2022-11-11 04:48:05 by Dhunee_Sarayu
This page has been fully proofread once and needs a second look.
स्फुट
वदनकमलपरिशीलनमिलितमिहिरसमकुण्डलशोभम्
स्मितरुचिरुचिरसमुल्लसिताधरपल्लवकृतरतिलोभम् ॥ हरि० ॥ ५ ॥
।
तस्य भरस्तेन वलयितं मूलं यस्य । अनेन गौरा
'
शेषे काप्यभिख्या भविष्यतीति प्रोत्साहनम् । तल्लक्षणं यथा
- '
वेष्टयन्ती द्रुममिव सरला
नमयति विनताङ्गी यल्लतावेष्टितं तत्
हरिम् । तरल
कान्ता दृष्टिरुक्ता । यथा
पकटाक्षा च कान्ता मन्मथवर्द्धिनी
स्फुटे विकसिते कमलोदरे खेलितं खञ्जनयुगं यत्र । शरत्काले खञ्जनवर्णनमुचि-
तमेव । पद्मेऽपि खञ्जनं मिलत्येव । तदुक्तम्
प्रदः कुशलदः शुचिशाद्वलेषु
सूचितः । यथा
– '
च । <pratika>वदनेति ।</pratika> किंलक्षणं हरिम् । वदनकर्तृकपरिशीलनेन मिलितो यो मिहिर
स्तै
स्तेन समे ये कुण्डले ताभ्यां शोभत इति । अनेन शारीरक
१५२
गीतगोविन्दकाव्यम्
ज्ञातं गौरं पीतं दुकूलं पट्टवस्त्रं येन तम् । किमिव । नीलनलिनमिव श्यामकमलमिव ।
कीदृशं नीलनलिनम् । पीतो यः परागः पुष्परेणुस्तस्य पटलं समूहस्तस्य यो भरोऽति-
शयस्तेन वलितं वेष्टितं मूलं यस्य तादृशम् । अतः कृष्णस्य स्निग्धश्यामतया नीलोत्प
'
लसाम्यम् । पीतपट्टाम्बरस्य च मूललग्नपीतरागसाम्यम् । अथ कलेवरम् ।
'
वपुः संहननम्
स्तस्य चलनेन मनोहरं सुन्दरं यद्वदनं तेन जनित उत्पादितो रतिरागो राधायाः
सुरतेच्छा येन तादृशम् । कमिव । शरदि शरत्काले स्फुटकमलोदरे विकसितपद्मगर्भे
खेलितं क्रीडितं खञ्जनयुगं खञ्जरीटयुगलं यत्र तादृशं तडागमिव । अत्र कृष्णस्य राधा-
दर्शनासंक्षुभितत्वेन शरत्कालीनतडागसाम्यम् । स्मेरमुखं मन्दहास्यं च विकसितकमल-
साम्यम् । श्यामिकोपेतत्वेन परितः शुभ्रत्वेना
शरत्काले जलाशयस्य कमलगर्भे खेलत्खञ्जनो दृष्टः सन्द्रष्टुर्वा
एवं चलदपाङ्गवत्कृष्णदर्शनं राधाया वाञ्छितं केलिसुखं दास्यतीति शरत्कालीनकमल-
मध्यस्य खञ्जनोपमानेन ध्वनितम् । तदुक्तं वराहे
पूजितोपलब्धेषु । दधिपात्रधान्यकूटे दृष्टोऽभीष्
खञ्जनः
<pratika>वदनेति ।</pratika> कृष्णवदनकमलस्य मुखपद्मस्य परिशीलनाय मिलितौ यौ मिहिरौ सूर्यौ
ताभ्यां समे ये कुण्डले ताभ्यां शोभा कान्तिर्यस्य तम् । अत्र कुण्डलयोर्नानामणि-
-
CC-0Pt. Chakradhar Joshi and Sons, Dev Prayag. Digitized by eGangotri