2023-06-19 14:42:19 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
सर्गबन्धः
समासोक्तिः
संस्कृतमयं श्रव्यं महाकाव्यं सर्गबन्धः इत्युच्यते ।
सम्भोगशृङ्गारः
ध्वन्यालोकपारिभाषिकपदकोशः
चन्द्रालोके समासोक्तिः सोदाहरणमित्थं निरूपितम् ।
समासोक्तिः परिस्फूर्तिः प्रस्तुतेऽप्रस्तुतस्य चेत् ।
अयमैन्द्रीमुखं पश्य रक्तश्चुम्बति चन्द्रमाः ॥
प्रकाराः ।
संवाद :
99
सम्भोगस्य च परस्परप्रेमदर्शनसुरतविहरणादिलक्षणाः
संलङ्यक्रमव्यङ्ग्यत्वानुरणनध्वनिः
विवक्षितान्यपरवाच्यध्वनेः अथवा अभिधामूलध्वनेः
प्रकारोऽयम् । यस्मिन् सन्दर्भे प्रथमं अभिधेयार्थः तदनु
व्यङ्ग्यर्थश्च क्रमेण प्रतीयेते तयोः क्रमश्च स्पष्टतया बुद्ध्यते
च स ध्वनिः संलक्ष्यक्रम-व्यङ्ग्यध्वनिरिति उच्यते । तस्यैव
अनुरणनध्वनिरित्यपि व्यवहारो वर्तते । यथा कंचित् शब्दमनुसृत्य
अनुरणनं श्रूयते तथा अत्र वाच्यार्थमनुसृत्य व्यङ्ग्यार्थः
वीचीतरङ्गन्यायेन स्पष्टक्रमेण द्योतते इति कारणात् ।
संवादो ह्यन्यसादृश्यम् । संवादो हि काव्यार्थस्योच्यते
समासोक्तिः
संस्कृतमयं श्रव्यं महाकाव्यं सर्गबन्धः इत्युच्यते ।
सम्भोगशृङ्गारः
ध्वन्यालोकपारिभाषिकपदकोशः
चन्द्रालोके समासोक्तिः सोदाहरणमित्थं निरूपितम् ।
समासोक्तिः परिस्फूर्तिः प्रस्तुतेऽप्रस्तुतस्य चेत् ।
अयमैन्द्रीमुखं पश्य रक्तश्चुम्बति चन्द्रमाः ॥
प्रकाराः ।
संवाद :
99
सम्भोगस्य च परस्परप्रेमदर्शनसुरतविहरणादिलक्षणाः
संलङ्यक्रमव्यङ्ग्यत्वानुरणनध्वनिः
विवक्षितान्यपरवाच्यध्वनेः अथवा अभिधामूलध्वनेः
प्रकारोऽयम् । यस्मिन् सन्दर्भे प्रथमं अभिधेयार्थः तदनु
व्यङ्ग्यर्थश्च क्रमेण प्रतीयेते तयोः क्रमश्च स्पष्टतया बुद्ध्यते
च स ध्वनिः संलक्ष्यक्रम-व्यङ्ग्यध्वनिरिति उच्यते । तस्यैव
अनुरणनध्वनिरित्यपि व्यवहारो वर्तते । यथा कंचित् शब्दमनुसृत्य
अनुरणनं श्रूयते तथा अत्र वाच्यार्थमनुसृत्य व्यङ्ग्यार्थः
वीचीतरङ्गन्यायेन स्पष्टक्रमेण द्योतते इति कारणात् ।
संवादो ह्यन्यसादृश्यम् । संवादो हि काव्यार्थस्योच्यते