2023-06-19 14:42:14 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
74
एते रसवदाद्यलङ्काराः शुद्ध सङ्कीर्ण भेदेन
दिविधाः ।
रसविरोधिनी
ध्वन्यालोकपारिभाषिकपदकोशः
रसोत्कर्षस्य वा रसोद्दीपनस्य वा रसाभिव्यक्तेर्वा याऽवरोधं
कल्पयति सा रसविरोधिनीति ज्ञेया ।
रसादिः
स च रसादिरलङ्कारः शुद्धः सङ्कीर्णो वा ।
रसाभासः
-
अनौचित्येन प्रवृत्तेर्दुष्टः रसः रसाभासः।
रसाभिव्यक्तिहेतुः
रसप्रतीतेः कारणम्। विभावादिकम् । कदाचित् रीति-
गुण-अलङ्कारादयोऽपि रसाभिव्यक्तिहेतवो भवन्ति ।
रसोद्दीपनम्
विभावाः आलम्बनविभावाः, उद्दीपनविभावाश्चेति
द्विप्रकारकाः। तेषु उद्दीपनविभावाः रसान् उद्दीपयन्ति ।
रसस्वभावमनुसृत्य उद्दीपनविभावाः अपि भिन्नरूपेषु
भवन्ति । उदाहरणार्थं शृङ्गाररसस्य विषये नायिकानायकौ
आलम्बनविभावरूपिणौ भवतः । कोकिलालापाः, गुञ्जद्भ्रमर-
एते रसवदाद्यलङ्काराः शुद्ध सङ्कीर्ण भेदेन
दिविधाः ।
रसविरोधिनी
ध्वन्यालोकपारिभाषिकपदकोशः
रसोत्कर्षस्य वा रसोद्दीपनस्य वा रसाभिव्यक्तेर्वा याऽवरोधं
कल्पयति सा रसविरोधिनीति ज्ञेया ।
रसादिः
स च रसादिरलङ्कारः शुद्धः सङ्कीर्णो वा ।
रसाभासः
-
अनौचित्येन प्रवृत्तेर्दुष्टः रसः रसाभासः।
रसाभिव्यक्तिहेतुः
रसप्रतीतेः कारणम्। विभावादिकम् । कदाचित् रीति-
गुण-अलङ्कारादयोऽपि रसाभिव्यक्तिहेतवो भवन्ति ।
रसोद्दीपनम्
विभावाः आलम्बनविभावाः, उद्दीपनविभावाश्चेति
द्विप्रकारकाः। तेषु उद्दीपनविभावाः रसान् उद्दीपयन्ति ।
रसस्वभावमनुसृत्य उद्दीपनविभावाः अपि भिन्नरूपेषु
भवन्ति । उदाहरणार्थं शृङ्गाररसस्य विषये नायिकानायकौ
आलम्बनविभावरूपिणौ भवतः । कोकिलालापाः, गुञ्जद्भ्रमर-