Handbook of Classical Sanskrit Rhetoric /77

AnHere the two statements are mutuallyo dependent on each
other and based on similitude. The lady and her lover in their com-
pany shine forth, in the same way the night (ie niśithinī which is in
feminine gender) along with the moon (ie candra which is in mas-
culine gender) shines brightly. The moon and the night are signi-
fied as a pair liktiḥ: Uncommon Statement
 
Here the two statements are me hutually deman male and female. Both the pendent on each
other and based on similitude. The lady and her loairs haver in their com-
pany shine forth, in the same way the night (ie nišithini which is in
feminine gender) along with the moon (ie candra which is in mas-
culine gender) shines brightly. The moon and the night are signi-
fied as a pair like human male and female. Both the pairs have

been connected by the single action sśobhate (shines)
 
.
 
Definitions
 

 
यत्र परस्परमेक: कारकभावोऽभिधेययोः क्रियया ।

संजायते स्फारिततत्त्वविशेषस्तदन्योन्यम् ॥ रु. का.

 
अन्योन्यमुपकारो यस्तदन्योन्यम् । स. ३.२६

 
परस्परमुपकार्योपकारकादिभावोऽन्योन्यम् । श्रृ. १०

 
क्रियया तु परस्परं वस्तुनोऽर्जनेनान्योन्यम् । का. प्र. १०.१८७

 
परस्परं क्रियाजननेऽन्योन्यम् । अ. स. १०
 

 
अन्योन्यं नाम यत्र स्यादुपकारः परस्परम् । च. ५.८२

 
भवति क्रियोपजननं यद्यन्योन्यं तदाऽन्योन्यम् । ए.८.४०

 
तदन्योन्यं मिथो यत्रोत्पाद्योत्पादकता भवेत् । प्र. य. ८

 
अन्योन्यमुभयोरेकक्रियायाः कारणं मिथः । सा. १०.७२

 
यत्र क्रियायाः परस्परं कार्यकारित्वं तदन्योन्यम् । वा. का. ३

 
अन्योन्यं नाम यत्र स्यादुपकारः परस्परम् । कु. ६८

 
क्रिययाऽन्योन्यकारणं वस्तुद्वयं यदान्योन्यम् । अ. कौ. ८.२६५

 
द्वयोरन्योन्येनान्योन्यस्य विशेषाधानमन्योन्यम् । र. २

 
अन्योन्यं वस्तूनां परस्परोत्कर्षहेतुत्वे। अ-कौ. ४६
 
Anyoktih
 
<headword>अन्योक्ति</headword>
 
Anyoktiḥ अन्योक्ति : Uncommon Statement
 

 
The term anyokti (anya different, other than that, and ukti Jvac kti

<ktin statement or expression) literally means a different statement.

In this figure of speech, the principal referent (upameya or the sub-

ject in hand) though explicitly stated suggests or indirectly implies

the non-referent (ie upamāna or the thing given in comparison).

Bhoja considers it as a variety of Samaāsokti. Ubhayokti, a similar fig-

ure of speech, recognized by some, is also not different from
 
Google
 
Digitized by
 
21
 
Original from
 
UNIVERSITY OF MICHIGAN