2022-10-20 06:40:31 by Dhunee_Sarayu
This page has been fully proofread once and needs a second look.
रसिकप्रिया - रसमञ्जर्याख्यटीकाद्वयोपेतम् १९
मुनिजनमानसहंस
कालिय
यदुकुलनलिनदिनेश जय जय देव हरे ॥ ३ ॥
मधुमुरनरकविनाशन गरुडासन ए
सुरकुलकेलिनिदान जय जय देव हरे ॥ ४ ॥
ललिता मनोहरा आर्द्रा क्लिन्ना वनमाला पुष्पदाम येन ।
न्यत्वात्पुष्पाणि कमलानि वा तेषां माला ॥१॥ <pratika>दिनमणीति । </pratika>अत्रालापो बोद्धव्यः ।
<pratika> मुनिजनेति । </pratika> हे दिनमणिमण्डलमण्डन भानुमण्डलालंकरण । सवितृमण्डलम-
ध्यवर्तित्वात् । तस्य संबुद्धिः । हे भवखण्डन संसारच्छेदक ।
ना ल्युः । ए इति गानपदम् । मुनिजनेत्यादि ध्रुवः । मुनिजनानां मानसानीव मान-
सानि तेषु हंस इव हंसः । अथ मुनीनां मानसे ध्येयत्वाद्धंसः परं ब्रह्म । मुनिमानस इति
वक्तव्ये जनग्रहणं लोकपर्यायः । जनो लोक इति पर्यायेत्यभिधाने यावन्तो मुनय इति
॥२॥ <pratika> कालियेति । </pratika> अत्रालापः । <pratika> यदुकुलेति । </pratika> हे कालियाभिधसर्पदमन । तद्
त्वाज्जनरञ्जन । बालेन महाबलेन महाविषधरदमनाज्जनानामाह्लादोऽभूत् । हे यदुकुल-
नलिन
प्रति हेतुभाव इति ध्रुवः ॥ ३ ॥ <pratika> मधुमुरेति । </pratika> अत्रालापः । <pratika> सुरेति । </pratika>मधुमुर-
नरकान्विनाशयति यस्तस्य <error>संबोधनं</error><fix>सम्बोधनम्</fix> । हे सुरकुलकेलिनिदान । असुरवधात्तत्कारण-
श्रीर्हरिप्रिया
तां विदुः
<pratika> दिनमणीति । </pratika> दिनम
सदा सवितृमण्डलमध्यवर्ती नारायणः सरसिजासनसंनिविष्टः
एतेन स्थिरसखित्वमुक्तम् । पुनः कीदृश । भवं संसारं खण्डयतीति भवखण्डनः
प्रलयकर्ता तादृश । अनेन सामर्थ्यरूपो नायकगुण उक्तः । पुनः किंभूतः । मुनिजनानां
मानसं चित्तं तदेव मानसं सरोवरविशेषस्तत्र हंसो मरालः । अत्र मुनिजनमानसं
स्वच्छत्वाद्धंसाश्रयत्वेन च साधारणधर्मेण मानससरोवरत्वेन निरूपितम् । भगवतश्च
मुनिजनमानसेषु समुचितस्थितिं मत्वा साधारणधर्मेण हंसत्वेन निरूपणम् ।
सरसि स्वान्ते
गञ्जन तिरस्कारक । अनेनातिसामर्थ्यमुक्तम् । पुनः कीदृश । <pratika> जनरञ्जनेति ।
जनान्मधुरवचनादिना रञ्जयतीति जनरञ्जन । अनेन शुभवचनत्वं नायकगुण उक्तः ।
पुनः कीदृश । <pratika>यदुकुलेति ।</pratika> यदुकुलमेव नलिनं कमलं तस्य दिनेशः सूर्
एतेन कुलीनत्वं नायकेऽप्युक्तम् ।
'
"वा पुंसि पद्मं नलिनम्
।
CC-0 Pt. Chakradhar Joshi and Sons, Dev Prayag. Digitized by eGangotri