2023-05-18 02:10:17 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
दशकुमारचरितम् ।
[ द्वितीयः
तन्मुखेन च सारतः कर्मतः शीलतश्च सकलमेव नगरमवधार्य
धूर्जटिकण्ठकल्माषकालतमे तमसि नीलनिवसनार्धोरुकपरिहितो
बद्धतीक्ष्णकौक्षेयकः फणिमुखकाकली संदंशकपुरुषशीर्षकयोगचूर्णयो-
गवर्तिकामानसूत्रकर्कटकरज्जुदीपभाजन भ्रमरकरण्डकप्रभृत्यनेकोप-
९८
पदचन्द्रिका ।
धूर्जटीति ॥ धूर्जटिर्महादेवः । 'धूर्जटिर्नीललोहितः' इत्यमरः । तत्कण्ठे
यत्कल्माषं कालिमा । 'सितेतरः स्यात्कल्माषम्' इति शाश्वतः । तद्वत्कालत मेऽति-
श्यामले । नीलनिवसनं नीलवस्त्रं तस्य यदर्धोरुकमवगुण्ठनवस्त्रम् । 'अर्धोरुकं वरस्त्री-
णाम्' इत्यमरः । परिहित आच्छादितः । कौक्षेयकः करवालः । 'कौक्षेयको मण्डलायः
करवालः कृपाणवत्' इत्यमरः । येनेति तथा । फणिमुखं सुरुङ्गासाधनम् । काकली
कर्तरी । संदंशकः भाषया 'सांडशी' इति । पुरुषशीर्षकं पुरुषशीर्षप्रतिकृतिकाष्ठमयं
शिरः । योगवर्तिकोपायाञ्जनम् । मानसूत्रं प्रमाणरज्जुः । कर्कटको यन्त्रसाधनम् ।
भाषया 'कर्काटक' इत्युच्यते । कर्कटकस्त्वहौ । 'बिल्ये कुचन्दने वृक्षे यन्त्राङ्गे रक्त-
चन्दने' इति महीपः । रज्जुरारोहणसाधनम् । दीपभाजनं भ्रमरकरण्डकं दीप-
।
भूषणा ।
दुरोदरावतारो द्यूतकारावतारः । 'दुरोदरो द्यूतकारे पणे द्यूते दुरोदरम्' इत्य
मरः । सारतो बलात् । 'सारो बले स्थिरांशे च' इत्यमरः । कल्माषः । 'चित्रं
किमरकल्माष - ' इत्यमरः । नीलवसनार्धोरुकपरिहितश्छादितः । 'अर्धोरुकं वरस्त्रीणां
स्या चण्डात कमंशुकम्' इत्यमरः । कौक्षेयकोऽसिः । 'कौक्षेयको मण्डलाप्रः' इत्यमरः ।
'कुलकुक्षिप्रीवाभ्यः -' (४१२९६ ) इति ढकञ् । फणिमुखं खननसाधनम् । 'सवरी'
इति भाषायाम् । काकली । 'निद्राति जागर्ति वेति बोधनार्थ कलमधुरध्वनिवाद्य-
विशेषः' इति गुरुचरणाः । 'काकली तु कले सूक्ष्मे ध्वनौ तु मधुरास्फुटे' इत्यमरः ।
वाद्ये भक्तिः । संदंशकः 'सांडशी' इति भाषायाम् । पुरुषशीर्षकं पुरुषशीर्षप्रति-
कृतिकाष्ठमयं शिरः । 'इवे प्रतिकृतौ (५॥३॥९६ ) इति कन् । चूर्ण निघ्यञ्जनौषधि-
मूलादिचूर्णम् । योगवर्तिका यस्याः प्रज्वालनात्सर्वत्र सर्पा एव लोचनगोचरा भव-
न्ति । यत्प्रभया मोहमुपयान्ति जनाः सा । मानसूत्रं विस्तारायाममानार्थ सूत्रम् ।
रजुरालम्ब्यावरोहणार्थम् । भ्रमरकरण्डकं दीपनिर्वापकशलभभाजनम् । पटभास-
लघुदीपिका ।
पूर्णम् । देविष्यामि क्रीडिष्यामि । 'दिवु क्रीडादौ' । व्यत्यजषत् व्यतिषक्तोऽभ-
वत् । 'अर्धोरुकं वरस्त्रीणां स्याञ्चण्डातकमंशुकम्' । परिहित आच्छादितः । कौक्षे-
यकोऽसिः । 'कौक्षेयको मण्डलाप्रः करवालः कृपाणवत्' । फणिमुखं सुरुङ्गासा-
धनम् । काकली कर्तरी । संदंशक: सांडसी । पुरुषशीर्षकं पुरुषशीर्षप्रतिकृति-
काष्ठमयं शिरः । योगवर्तिकोपायाञ्जनम् । 'वर्तिकाजनतूलिके' । मानसूत्रं प्रमाण-
[ द्वितीयः
तन्मुखेन च सारतः कर्मतः शीलतश्च सकलमेव नगरमवधार्य
धूर्जटिकण्ठकल्माषकालतमे तमसि नीलनिवसनार्धोरुकपरिहितो
बद्धतीक्ष्णकौक्षेयकः फणिमुखकाकली संदंशकपुरुषशीर्षकयोगचूर्णयो-
गवर्तिकामानसूत्रकर्कटकरज्जुदीपभाजन भ्रमरकरण्डकप्रभृत्यनेकोप-
९८
पदचन्द्रिका ।
धूर्जटीति ॥ धूर्जटिर्महादेवः । 'धूर्जटिर्नीललोहितः' इत्यमरः । तत्कण्ठे
यत्कल्माषं कालिमा । 'सितेतरः स्यात्कल्माषम्' इति शाश्वतः । तद्वत्कालत मेऽति-
श्यामले । नीलनिवसनं नीलवस्त्रं तस्य यदर्धोरुकमवगुण्ठनवस्त्रम् । 'अर्धोरुकं वरस्त्री-
णाम्' इत्यमरः । परिहित आच्छादितः । कौक्षेयकः करवालः । 'कौक्षेयको मण्डलायः
करवालः कृपाणवत्' इत्यमरः । येनेति तथा । फणिमुखं सुरुङ्गासाधनम् । काकली
कर्तरी । संदंशकः भाषया 'सांडशी' इति । पुरुषशीर्षकं पुरुषशीर्षप्रतिकृतिकाष्ठमयं
शिरः । योगवर्तिकोपायाञ्जनम् । मानसूत्रं प्रमाणरज्जुः । कर्कटको यन्त्रसाधनम् ।
भाषया 'कर्काटक' इत्युच्यते । कर्कटकस्त्वहौ । 'बिल्ये कुचन्दने वृक्षे यन्त्राङ्गे रक्त-
चन्दने' इति महीपः । रज्जुरारोहणसाधनम् । दीपभाजनं भ्रमरकरण्डकं दीप-
।
भूषणा ।
दुरोदरावतारो द्यूतकारावतारः । 'दुरोदरो द्यूतकारे पणे द्यूते दुरोदरम्' इत्य
मरः । सारतो बलात् । 'सारो बले स्थिरांशे च' इत्यमरः । कल्माषः । 'चित्रं
किमरकल्माष - ' इत्यमरः । नीलवसनार्धोरुकपरिहितश्छादितः । 'अर्धोरुकं वरस्त्रीणां
स्या चण्डात कमंशुकम्' इत्यमरः । कौक्षेयकोऽसिः । 'कौक्षेयको मण्डलाप्रः' इत्यमरः ।
'कुलकुक्षिप्रीवाभ्यः -' (४१२९६ ) इति ढकञ् । फणिमुखं खननसाधनम् । 'सवरी'
इति भाषायाम् । काकली । 'निद्राति जागर्ति वेति बोधनार्थ कलमधुरध्वनिवाद्य-
विशेषः' इति गुरुचरणाः । 'काकली तु कले सूक्ष्मे ध्वनौ तु मधुरास्फुटे' इत्यमरः ।
वाद्ये भक्तिः । संदंशकः 'सांडशी' इति भाषायाम् । पुरुषशीर्षकं पुरुषशीर्षप्रति-
कृतिकाष्ठमयं शिरः । 'इवे प्रतिकृतौ (५॥३॥९६ ) इति कन् । चूर्ण निघ्यञ्जनौषधि-
मूलादिचूर्णम् । योगवर्तिका यस्याः प्रज्वालनात्सर्वत्र सर्पा एव लोचनगोचरा भव-
न्ति । यत्प्रभया मोहमुपयान्ति जनाः सा । मानसूत्रं विस्तारायाममानार्थ सूत्रम् ।
रजुरालम्ब्यावरोहणार्थम् । भ्रमरकरण्डकं दीपनिर्वापकशलभभाजनम् । पटभास-
लघुदीपिका ।
पूर्णम् । देविष्यामि क्रीडिष्यामि । 'दिवु क्रीडादौ' । व्यत्यजषत् व्यतिषक्तोऽभ-
वत् । 'अर्धोरुकं वरस्त्रीणां स्याञ्चण्डातकमंशुकम्' । परिहित आच्छादितः । कौक्षे-
यकोऽसिः । 'कौक्षेयको मण्डलाप्रः करवालः कृपाणवत्' । फणिमुखं सुरुङ्गासा-
धनम् । काकली कर्तरी । संदंशक: सांडसी । पुरुषशीर्षकं पुरुषशीर्षप्रतिकृति-
काष्ठमयं शिरः । योगवर्तिकोपायाञ्जनम् । 'वर्तिकाजनतूलिके' । मानसूत्रं प्रमाण-