daśakumāracaritam savyākhyānam /260

२४८
 
दशकुमारचरितम् ।
 
[ सप्तमः
 
नाय्य, अन्तरङ्गनरशतैर्यथेष्टदृष्टान्तरालं सरः क्रियेत, रक्षा च

तीरात्रिंशद्दण्डान्तराले सैनिकजनेन सादरं रचनीया । कस्तत्र तज्जा-
नाति यच्छिद्रेणारयश्चिकीर्षन्ति' इति । तत्तस्य हृदयहारि

जातम् । तदधिकृतैश्च तत्र कृत्ये रन्ध्रदर्शनासहैरिच्छां च राज्ञः

कन्यकातिरागजनितां नितान्तनिश्चलां निश्चित्यार्थ एष न

निषिद्धः । तथास्थितश्च तदासादनदृढतराशयश्च स आख्यायत -

'राजन्, अत्र ते जनान्ते चिरं स्थितम्, न चैकत्र चिरस्थानं नः

शस्तम् । कृतकृत्यश्चेह न [^१]द्रष्टासि । यस्य ते राष्ट्र प्रे ग्रासाद्यासा-

दितं तस्य ते किंचिदनाचर्य कार्य गतिरार्यग' इति । तत्रैत-

च्चिरस्थानस्य कारणम् । तच्चाद्य सिद्धम् । गच्छ गृहान् । यथा-
ई
र्हजलेन हृद्यगन्धेन स्नातः सितस्रगङ्गरागः शक्तिसदृशेन दाने-
नारार् [^२]राधितधरणितलतैतिलगणस्तिलस्ने हसिक्तयष्ट्यप्रप्ग्र [^३]ग्रथितवर्तिकाभि-
ग्निशिखासहस्रग्रस्तनैशान्धकार राशिरागत्यार्थसि-द्धये यतेथाः' इति । स
किल कृतज्ञतां दर्शयन्– 'असिद्धिरेषा सिद्धिः, यद्दसंनिधिरी-
हार्याणाम् । कष्टा चेयं निःसङ्गता या निरागसं दासजनं
 

 
पदचन्द्रिका ।
 

 
शब्दस्य षोडशहस्त प्रमाणमिति व्याख्यातं वृत्तिकृता । दृष्टान्तरालं ज्ञातमध्यम् ।
हृदयहारि चित्तहारि । तदासादनं तच्छब्देन सरस्तस्यासादनमधिष्ठापनम् । अतिशयेन
दृढ आशयः यस्य । रागो रञ्जनं रागातिशयः । एकत्रैकस्मिन्स्थाने । शस्तं प्रशस्तम् ।

गृहान् । 'गृहाः पुंसि च भूम्न्येव' इत्यमरः । सड्यास्रङ्माला । अङ्गरागश्चर्चा । घधरणि-
तलं पृथ्वीतलं तत्र तैतिलगणः देवगणः । तिलस्नेहं तिलतैलम् । वर्तिका वस्त्र-
कृतनालिका । भाषया 'पलीता' इति ख्याता । तस्यामग्निशिखा अग्निज्वाला ।
य ग्रस्तो गिलितः । नैशान्धकारराशी रात्रितिमिरसमूहः 1। अर्थसिद्धयेऽर्थप्राध्प्त्यर्थम् ।

यतेथाः । 'यती प्रयत्नने' अस्माल्लिडिङि मध्यमपुरुषैकवचनम् । असंनिधिरसंनिधा-
नम् । आर्याणां श्रेष्ठानाम् । निरागसं निरपराधम् । गरीयसां गुरूणाम् । निरा-

 
भूषणा ।
 

 
इत्यमरः । रन्ध्रदर्शनास हैः । रन्ध्रदर्शननिपुणैरित्यर्थः । जनान्ते जनपदमध्ये ।
'जनो जनपदे प्रोक्तः' इति हलायुधः । शस्तं प्रशस्तम् । धरणितलतैतिला भूदेवाः ।

 
लघुदीपिका ।
 

 
'जनो जनपदे प्रोक्तः' इति हलायुधः । शस्तं प्रशस्तम् । धरणितलतैतिला भूदेवाः ।
 
पाठा० -
 
[^१]G. 'तिष्ठामि .
[^२]G. 'धरणितैतिल:'.
[^३]G. 'चेलाञ्चलखण्डकाभि
ग्निशिखासहस्त्रास्त',