2023-04-07 05:35:54 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
26
-
अविरताऽस्तु मे ॥ २ ॥
शरणागतिगद्यम्
श्रु. भा. अविरता आफलसिद्धेरविश्रान्ता । अव्यवहितसाधनमित्यर्थः ।
व्यवहितसाधनं हि मध्ये साधनान्तरप्राचुर्ये स्वयं विरतं स्यात् । साक्षादस्तु मे । अस्तु
ते - इति 'तेन मैत्री भवतु ते ' (रा. सुं. २१-२०) इत्यादिमानगत्या निश्चित्येति केचित् ।
BRUABRUARURBRUABURURUBRUARURBRURURUKUZBRUA
र.र. - 'अधर्मं धर्ममिति या' (भ.गी. १८-३२) इति श्लोकाभ्यां गीतः । एतेन अनाप्तागमसिद्धत्वम्,
नित्यागमसिद्धत्वेऽपि 'पुरुषबुध्यन्यथा कल्पितत्वञ्च निरस्तं भवति ।
एवन्तु व्याख्यातं व्यासायैः - 'पारमार्थिकी इति 'तमः कार्यव्युदासः । आनुकूल्यादि
शरीरवती च सा । तद्धि तस्या उपायान्तरेभ्यो व्यावृत्तं स्वरूपम् । यथावस्थित इति
रजः कार्यव्युदासः 3 । प्रपत्तव्यविषयसम्बन्धरूपः प्रकारः, तत्साहित्यमभिप्रेतम् ।
शरणवरणानर्हे शरण्यत्वधीर्हि अयथावस्थिता स्यात्' इति ।
अविरता - आमोक्षदानादविश्रान्तव्यापारेत्यर्थः । व्यापारश्चात्र शरण्यप्रसादविशेष
एव । 'सकृदेव हि शास्त्रार्थ:, (ल.तं.१७-९०) 'सकृदेव प्रपन्नाय (रा.यु.१८-३३) 'ननु
प्रपन्नस्सकृदेव नाथ!' (स्तो.र.६४) इत्यादिबलादङ्गतस्स्वरूपतो वा अनुवृत्तिरिह न
विवक्षिता । व्याख्येये 'प्रपद्ये' इति वर्तमाननिर्देशस्तु अनुष्ठानकालाभिप्रायः ।
व्यापारानुवृत्तिकथनात्तु भाष्योदाहृतभक्त्यङ्गप्रपत्तिव्यवच्छेदः । सा हि मध्ये साधनरूपं
साध्यान्तरमुत्पाद्य विरतव्यापारा भवति; तदेव तु मुक्तिं साधयति । अस्त्वित्याशासनेन
भगवत्प्रपत्तेस्स्वरूपतोऽपि स्वादुतमत्वं सूच्यते ।
मे अकिञ्चनतमस्य अनन्यशरणस्य । एवं विज्ञापिताया विष्णुपत्न्याः प्रतिवचनं
निबध्नाति - अस्तु ते इति । रावणेऽपि तेन मैत्री भवतु ते' (रा. सुं. २१-२०) इति
1. पुरुषबुध्या अन्यथा - अ । 2. तमः कार्यव्युदासाय - अ । 3. रजः कार्यव्युदासाय - अ ।
-
अविरताऽस्तु मे ॥ २ ॥
शरणागतिगद्यम्
श्रु. भा. अविरता आफलसिद्धेरविश्रान्ता । अव्यवहितसाधनमित्यर्थः ।
व्यवहितसाधनं हि मध्ये साधनान्तरप्राचुर्ये स्वयं विरतं स्यात् । साक्षादस्तु मे । अस्तु
ते - इति 'तेन मैत्री भवतु ते ' (रा. सुं. २१-२०) इत्यादिमानगत्या निश्चित्येति केचित् ।
BRUABRUARURBRUABURURUBRUARURBRURURUKUZBRUA
र.र. - 'अधर्मं धर्ममिति या' (भ.गी. १८-३२) इति श्लोकाभ्यां गीतः । एतेन अनाप्तागमसिद्धत्वम्,
नित्यागमसिद्धत्वेऽपि 'पुरुषबुध्यन्यथा कल्पितत्वञ्च निरस्तं भवति ।
एवन्तु व्याख्यातं व्यासायैः - 'पारमार्थिकी इति 'तमः कार्यव्युदासः । आनुकूल्यादि
शरीरवती च सा । तद्धि तस्या उपायान्तरेभ्यो व्यावृत्तं स्वरूपम् । यथावस्थित इति
रजः कार्यव्युदासः 3 । प्रपत्तव्यविषयसम्बन्धरूपः प्रकारः, तत्साहित्यमभिप्रेतम् ।
शरणवरणानर्हे शरण्यत्वधीर्हि अयथावस्थिता स्यात्' इति ।
अविरता - आमोक्षदानादविश्रान्तव्यापारेत्यर्थः । व्यापारश्चात्र शरण्यप्रसादविशेष
एव । 'सकृदेव हि शास्त्रार्थ:, (ल.तं.१७-९०) 'सकृदेव प्रपन्नाय (रा.यु.१८-३३) 'ननु
प्रपन्नस्सकृदेव नाथ!' (स्तो.र.६४) इत्यादिबलादङ्गतस्स्वरूपतो वा अनुवृत्तिरिह न
विवक्षिता । व्याख्येये 'प्रपद्ये' इति वर्तमाननिर्देशस्तु अनुष्ठानकालाभिप्रायः ।
व्यापारानुवृत्तिकथनात्तु भाष्योदाहृतभक्त्यङ्गप्रपत्तिव्यवच्छेदः । सा हि मध्ये साधनरूपं
साध्यान्तरमुत्पाद्य विरतव्यापारा भवति; तदेव तु मुक्तिं साधयति । अस्त्वित्याशासनेन
भगवत्प्रपत्तेस्स्वरूपतोऽपि स्वादुतमत्वं सूच्यते ।
मे अकिञ्चनतमस्य अनन्यशरणस्य । एवं विज्ञापिताया विष्णुपत्न्याः प्रतिवचनं
निबध्नाति - अस्तु ते इति । रावणेऽपि तेन मैत्री भवतु ते' (रा. सुं. २१-२०) इति
1. पुरुषबुध्या अन्यथा - अ । 2. तमः कार्यव्युदासाय - अ । 3. रजः कार्यव्युदासाय - अ ।