2023-02-24 17:17:45 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
7
7
1
म्।
वगता
इति
अष्टो
इजेन्द्रा-
भीष्मवधपर्व 1
पद्याङ्क ५७-५८ व्याल्पा ] मेवपाटेश्वर-कुम्भकर्णकृत-वृत्ति समेतम्
[१०५
:
रक्षणे इत्यनुमोयते भवद्भिः किदिशो गृहीताः कुत्सितो मार्ग प्रादृतः हे
शाङ्गिन् ! सङ्ग्राममुक्त्या सङ्गरत्यागेन लघुरसि गुरुत्वं गतं तर्हि साधु युक्तम्,
एतत् तार्येण गरुडेन त्वं तैक्ष्ण्यं शीघ्रतां गमितः वेगवत्साहचर्य्यात् वेगवत्ता
युक्ता एव; अन्यच्च, हे स्वर्नाथ इंन्द्र ! समरतः सङ्ग्रामात् स्वं भारमीयं बलं
नश्यत् पलायमानं पश्य, तव नेत्रपङि कर्न उत्खाता, नेत्रपक्तिश्चेद्भवति नश्यद्वलं
कि न पश्यसि ? ॥ ५७॥
*
.
सं० व्या०-५७. नष्टानष्टाविति ॥ उमा गोरी वो युष्मान् जायतां
रक्षतु, कि कुर्वती प्रसुरं महिषासुर व्यसु गतप्राणं विदधती, किंभूतं इत्येवात्तदर्प
गृहीतगर्वमद, विगंता प्रसवो यस्य, श्रत्तो दर्पो येनेति विग्रहः कथमात्तदप्प-
मित्याह नष्टानष्टौ गजेन्द्रोनित्यादि, हे वसवः यूयं भ्रष्टो गजेन्द्रान् न प्रवत ने
रक्षत कि दिशो द्राक् क्षिप्रं गृहीताः एतदुक्तं भवति रक्षितदिग्गजानां यूष्माकं दिशो
भवन्ति न तु पलायमानानामित्यादि, हे शाङ्गिन् ! विष्णो ! सङ्ग्रामयुक्त्या लघुरसि
सङ ग्रामयोगे लघुरसि भवसि [इति] साधु युक्त, तार्येण गरुडेन तैक्ष्ण्यं तीक्ष्णतां
शीघ्रतां गमितो नीतः, हे स्वर्नाथ स्वर्गपते ! समरतः नश्यत् पलायमानं बलं सैन्यं
स्वमात्मीयं पश्य अवलोकय नेत्रपङ तिर्नयनावलिनं तवोत्खातोत्पाटितेति ॥ ५७॥
श्रुत्वा शत्रुं दुहित्रा निहतमतिजडोऽप्यागतोऽह्राय हर्षा -
दाश्लिष्यच्छैलकल्प महिषमवनिमृद्बान्धवो विन्ध्यबुद्धया ।
अस्याः श्वेतीकृतेऽस्मिन् स्मितदशन रुचा तुल्यरूपो हिमाद्रि-
द्रग् द्राधीया निवासीदवतमसनिरासाय' सा स्तादुमा चः ॥५८॥
कुं० वृ० - सा उमा पार्व्वती वो युष्माकं प्रवतमसनिरासाय प्रज्ञाननाशाय
स्तात् भवतात्, अवतमसं अन्धकारमिति श्रवसमन्वेभ्यस्तमस इति प्रव-प्रत्ययान्तं,
यस्याः स्मितेन विशिष्टा दशनाः, स्मितदशनाः स्मितवशात् ईपद्रिलोकनीयता
गतास्तेषां रुक्कान्तिस्तया प्रस्मिन् महिपे श्वेतोकृते हिमाद्रिदकि शीघ्र हामीमा
निवासीत् दीर्घतर इवासीत् कथम्भूतो हिमाद्रिः, तुल्यः समाना कि
कुर्व्वन् विन्ध्यबुद्धघाञ्चलघिया शैलकल्पं महिपं महिलध्यत् कथंग्रहात
भत एव प्रतिजड एव, यतो महिपविन्ध्ययोविवकं न प्रवृति
भवनिभृवान्धवः अवनिभृतां पचतानां बान्धवः श्रत मिि
किविशिष्टो हिमाद्रिः दुहिया रात्र नितंत्रातः कुमः श्रुति ॥५॥
.
7
1
म्।
वगता
इति
अष्टो
इजेन्द्रा-
भीष्मवधपर्व 1
पद्याङ्क ५७-५८ व्याल्पा ] मेवपाटेश्वर-कुम्भकर्णकृत-वृत्ति समेतम्
[१०५
:
रक्षणे इत्यनुमोयते भवद्भिः किदिशो गृहीताः कुत्सितो मार्ग प्रादृतः हे
शाङ्गिन् ! सङ्ग्राममुक्त्या सङ्गरत्यागेन लघुरसि गुरुत्वं गतं तर्हि साधु युक्तम्,
एतत् तार्येण गरुडेन त्वं तैक्ष्ण्यं शीघ्रतां गमितः वेगवत्साहचर्य्यात् वेगवत्ता
युक्ता एव; अन्यच्च, हे स्वर्नाथ इंन्द्र ! समरतः सङ्ग्रामात् स्वं भारमीयं बलं
नश्यत् पलायमानं पश्य, तव नेत्रपङि कर्न उत्खाता, नेत्रपक्तिश्चेद्भवति नश्यद्वलं
कि न पश्यसि ? ॥ ५७॥
*
.
सं० व्या०-५७. नष्टानष्टाविति ॥ उमा गोरी वो युष्मान् जायतां
रक्षतु, कि कुर्वती प्रसुरं महिषासुर व्यसु गतप्राणं विदधती, किंभूतं इत्येवात्तदर्प
गृहीतगर्वमद, विगंता प्रसवो यस्य, श्रत्तो दर्पो येनेति विग्रहः कथमात्तदप्प-
मित्याह नष्टानष्टौ गजेन्द्रोनित्यादि, हे वसवः यूयं भ्रष्टो गजेन्द्रान् न प्रवत ने
रक्षत कि दिशो द्राक् क्षिप्रं गृहीताः एतदुक्तं भवति रक्षितदिग्गजानां यूष्माकं दिशो
भवन्ति न तु पलायमानानामित्यादि, हे शाङ्गिन् ! विष्णो ! सङ्ग्रामयुक्त्या लघुरसि
सङ ग्रामयोगे लघुरसि भवसि [इति] साधु युक्त, तार्येण गरुडेन तैक्ष्ण्यं तीक्ष्णतां
शीघ्रतां गमितो नीतः, हे स्वर्नाथ स्वर्गपते ! समरतः नश्यत् पलायमानं बलं सैन्यं
स्वमात्मीयं पश्य अवलोकय नेत्रपङ तिर्नयनावलिनं तवोत्खातोत्पाटितेति ॥ ५७॥
श्रुत्वा शत्रुं दुहित्रा निहतमतिजडोऽप्यागतोऽह्राय हर्षा -
दाश्लिष्यच्छैलकल्प महिषमवनिमृद्बान्धवो विन्ध्यबुद्धया ।
अस्याः श्वेतीकृतेऽस्मिन् स्मितदशन रुचा तुल्यरूपो हिमाद्रि-
द्रग् द्राधीया निवासीदवतमसनिरासाय' सा स्तादुमा चः ॥५८॥
कुं० वृ० - सा उमा पार्व्वती वो युष्माकं प्रवतमसनिरासाय प्रज्ञाननाशाय
स्तात् भवतात्, अवतमसं अन्धकारमिति श्रवसमन्वेभ्यस्तमस इति प्रव-प्रत्ययान्तं,
यस्याः स्मितेन विशिष्टा दशनाः, स्मितदशनाः स्मितवशात् ईपद्रिलोकनीयता
गतास्तेषां रुक्कान्तिस्तया प्रस्मिन् महिपे श्वेतोकृते हिमाद्रिदकि शीघ्र हामीमा
निवासीत् दीर्घतर इवासीत् कथम्भूतो हिमाद्रिः, तुल्यः समाना कि
कुर्व्वन् विन्ध्यबुद्धघाञ्चलघिया शैलकल्पं महिपं महिलध्यत् कथंग्रहात
भत एव प्रतिजड एव, यतो महिपविन्ध्ययोविवकं न प्रवृति
भवनिभृवान्धवः अवनिभृतां पचतानां बान्धवः श्रत मिि
किविशिष्टो हिमाद्रिः दुहिया रात्र नितंत्रातः कुमः श्रुति ॥५॥
.