगंरागनरक्षः सेनाकोलाहलं च श्रृण्वन् वयं बलाद्धरिष्याम इत्येवरूपम् । एतेन
भयानसे दर्शिनः । जटाजूटममृहमन्थि रनयति । अनेन वीररसो
दागेन । 'प्रणिनम्नु सटा जटा इत्यमरः । गण्डोडुमरपुलकं गण्ड:
व्यापम नाम्यगरयः स्निग्नसास्थिको हातः रसत्रयेऽध्यमरः प्रचण्ड-
।
परिकृष्ठोधिपः उत्तं मदीयरमोधी' शबलत्वं हि रसनां सर्वेषामेव जायते यत्र
दशमः सोत्र निरक्तचित्रमः सर्वरमसारः' इति ॥ १९ ॥
गृहीतहरकोदण्डे रामे परिणयोन्मुखे ।
पस्पन्द नयनं वामं जानकी जामदग्र्ययोः ॥ २० ॥
धनुरुद्धरणटम्बरे सीताजामदग्योः शुभाशुभं द्योतयति गृहति । परपन्द
अस्फुरत् । तदुक्तं वसन्तराजे- 'चक्षुर्वामं मृगहशो जयकारि भृशं त्वरा । तदेव
पुरुषारात्मकुरितं भयशंसनम् ' इति ॥ २० ॥