2023-06-19 14:41:57 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
एतादृशानां लक्षणग्रन्थानां सुखाध्ययनार्थं सोपानतामुपयान्ति
तत्तद्ग्रन्थगताः पारिभाषिकशब्दाः । ते शब्दाः नैकविधाः भवन्ति ।
ग्रन्थकर्तृभिः प्रयुक्तेषु तेषु पारिभाषिकशब्देषु केचन चिरन्तनाः परम्परागताः
भवन्ति । केचन पुनः तैरेव ग्रन्थकर्तृभिः नूतनतया कल्पिताः भवन्ति। केचन
शास्त्रान्तरोद्धृताः भवन्ति । अन्ये पुनः एतद्ग्रन्थमात्रसीमिताः भवन्ति। तादृशेषु
बहुविधेषु शब्देषु येषां शब्दानां परिज्ञानेन ध्वन्यालोक्सुखावबोधो भवति ये च
शब्दाः प्रायः ध्वन्यालोकमूलग्रन्थरथाः एव तादृशाः शब्दाः सर्वेऽप्यत्र समाकलिताः।
व्याख्यातृभिः प्रयुक्तानां शब्दानां ग्रहणं तु न कृतम् । तथास्वीकृताश्च शब्दाः
अकारादिक्रमेण श्रेणीकृताः । ततः विषयावबोधे तेषां शब्दानां प्राधान्यमनुसृत्य
क्वचित्तेषां विस्तरेण सोदाहरणं चार्थप्रतिपादनं कृतम्। क्वचिदर्थमात्रनिर्देशनमेव
कृतम् । अर्थ - निर्वचन- उदाहरणादिप्रदाने कदाचिदानन्दवर्धनाचार्यस्य
पूर्ववर्तिनामाचार्याणां भरत - भामहादीनां कदाचित् तस्य परवर्तिनां मम्मट
जयदेव - जगन्नाथादादीनां च मतानुसरणं कृतम् । अत्र प्रयोजनद्वयम्
अभीष्टमासीत् । एकं तु ध्वन्यालोकग्रन्थस्य सुलभावबोधो भवत्विति । द्वितीयं
च ध्वन्यालोकप्रयुक्तानां केषांचन शब्दानां तत्परवर्तिनि काले अर्थविस्तारः
कथमभूदित्यवगन्तुं शक्यते इति । यत्नोऽयं नूतनतया ध्वन्यालोकग्रन्थस्या-
ध्ययनरतानामुपयोगाय भवति, तथैव साहित्यशास्त्रगवेषणरतानां नवशोध-
च्छात्राणां चोपयोगाय भवति इति धिया साकारतां यापितः । विदुषामाशीर्बलेन
ग्रन्थोऽयं छात्रसन्ततेः सततोपयोगाय भवत्विति मे आशा ।
स्वीयेनाभिप्रायेण ग्रन्थमिममलङ्कृतवद्भ्यः अस्मदध्यापकेभ्यः आन्ध्र-
विश्वविद्यालयस्थसंस्कृतविभागवर्तमानाध्यक्षेभ्यः आचार्य जि ए शर्ममहोदयेभ्यः
सविनयं प्रणामाञ्जलिं निवेदयामि ।
एवमेव इमं ग्रन्थं Institue of Sanskrit and Indological Studies नाम्न्याः
स्वसंस्थाः पक्षतः प्रकाशयितुं अङ्गीकृत्य समुचितं प्रोत्साहं दत्तवद्भ्यः सुहृद्वरेभ्यः
विद्वद्वरेभ्यश्च डा इवटूरि श्रीनिवासराव् महोदयेभ्यः हार्दान् धन्यवादान् व्याहरामि ।
विदुषामामोदाय ग्रन्थमिमं समर्पयन् विरमामि विस्तरात्।
बुधजनविधेयः
डा. राणि सदाशिवमूर्तिः ।
तत्तद्ग्रन्थगताः पारिभाषिकशब्दाः । ते शब्दाः नैकविधाः भवन्ति ।
ग्रन्थकर्तृभिः प्रयुक्तेषु तेषु पारिभाषिकशब्देषु केचन चिरन्तनाः परम्परागताः
भवन्ति । केचन पुनः तैरेव ग्रन्थकर्तृभिः नूतनतया कल्पिताः भवन्ति। केचन
शास्त्रान्तरोद्धृताः भवन्ति । अन्ये पुनः एतद्ग्रन्थमात्रसीमिताः भवन्ति। तादृशेषु
बहुविधेषु शब्देषु येषां शब्दानां परिज्ञानेन ध्वन्यालोक्सुखावबोधो भवति ये च
शब्दाः प्रायः ध्वन्यालोकमूलग्रन्थरथाः एव तादृशाः शब्दाः सर्वेऽप्यत्र समाकलिताः।
व्याख्यातृभिः प्रयुक्तानां शब्दानां ग्रहणं तु न कृतम् । तथास्वीकृताश्च शब्दाः
अकारादिक्रमेण श्रेणीकृताः । ततः विषयावबोधे तेषां शब्दानां प्राधान्यमनुसृत्य
क्वचित्तेषां विस्तरेण सोदाहरणं चार्थप्रतिपादनं कृतम्। क्वचिदर्थमात्रनिर्देशनमेव
कृतम् । अर्थ - निर्वचन- उदाहरणादिप्रदाने कदाचिदानन्दवर्धनाचार्यस्य
पूर्ववर्तिनामाचार्याणां भरत - भामहादीनां कदाचित् तस्य परवर्तिनां मम्मट
जयदेव - जगन्नाथादादीनां च मतानुसरणं कृतम् । अत्र प्रयोजनद्वयम्
अभीष्टमासीत् । एकं तु ध्वन्यालोकग्रन्थस्य सुलभावबोधो भवत्विति । द्वितीयं
च ध्वन्यालोकप्रयुक्तानां केषांचन शब्दानां तत्परवर्तिनि काले अर्थविस्तारः
कथमभूदित्यवगन्तुं शक्यते इति । यत्नोऽयं नूतनतया ध्वन्यालोकग्रन्थस्या-
ध्ययनरतानामुपयोगाय भवति, तथैव साहित्यशास्त्रगवेषणरतानां नवशोध-
च्छात्राणां चोपयोगाय भवति इति धिया साकारतां यापितः । विदुषामाशीर्बलेन
ग्रन्थोऽयं छात्रसन्ततेः सततोपयोगाय भवत्विति मे आशा ।
स्वीयेनाभिप्रायेण ग्रन्थमिममलङ्कृतवद्भ्यः अस्मदध्यापकेभ्यः आन्ध्र-
विश्वविद्यालयस्थसंस्कृतविभागवर्तमानाध्यक्षेभ्यः आचार्य जि ए शर्ममहोदयेभ्यः
सविनयं प्रणामाञ्जलिं निवेदयामि ।
एवमेव इमं ग्रन्थं Institue of Sanskrit and Indological Studies नाम्न्याः
स्वसंस्थाः पक्षतः प्रकाशयितुं अङ्गीकृत्य समुचितं प्रोत्साहं दत्तवद्भ्यः सुहृद्वरेभ्यः
विद्वद्वरेभ्यश्च डा इवटूरि श्रीनिवासराव् महोदयेभ्यः हार्दान् धन्यवादान् व्याहरामि ।
विदुषामामोदाय ग्रन्थमिमं समर्पयन् विरमामि विस्तरात्।
बुधजनविधेयः
डा. राणि सदाशिवमूर्तिः ।