2023-03-13 20:26:54 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
मेदपाटेश्वर-कुम्भकर्ण-कृत-वृत्तिसमेतम्
[ १७
विग्रहः, कथं प्रकृ
विभ्रमं भ्रूरित्यादि, अयं ना पुरुषो मायामहिषरूप: प्राण्येव, न च प्राणी, अत्र
पक्षे एव शब्द: स्वयोगस्यावस्थापकः, यथा शङ्खः पाण्डुर एवेति अथवाक्षेपे न तु
नायं प्राणी अन्यः कश्चिदपि तु; किमुक्
तल्कि
तत्किं युष्माभिरसमय एव वृथा कोपात् विकृतिरास्थीयते, स्वस्था भवन्तु, भवन्त्वत
इत्यभिप्रायेण देवी स्वभ्
भ्रूः ! मा भांक्षीर्विभ्रमं, विभ्रमं भङ्गं मा कार्
वि
विंशतिविधः लीलाभेद उत्क
प्रस्फुरणं, आस्य ! मुख ! रागत्वं अस्य क्षिप, पाणे ! हस्त ! कलहश्रद्धया कलहस्ये
च्छया
!
पूर्वस्मिन् पद्ये महिषस्य माहात्म्यातिशयं वर्णयित्वा साम्प्रतं[7b] भगवत्याः
प्रभावप्राचुर्यं प्रकटयन् द्वितीयं श्लोकमवतारयति-
हुङ्कारे न्यक्कृतोदन्
श्लिष्यच्छृङ्गक्षतेऽपि क्षरदसृजि निजाऽलक्तकभ्रान्तिभाजि ।
स्कन्धे विन्ध्याद्रिबुद्
दज्ञानादेव यस्याश्चरण इति शिवं सा शिवा
कुं०वृ०
का, यस्याश्चरण एव महिषस्याऽसून् प्राणान्
साधनान्तरव्यावृत्त्यर्थः । मह्यां शेते इति महिषः, पृषोदरादित्वात् साधुः । कथं इ
हेतुभि:
.
विन्ध्यश्चासावद्रिश्च विन्ध्याद्रिः तस्य बुद्धिस्तया ।
अनेन स्कन्धस्य महत्त्वं देव्याश्च अनायासो द्योत्यते
हुङ्कारो व्यधायि तस्मिन् नूपुरस्य शिञ्जितैर्जिते सति । कथम्भूते हुङ्कारे,
'न्यक्कृतोदन्वति' न्यक् नीचैः कृत उदन्वान् समुद्रो येन । "उदन्वान् उदधौ च"
इति, उद
च्यते । अत्र शब्दस्य मुख्यलाक्षणिकव्यञ्जकत्वेन त्रैविध्ये लक्ष्याश्रितत्वाल्लक्षणा-
व्यापारवत्त्वाच्च लाक्षणिकत्वम् । 'लक्ष्यलक्षकस्य लाक्षणिकस्य लक्षनिष्ठो व्यापारो
------------------
[^१
T
CC-0. RORI. Digitized by Sri Muthulakshmi Research Academy