2023-06-19 14:42:13 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
भयम्
क्रूरमृगाणां, शिथिलगृहाणां च दर्शनम्, अरण्यप्रवेशः, मरणम्,
स्वजनवधबन्धनादिश्रवणम्, दर्शनम् वा अस्य रसस्य विभवाः
भवन्ति । शरीरप्रवेपनम्, करचरणनयनादीनां चलनम्, मुखवैवर्ण्यम्,
विस्वरत्वम् च अनुभावाः । स्तम्भ - स्वेद - गद्गद - रोमाञ्चादयः
सञ्चारिभावाः ।
ध्वन्यालोकपारिभाषिकपदकोशः
भावः
दैन्यात्मकचित्तवृत्तिः।
भयानकरसस्य स्थायीभावः । अनिष्टदर्शनाज्जात-
वागङ्गसत्त्वोपेतान् कव्यर्थान् भवयन्तीति भावाः ।
विभावेनाहृतो योऽर्थस्त्वनुभावेन गम्यते ।
वागङ्गसत्त्वाभिनयैः स भाव इति संज्ञितः ॥
भावना
67
नानभिनयसम्बन्धान् भावयन्ति रसानिमान्।
यस्मात्तस्मादमी भावाः विज्ञेयाः नाट्ययोक्तृभिः ॥
१) अनुभवजन्यः स्मृतिहेतुः । २) संस्कारभेदः । अयं
संस्कारभेदः अतीन्द्रियः । क्वचिदियं स्पन्देऽपि कारणं भवति ।
भावनाख्यस्तु संस्कारो जीववृत्तिरतीन्द्रियः । उपेक्षनात्मकस्तस्य
निश्चयः कारणम् भवेत्। स्मरणे प्रत्यभिज्ञायामप्यसौ हेतुरुच्यते।
क्रूरमृगाणां, शिथिलगृहाणां च दर्शनम्, अरण्यप्रवेशः, मरणम्,
स्वजनवधबन्धनादिश्रवणम्, दर्शनम् वा अस्य रसस्य विभवाः
भवन्ति । शरीरप्रवेपनम्, करचरणनयनादीनां चलनम्, मुखवैवर्ण्यम्,
विस्वरत्वम् च अनुभावाः । स्तम्भ - स्वेद - गद्गद - रोमाञ्चादयः
सञ्चारिभावाः ।
ध्वन्यालोकपारिभाषिकपदकोशः
भावः
दैन्यात्मकचित्तवृत्तिः।
भयानकरसस्य स्थायीभावः । अनिष्टदर्शनाज्जात-
वागङ्गसत्त्वोपेतान् कव्यर्थान् भवयन्तीति भावाः ।
विभावेनाहृतो योऽर्थस्त्वनुभावेन गम्यते ।
वागङ्गसत्त्वाभिनयैः स भाव इति संज्ञितः ॥
भावना
67
नानभिनयसम्बन्धान् भावयन्ति रसानिमान्।
यस्मात्तस्मादमी भावाः विज्ञेयाः नाट्ययोक्तृभिः ॥
१) अनुभवजन्यः स्मृतिहेतुः । २) संस्कारभेदः । अयं
संस्कारभेदः अतीन्द्रियः । क्वचिदियं स्पन्देऽपि कारणं भवति ।
भावनाख्यस्तु संस्कारो जीववृत्तिरतीन्द्रियः । उपेक्षनात्मकस्तस्य
निश्चयः कारणम् भवेत्। स्मरणे प्रत्यभिज्ञायामप्यसौ हेतुरुच्यते।