This page has been fully proofread once and needs a second look.

सर्गः १] रसिकप्रिया-रससञ्जर्याख्यटीकाद्वयोपेतम् २१
 
तव चरणे प्रणता वयमिति भावय ए
 

कुरु कुशलं प्रणतेषु जय जय देव हरे ॥ ८ ॥

 
श्रीजयदेवकवेरिदं कुरुते मुदम् ए

मङ्गलमुज्वलगीति जय जय देव हरे ॥ ९ ॥
 

 

 

 
तन्मुखाधसुधापानकरत्वात् । इति ध्रुवः ॥ ७ ॥ <pratika>तव चरणे इति ।</pratika> उपसंहरति हे

उक्तस्वरूप श्रीकृष्ण, वयं तव चरणं प्रणताः तव चरणे कृतनमस्कारा इति भावय

चिन्तय । इति पदम् । प्रणतेष्वस्मासु कुशलं कुरु । जयेत्यादि ध्रुवः । '"भू शुद्धिचि-

न्तामिश्रणेषु'" चुरादिः परस्मैपदी । तस्य प्रयोगो भावयेति ॥ ८ ॥ <pratika>श्रीजयेति ।
</pratika>
अत्रालापः । <pratika>मङ्गलेति ।</pratika> हे हरे । इदं मङ्गलं नाम गीतं गीतविशेषो मुदं प्रीतिं

कुरुते । कस्य । ते तव । इति अनुप्रयुज्यमानस्वान्यापेक्षया । अथवा । इदं गीतं मे

तव मुदं कुरु । कुरु ते इत्यर्थः । अथवा । इदं मङ्गलं मङ्गलगीतं जयदेवस्य मुदं

कुरुते । अमुदं मुदं ददातीति मुदं वा । ते इति काकाक्षिगोलकन्यायेनोभयत्र संब-

ध्यते । अथवा । इदं गीतं गायतां शृण्वतां मुदं कुरुते । अथ ते गीतं त्वत्संबन्धि-

गीतं गायतां शृण्वतां च मुदं कुर्वित्याशीः । तस्य श्रीजयदेवस्य कवेः । किंभूतम् ।

उज्ज्वलम् । रम्यगानाद्य खिलैर्गीतगुणैर्युक्तं भीतशङ्कितादिदोषरहितम् । श्रितकमला-

कुचेत्यादि । मङ्गलं नाम छन्दः । तल्लक्षणम् – '-- "मङ्गलं मङ्गलाख्येन छन्दसा तालसंयुतम् ।

विलम्बितलयोपेतमुत्सवे गीयते जनैः' । '" । "एकारगणैः प्रतिपदगतैश्चैव । मङ्गलमाहुरिदं

सुधितः खलु युक्तम्'" । तथा च संगीतराजे - '- "छन्दसा मङ्गलाख्येन खननं गद्यपद्ययोः ।

आलापश्च प्रतिपदं नानागमकपेशलः ॥ ध्रुवः प्रतिपदं रागो ललितस्ताल उच्यते ।

आदितालः स्वरास्त्वेताः प्रबन्धे ते प्रतिष्ठिताः ॥ स हरिविजयाढ्यश्च मङ्गलाचार

उच्यते'" । इति हरिविजयमङ्गलाचारनामाष्टमः प्रबन्धः ॥ श्रितेत्यष्टपद्यां धीरललितो

नायकः शृङ्गारी वा । लक्षणमुक्तं प्राक् । जयदेवस्य रतेर्भावः ॥ ९ ॥
 
धनाढ्यः । भव्यः
 

 
गिरिविशेषो मन्थानदण्डभूतो येन तादृश । अनेन सामर्थ्यमुक्तम् । पुनः कीदृश । श्रियो

लक्ष्म्याः मुखमेव चन्द्र आह्लादकारित्वात्तस्य चकोर । अत्र लक्ष्मीमुखचन्द्राधरसुधापर
-
मोत्कण्ठत्वेन भगवतश्चकोरत्वनिरूपणम् । अनेनापि रतिकौशलमेवोक्तम् । '"प्रत्ययोऽभिनवो

नव्यो नवीनो नूतनो नवः'" इत्यमरः । अनया सप्तपद्यापि नायकगुण उक्तः ।

नायक गुणस्तु – '-- "त्यागी कुलीनकुशलोऽथ रतेषु विशःज्ञः ख्यातः कवित्वकरणे च गुणी
.

धनाढ्यः । भव्यः <missing>****</missing>
शोभावान्सुभगोऽभिमानी स्त्रीणां मतः शुभवचा इह नायकः

स्यात् ॥'" इति ॥ ७ ॥ कविः सर्वनायकोत्कृष्टं श्रीकृष्णं स्तुत्वा सर्वभक्तानां स्वस्यापि

चाभीष्टं प्रार्थयते -- <pratika>तवेति । </pratika>वयं तव चरणे पतिता इति भावय जानीहि । ननु

मया तज्ज्ञातमेव तादृशां भवतां किमिष्टं कर्तव्यमित्यत आह - -<pratika>कुरु इति ।</pratika> प्रणतेषु

कुशलं विघ्नराहित्यं कुरु ॥ ८ ॥ <pratika>श्रीजयदेवेति । </pratika>श्रीजयदेवकवेः इदं उदितम् ।

पदमिति शेषः । कुशलं <error>विघ्नराहित्यं</error><fix>विघ्नराहित्यम्</fix> उज्वलं गीतं गानं यस्य तादृशम् । शङ्कितं

भीतमुद्धृष्टमव्यक्तमनुनासिकम् । काकस्वरं शिरसिगतं तथा स्थानविवर्जितम् ॥
 
-
 
CC-0Pt. Chakradhar Joshi and Sons, Dev Prayag. Digitized by eGangotri