2022-10-28 06:33:59 by Dhunee_Sarayu
This page has been fully proofread once and needs a second look.
स्वहृदयमर्मणि वर्म करोति सजलनलिनी
कुसुम
व्रतमिव तव परिरम्भसुखाय करोति कुसुमशयनीयम् ॥ सा वि० ४
कामशरभीत्येव । यथा त्वामन्तरा स्थितायां ते कामशरास्त्वय्येव पतन्ति न तस्या-
मिति बुद्ध्येति भावः । किं विशिष्टा सा । तव विरहे सति दीना दैन्यमाप्ता । इति ध्रुवः ॥
अत्रोत्प्रेक्षालंकारः । किं किं करोति तत्कर्माह । चन्दनं निन्द
करोति । स्मरा
विन्दति लभते । कथम् । अधीरं यथा भवति तथा । अधीरमिति चन्दनविशेषणं वा ।
<error>अधिकं
सानां समीरं गरलमिव कलयति । केन हेतुना । व्यालनिलय
व्यालनिवासानां चन्दनानां मिलनेन सङ्गात् । अत्र रूपकोत्प्रेक्षाविरोधालंकाराः ॥२॥
ध्यानादेकतामापन्नत्वं प्रकटयति
मर्मणि वर्म करोति । किंभूतं तत् । विशालम् । उत्प्रेक्षते । अविरलनिपतितमदन-
शराद्भवदवनायेव । अविरलं निपतितं निपातो येषां ते च ते मदनशराश्च । जातावे-
कवद्भावादेकवचनम् । त्वय्यासक्ततया त्वयि मृतेऽहमेव मृतेति हृदय
विधाय भव
लजालं पिधानमिव करोति हृदयान्मा निरगादिति बुद्ध्येति युक्तिलेशः । उत्प्रेक्षालंकारः
॥३॥ <pratika>कुसुमेति ।
-
•
निन्दति । अथ च इन्दुकिरणमनु लक्षीकृत्याधीरमनल्पं खेदं दुःखं विन्दति प्राप्नोति । मल-
यसमीरं मलयपर्वतसंबन्धिनं वातं व्यालनिलय
निवासश्चन्दनवृक्षस्तस्य मिलनेन संसर्गेण गरलमिव विषमिव कलयति मन्यते । चन्द
नवृक्षस्थितैः सर्पैः पीतोद्गीर्णाः एते मलयजवायवोऽत एव विषमयाः कथमन्यथा शरी-
रसंपर्कादेव मूर्च्छा मे जनयन्तीति मन्यत इति भावः । कुतस्तथा मन्यत इत्यतो हेतुगर्भ-
विशेषणमाह
भवतीति भावः । पुनः कीदृशी । भावनया ध्यानेन त्वयि लीना मग्ना । कस्मादिव ।
मनसिजस्य कामस्य ये विशिखा बाणास्तद्भयादिव ।
न्तिनि'
न्तिनि" इति विश्वः ।
सा स्वहृदयरूपमर्मस्थाने विशालं सजलनलिनीदलजालं जलसहितं कमलिनी
व
वर्म कवचं करोति । किमर्
बाणस्तस्माद्भवदवनाय भवतो रक्षणायैव । तस्या हृदये त्वं सर्वदा तिष्ठसि, अतोऽविरत-
निपतद्भिर्मदनशरैस्ते पीडा मा भूदिति पद्मिनी
केचित्तु
मिवेति व्याकुर्वन्ति ।
८ गीत●
CC-0 Pt. Chakradhar Joshi and Sons, Dev Prayag. Digitized by eGangotri