2023-03-13 20:33:13 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
[ पद्याङ्क ४ व्याख्या
तस्मिन् परः स चासौ हरश्च तेन निक्षिप्तया, इदमुक्
शिरश्चुम्बितया
शशिरुचा, ग्लपिता शशिन: रुक् चन्द्रकान्तिरधिकप्रबलेन येन स ग्लपितशशिरुक्,
नूपुरेण नूनं निश्चितं नो जाता या शोभते ज्योत्स्नया वा नखानां चन्द्रिकया वा
शोभा न जाता तां
ज्योत्स्नया च योजनीयमिति ॥३॥
महाकविबाण-विरचितं चण्डीशतकम्
wwwwww
T
मृत्योस्तुल्यं
किं वा कृष्णांह्रिपद्मद्
प्राप्ताः सन्ध्याः स्मरा
देवैर्देवीत्रिशूलक्षतमहिषजुषो रक्तधारा जयन्ति ॥४॥
-
कुं०वृ०
रक्तधाराः, ऊर्ध्वं निःसृताः, "धारा कारा रुधिरस्य प्रवाहा" इत्यर्
अधोगामित्वमतिक्रम्य ऊर्ध्वगमनात् जगदानन्दहेतुत्वाच्च लोकोत्तरस्वरूपा जयन्ती
त्युक्तम् । कतिसंख्याकाः, तिस्रः इति । किम्भूताः, देवीत्रिशूला
त्रिशूलं देवी
महिषः तं जुषन्तीति तास्तथा । किंभूताः, देवैरित्यूह्यमानाः, उत्प्रेक्षमाणाः । इतीति
किम्, 'नु' वितर्के, एता मृत्योः तिस्रो जिह्
सनाभिलाषात् तुल्यमेककालं त्रिलो
लोकानां समाहारस्त्रिलोकी ताम् । ननु मृत्योरेकजिह्वत्वात् तिस्रो जिह्वा इति
कथं, उच्यते
में
र्मेघोन्नतिवत् । क्वचित्कार्यानुरूपं कारणमनुमीयते, यावत्कार्यमारब्धं तावतैव
कारणेन भवितव्यम् ।
कारणमौचितीमावहति । पुनः का इव, विष्णुपद्या: गंगायास्तिस्रः पदव्यः मार्गाः
कि
किं वा इवार्थे । ननु विष्णुपद्या शुभ्रया कथमुपमीयन्ते रक्तधारा: ?
विशेषणमाह
घुं
र्द्युतयस्ताभिः अरुणि
इति रूपकालङ्कारो वा । पुनः का इव, उत इति वितर्के, स्मरारेर्नुतिभिः स्वयं
------------------
[^१] तुर्यं, इति प्र
CC-0. RORI. Digitized by Sri Muthulakshmi Research Academy
"