2023-06-19 14:42:19 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
ध्वन्यालोकपारिभाषिकपदकोशः
वर्णनीयतन्मयीभवनयोग्यता ते स्वहृदयसंवादभाजः राहदगा
इति लोचनकारः ।
-
"अनुशीलनम् शब्दपाठः, अर्थपर्यालोचनम् च । तरयाभ्यास:
आम्रेडनम् । ततो हेतोर्विशदीभूते पूर्वमविशदे सम्प्रति विशदतां
गते मनोमुकुरे मणिमुकुरवदतिस्वच्छे मनसि वर्णनीयं विभावादि
तत्संबन्धिनस्तद्विषयतया तन्मयीभवनस्य तत्तादात्म्यापत्तिरूपस्थ
योग्यता सामर्थ्यमस्ति, ते सहृदयाः इति लक्षणमुक्तम् ।" इति
लोचनकारस्याभिप्रायविवरणं करोति कौमुदीकारः ।
101
ततः कौमुद्यां " हृदयस्य तादूप्येण सर्वत्रैकत्त्वात्तस्य
यस्मिन्नर्थे संवादोऽस्ति, तत्र संवादकान्तरनैरपेक्ष्येण ये
काव्यार्थमनुभवन्ति, ते विशुद्धतया तत्त्वावधारणनिपुणतया
प्रशस्तहृदयवन्तः सहृदयाः इत्युच्यन्ते ।" इति निर्वचनमपि लभ्यते ।
स्वतः सम्भवी
यत्र कविः ख्यातवृत्तम् अथवा लोकप्रसिद्धमेव इतिवृत्तं
स्वीकृत्य ध्वनिकाव्यं निर्माति तत्र स्वतस्सम्भवी ध्वनिरिति
ज्ञेयः । अयं संलक्ष्यक्रमव्यङ्ग्यध्वनिभेदस्य अर्थशक्तिमूलध्वनेः
प्रभेदः ।
एवं वादिनि देवर्षी पार्श्वे पितुरधोमुखी ।
लीलाकमलपत्राणि गणयामास पार्वती ॥
इत्यस्य उदाहरणम् भवति ।
वर्णनीयतन्मयीभवनयोग्यता ते स्वहृदयसंवादभाजः राहदगा
इति लोचनकारः ।
-
"अनुशीलनम् शब्दपाठः, अर्थपर्यालोचनम् च । तरयाभ्यास:
आम्रेडनम् । ततो हेतोर्विशदीभूते पूर्वमविशदे सम्प्रति विशदतां
गते मनोमुकुरे मणिमुकुरवदतिस्वच्छे मनसि वर्णनीयं विभावादि
तत्संबन्धिनस्तद्विषयतया तन्मयीभवनस्य तत्तादात्म्यापत्तिरूपस्थ
योग्यता सामर्थ्यमस्ति, ते सहृदयाः इति लक्षणमुक्तम् ।" इति
लोचनकारस्याभिप्रायविवरणं करोति कौमुदीकारः ।
101
ततः कौमुद्यां " हृदयस्य तादूप्येण सर्वत्रैकत्त्वात्तस्य
यस्मिन्नर्थे संवादोऽस्ति, तत्र संवादकान्तरनैरपेक्ष्येण ये
काव्यार्थमनुभवन्ति, ते विशुद्धतया तत्त्वावधारणनिपुणतया
प्रशस्तहृदयवन्तः सहृदयाः इत्युच्यन्ते ।" इति निर्वचनमपि लभ्यते ।
स्वतः सम्भवी
यत्र कविः ख्यातवृत्तम् अथवा लोकप्रसिद्धमेव इतिवृत्तं
स्वीकृत्य ध्वनिकाव्यं निर्माति तत्र स्वतस्सम्भवी ध्वनिरिति
ज्ञेयः । अयं संलक्ष्यक्रमव्यङ्ग्यध्वनिभेदस्य अर्थशक्तिमूलध्वनेः
प्रभेदः ।
एवं वादिनि देवर्षी पार्श्वे पितुरधोमुखी ।
लीलाकमलपत्राणि गणयामास पार्वती ॥
इत्यस्य उदाहरणम् भवति ।