2023-02-27 10:04:42 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
[ १७
}
विग्रहः, कथं प्रकृ
विभ्रमं भ्
पक्षे एव शब्द: स्वयोगस्यावस्थापकः, यथा शङ्खः पाण्डुर एवेति अथवाक्षेपे न तु
नायं प्राणी अन्यः कश्चिदपि तु; किमुक्
तरिक
तत्किं युष्
इत्यभिप्रायेण देवी स्वभ्
भ्रूः ! मा भांक्षीर्विभ्रमं, विभ्रमं भङ्
विंशतिविधः लीलाभेद उत्कटः । अधर ! अधरोष्ठ ! विधुरता केयं, किमिदं वैधुर्यं
प्रस्फुरणं, आस्य ! मुख ! रागत्वं अस्य क्षिप, पाणे ! हस्त ! कलहश्रद्धया कलहस्ये -
च्छया
पूर्वस्मिन् पद्ये महिषस्य माहात्म्यातिशयं वर्णयित्वा साम्प्रतं[7b] भगवत्याः
प्रभावप्राचुर्यं प्रकटयन् द्वितीयं श्लोकमवतारयति-
हुङ्कारे न्यक्कृतोदन्त्रति महति जिते शिञ्जितैर्नृपुरस्य,
श्लिष्यच्छृङ्गक्षतेऽपि क्षरदसृजि निजा
स्कन्धे विन्ध्याद्रिबुद्
दज्ञानादेव यस्याश्चरण इति शिवं सा शिवा
2.
कुं०
का, यस्याश्चरण एव महिषस्या
साधनान्तरव्यावृत्त्यर्थः । मह्यां शेते इति महिषः,
हेतुभि:
विन्ध्यश्चासावद्रिश्च विन्ध्याद्रिः तस्य बुद्धिस्तया ।
अनेन स्कन्धस्य महत्त्वं देव्याश्च अनायासो द्योत्यते। इतीति किम्, महिषेण यो
हुङ्कारो व्यधायि तस्मिन् नूपुरस्य शिञ्जितै
'न्यक्कृतोदन्वति' न्यक् नीचैः कृत उदन्वान् समुद्रो येन । "उदन्वान् उदधौ च
इति, उदन्भावो मतो निपात्यते, उपचारवृत्त्या उदन्वत् घोषोऽपि तच्छब्देनो-
च्यते । अत्र शब्दस्य मुख्यलाक्षणिकव्यञ्जकत्वेन त्रैविध्ये लक्ष्याश्रितत्वाल्लक्षणा-
व्यापारवत्त्वाच्च लाक्षणिकत्वम् । 'लक्ष्यलक्षकस्य लाक्षणिकस्य लक्षनिष्ठो व्यापारो
१.
[^1] शिवं, इति प्र
:
-
:
1
M
•
S