2023-06-19 14:42:06 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
32
"आदिकवी चतुरास्यौ कमलजवल्मीकजौ वन्दे ।
लोकश्लोकविधात्रोः ययोर्भिदा लेशमात्रेण ॥"
इत्यादिकविबिरुदभाजः वाल्मीकिमहर्षेः स्तुतिपराणि कविलोक-
प्रसिद्धानि वचांसि ।
आधार:
ध्वन्यालोकपारिभाषिकपदकोशः
अधिकरणम्, आश्रयो वा । व्याकरणशास्त्रानुसारं
औपश्लेषिक-वैषयिक-आभिव्यापकभेदेन अधिकरणम् त्रिविधम् ।
आधाराधेयभावः
आधारश्च आधेयश्च तयोर्भावः आधाराधेयभावः ।
एकस्य यदपेक्षया आधारत्वम् अपरस्य तदपेक्षया यत्र आधेयत्वं
"घटभूतलयोः" इव विद्यमाने तादृशे सम्बन्धभेदे आधाराधेयभावः
विद्यते ।
आधिकारिकम्
-
दृश्यश्रव्यकाव्येषु प्रधानम् इतिवृत्तम् आधिकारिकमुच्यते ।
अधिकारः फलस्वाम्यम् अधिकारी च तत्प्रभुः ।
तन्निर्वृत्तफलव्यापि वृत्तं स्यादाधिकारिकम् ॥
इति धनञ्जयवचनम् ।
आधेयः
आधारे स्थापनीयः विषयः ।
"आदिकवी चतुरास्यौ कमलजवल्मीकजौ वन्दे ।
लोकश्लोकविधात्रोः ययोर्भिदा लेशमात्रेण ॥"
इत्यादिकविबिरुदभाजः वाल्मीकिमहर्षेः स्तुतिपराणि कविलोक-
प्रसिद्धानि वचांसि ।
आधार:
ध्वन्यालोकपारिभाषिकपदकोशः
अधिकरणम्, आश्रयो वा । व्याकरणशास्त्रानुसारं
औपश्लेषिक-वैषयिक-आभिव्यापकभेदेन अधिकरणम् त्रिविधम् ।
आधाराधेयभावः
आधारश्च आधेयश्च तयोर्भावः आधाराधेयभावः ।
एकस्य यदपेक्षया आधारत्वम् अपरस्य तदपेक्षया यत्र आधेयत्वं
"घटभूतलयोः" इव विद्यमाने तादृशे सम्बन्धभेदे आधाराधेयभावः
विद्यते ।
आधिकारिकम्
-
दृश्यश्रव्यकाव्येषु प्रधानम् इतिवृत्तम् आधिकारिकमुच्यते ।
अधिकारः फलस्वाम्यम् अधिकारी च तत्प्रभुः ।
तन्निर्वृत्तफलव्यापि वृत्तं स्यादाधिकारिकम् ॥
इति धनञ्जयवचनम् ।
आधेयः
आधारे स्थापनीयः विषयः ।