2023-02-28 18:19:49 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
महाकविबाण-विरचितं चण्डीशतकम् [ पद्याङ्क ६-७ व्याख्या
स्थि
वधप्रभावादित्यर्थः; किंभूतस्त्रिदशपतिरिपुः दूरदुष्टाशयोपि दूरमत्यर्थं दुष्ट
प्रा
आशयश्चित्तं यस्य सः तादृशोऽपि
कुर्वन् नाके प्रतिष्ठां प्राप; वादयन् मण्डलीं नूपुरस्य,
शृंगस्य शृंगाग्रताभागेन, कथंभूता मण्डली नूपुरस्य रणितमणि: रणिता मणयो
यस्याः सा रणितमणिः तां तथोक्तां, कामि
यन् दण्डेन, किमुक्
कलुषचित्ततया वादयत् महिषो
भावार्थस्तु यः किल देवीपादोपशल्ये वीणां वादयति स मृतः स्वर्
प्रथमश्लोके परमेश्वर्याः ब्रह्मस्वरूपत्वं निरूप्य साम्प्रतं पुनर्लौ
चितं वीर्यातिशयं निरूपयन्नाह
निष्ठ्
गर्भे दर्भाग्रसूचीलघुरिव गणितो नोपसर्प्पन्समीपम् ।
नाभौ वक्त्
दैत्याधीशो विनाशं रणभुवि गमितः साऽस्तु शांत्यै शिवा वः ॥७॥
$
}
कुं० वृ०
यया रणभुवि संग्रामभूमौ दैत्यानामधीशो महिषो विनाशं गमितः प्राणवियोजितः ।
कि
किं कुर्
नाभिप्रदेशे वक्त्रं कृत्वा, किम्भूतं वक्त्रं, प्रविष्टाकृतिविकृति प्रविष्
प्रा
आकृतेः पूर्व्वाकारस्य विकृतिर्विकारो यस्मिन् तत् प्रविष्टाकृतिविकृति प्राप्ताकार-
वैपरीत्यं प्रविष्टग्रहणादिति ज्ञायते, तद्वक्त्रे विकारेण तदैव प्रवेशो
अन्यथा प्रविष्टग्रहणं व्यर्थं स्यात्, अधिकं सत्
ग्रहणस्य एतत्सामर्थ्
मुखं नाभिप्रदेश
तदेव विवृण्
ष्ठीव् निरसने, भूते कर्म्मणि क्तः, छ्वोः
नखशिखरहतः नखस्य शिखरं नखशिखरं तेन
तलमध्ये दर्भाग्र
तद्वल्लघुः दर्भाग्रसूचील