This page has been fully proofread once and needs a second look.

सर्गः १२ ] रसिकप्रिया-रसमञ्जर्यांख्यटीकाद्वयोपेतम्
 
<bold>रामकरीरागय तितालाभ्यां गीयते । प्र० ॥ २४ ॥
</bold>
 
कुरु यदुनन्दन चन्दनशिशिरतरेण करेण पयोधरे ।

मृगमदपत्रकमत्र मनोभवमङ्गलकलशसहोदरे ॥ १ ॥

 
निजगाद सा यदुनन्दने क्रीडति हृदयानन्दने ॥ ध्रुवम् ॥

 
अलिकुलगंग[^१]ञ्जनमञ्जनकं रतिनायकसायकमोचने ।
त्वद्

त्वद
धरचुम्बनलम्बितकज्जल उ[^२]ज्ज्वलय प्रिय लोचने । निज० २
 
-
 

 
सुप्रीतम् । प्रीतिपरे हि नाथे विज्ञप्तिः सिद्धिमेतीति नीतिविदः । अथ सह हासेन

वर्तत इति राधाविशेषणमानन्देति वचने हेतुः । किंलक्षणा राधा । संभोगावसाने

नितान्तमतिशयेन खेदं प्राप्तमङ्गं यस्याः सा तथा । इदं पथ्या आर्या छन्दः ॥ ८ ॥

अत्रान्वयसौ कर्यार्थं पूर्वं ध्रुवपदं व्याक्रियते - - <pratika>निजगादेति ।</pratika> सा राधा वक्ष्यमाणं

प्रोवाच । क्व सति । यदुनन्दने क्रीडां कुर्वति सति । किंभूते । हृदयानन्दकारिणि इति

ध्रुवः ॥ अथ पदानि । <pratika>कुरु यद्विति ।</pratika> हे यदुनन्दन, अत्र स्तनकलशे चन्दनव-

च्छीतलतरेण करेण कस्तूरिकया पत्रावल्यादि रचय । किंभूते कुचकलशे । कामस्य

जगज्जयार्थमङ्गलकलशसदृशे । मङ्गलार्थकलशो हि पयःपूर्णो भवति सुनीलाम्रपल्लवैरुप-

चितश्च । एवमत्र पयोधरस्यौचिती । अनेन मयूरपदकं नाम नखरक्षतं व्यज्यते ।

तथा चाह वात्स्यायनः – '-- "नान्यत्पटुतरं किंचिद्रागस्यास्ति विवर्धनम् । नखदन्तसमु
-
त्थानां कर्मणां गतयो यथा ॥'" इति ॥ १॥ अपि च । <pratika>अलिकुलेति ।</pratika> हे प्रिय, लोचने

पुनर्नूतनकज्जललेखां कुरु । किंभूतमञ्जनकम् । भ्रमरसमूहस्य तिरस्कारकम् । किंभूते

लोचने । कामबाणानां मोचने इति कटाक्ष विक्षेपैरुपलक्षिते । पुनः किंभूते । त्वदधर-

चुम्बनेन लम्बितं प्रसृतं कज्जलं यत्र । अनेन रागसंधुक्षणार्थं नयनयोश्चुम्बनमुक्तम् ॥२॥
 

 
कीदृशी राधा । निर्गता बाधा पीडा यस्याः सा । पुनः कीदृशी । स्वाधीनभर्तृका ।

तल्लक्षणं शृङ्गारतिलके– ' -- "यस्या रतिगुणाकृष्टः पतिः पार्श्वं न मुञ्चति । विचित्रविभ्रमासक्ता

स्वाधीनपतिका यथा ॥'" इति ॥ ८ ॥ तदेव गीतेन कथयति -- <pratika>कुर्वित्यादि ।</pratika> गीतस्यास्य

रामकरीरागो यतिताल:लः । गीतार्थस्तु सा राधा यदुनन्दने निजगाद उक्तवती । कीदृशे

यदुनन्दने । क्रीडति । पुनः कीदृशे । हृदयानन्दजनके । किं निजगादेत्याह -- <pratika>कुर्विति ।
</pratika>
हे यदुनन्दन कृष्ण, अत्र मृष्टाङ्गरागे मम पयोधरे स्तने करेण मृगमदपत्रकं कस्तू-

रिकावलिं कुरु । कीदृशेन करेण । चन्दनशिशिरतरेण चन्द्रनादपि शीतलेन ।

कीदृशे पयोधरे । मनोभवस्य कामस्य यो मङ्गलकलशो माङ्गल्याय स्थापितः पूर्णकुम्भस्तस्य

सहोदरे सदृशे ॥ १ ॥ <pratika>अलिकुलेति ।</pratika> हे प्रिय, लोचने नेत्रे त्वदधराभ्यां यच्चुम्बनं

तेन लम्बितं गलितं यत्कज्जलं तदुज्ज्वलय पुनर्दीपय । नयनयोः कज्जलं पुनरञ्जयेत्यर्थः ।

कीदृशे लोचने । रतिनायकस्य कामस्य सायकान्बाणान्कटाक्षरूपान्मुञ्चतीति रतिनायक-

सायकमोचनं तस्मिन् । कीदृशं कज्जलम् । अलिकुलस्य भ्रमरसमूहस्य यद्गञ्जनं तिरस्कार-

 
[^
'.] "गजनसंजनकं'" इति पाठः । [^ '.] "कज्जलमुज्ज्वलय'" इति पाठः ।
 
CC-0 Pt. Chakradhar Joshi and Sons, Dev Prayag. Digitized by eGangotri