2023-03-31 14:56:13 by ramamurthys
This page has been fully proofread once and needs a second look.
यथासंख्यं क्रमेणैव क्रमिकाणां समन्वयः । का. प्र. १०.१६४
शब्दस्य यदि वार्थस्य द्वयोरप्यनयोरथ ।
भणनं परिपाट्या यत् क्रमः स परिकीर्तितः । स. ४.७६
उद्दिष्टानामर्थानां क्रमेणानुनिर्देशो यथासंख्यम् । अ. स. ६०
यत्रोक्तानां पदार्थानामर्थाः सम्बन्धिनः पुनः ।
क्रमेण तेन बुद्ध्यन्ते तद् यथासंख्यमुच्यते ॥ वा. ४.१५
यथासंख्यं द्विधार्थाश्चेत् क्रमादेकैकमन्विताः । च. ५.८६
प्रथमं निर्दिष्टानां यस्मिन्नर्थान्तराश्रयोऽर्थानाम्
अनुनिर्देशो भवति क्रमेण तत् स्याद्यथासंख्यम् ॥ ए. ८.५०
उद्दिष्टानां पदार्थानां पूर्वं पश्चाद् यथाक्रमम्.
अनूद्देशो भवेदं यत्र तद्यथासंख्यमिष्यते ॥ प्र. य. ८.२२६
यथासंख्यमनूद्दैश उद्दिष्टानां क्रमेण यत् ॥ सं. १०.७६
उद्देशक्रमेणार्थानां प्रतिनिर्देशो यथासंख्यम् । वा. का. ३
यथासख्यं क्रमेणैव क्रमिकाणां समन्वयः । कु. ५१.११०
यथासंख्यं यथासंख्यं क्रमिकाणां यदन्वयः । अ. कौ. ८.२७३
उपदेशक्रमेणार्थानां संबन्धो यथासंख्यम् । र. २
निर्देशक्रमतो यदि समन्वयस्तद् यथासंख्यम् । अ. कौ. ३८
<headword>यमक<\headword>
यमकम् Yamakam : Chime :
yama ka (<kan) means twin, twofold or double. As a figure of speech
Yamaka is the repetition of syllables (consonants intermingled with
vowels) or words similar in sound but different in meaning. The
repetitive syllables may or may not form into word and, therefore,
may have meaning fully or partly or they may not have any meaning
at all. In vṛtti and cheka varieties of Anuprāsa (Alliteration) repetition
of vowels occurs, but in Yamaka both vowels and consonants are
intermingled. Udbhaṭa, Kuntaka and Jagannātha did not accept
yamaka as a separate figure of sound. Perhaps they take it as a vari-
ety of Alliteration. Yamaka is primarily twofold--with break or with-
out break in words (sabhanga and abhanga or vyapeta and avyapeta.)
Repetition may occur in the initial, middle or ending part, in
the complete verse or in one or two feet. All these divisions along
with their subdivisions give numerous varieties of this alaṃkāra.
Bharata's Nāṭyaśāstra mentions only Yamaka as the figure of sound
शब्दस्य यदि वार्थस्य द्वयोरप्यनयोरथ ।
भणनं परिपाट्या यत् क्रमः स परिकीर्तितः । स. ४.७६
उद्दिष्टानामर्थानां क्रमेणानुनिर्देशो यथासंख्यम् । अ. स. ६०
यत्रोक्तानां पदार्थानामर्थाः सम्बन्धिनः पुनः ।
क्रमेण तेन बुद्ध्यन्ते तद् यथासंख्यमुच्यते ॥ वा. ४.१५
यथासंख्यं द्विधार्थाश्चेत् क्रमादेकैकमन्विताः । च. ५.८६
प्रथमं निर्दिष्टानां यस्मिन्नर्थान्तराश्रयोऽर्थानाम्
अनुनिर्देशो भवति क्रमेण तत् स्याद्यथासंख्यम् ॥ ए. ८.५०
उद्दिष्टानां पदार्थानां पूर्वं पश्चाद् यथाक्रमम्.
अनूद्देशो भवेदं यत्र तद्यथासंख्यमिष्यते ॥ प्र. य. ८.२२६
यथासंख्यमनूद्दैश उद्दिष्टानां क्रमेण यत् ॥ सं. १०.७६
उद्देशक्रमेणार्थानां प्रतिनिर्देशो यथासंख्यम् । वा. का. ३
यथासख्यं क्रमेणैव क्रमिकाणां समन्वयः । कु. ५१.११०
यथासंख्यं यथासंख्यं क्रमिकाणां यदन्वयः । अ. कौ. ८.२७३
उपदेशक्रमेणार्थानां संबन्धो यथासंख्यम् । र. २
निर्देशक्रमतो यदि समन्वयस्तद् यथासंख्यम् । अ. कौ. ३८
<headword>यमक<\headword>
यमकम् Yamakam : Chime :
yama ka (<kan) means twin, twofold or double. As a figure of speech
Yamaka is the repetition of syllables (consonants intermingled with
vowels) or words similar in sound but different in meaning. The
repetitive syllables may or may not form into word and, therefore,
may have meaning fully or partly or they may not have any meaning
at all. In vṛtti and cheka varieties of Anuprāsa (Alliteration) repetition
of vowels occurs, but in Yamaka both vowels and consonants are
intermingled. Udbhaṭa, Kuntaka and Jagannātha did not accept
yamaka as a separate figure of sound. Perhaps they take it as a vari-
ety of Alliteration. Yamaka is primarily twofold--with break or with-
out break in words (sabhanga and abhanga or vyapeta and avyapeta.)
Repetition may occur in the initial, middle or ending part, in
the complete verse or in one or two feet. All these divisions along
with their subdivisions give numerous varieties of this alaṃkāra.
Bharata's Nāṭyaśāstra mentions only Yamaka as the figure of sound